“Her sorun öğrenme yetersizliği sonucunda doğar” Öğrenmeyi Öğrenme’nin kritik parçası: “Her sorun öğrenme yetersizliği sonucunda doğar” Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Öğrenmek denilince akla önce okul ve oradaki dersler gelir. Şimdi lütfen öğrenmeyi okul duvarlarının dışına çıkarıp düşününüz! Ve örneğin, en önemli sorunlardan birisi olan “işsizlik” ile “öğrenme” arasında bir bağlantı olup olmadığına bakınız.. Ama önce “iş” kavramı hakkında birkaç hatırlatma yoluyla “işsizlik” olgusunun tam kavranması… Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İşler -mutlaka- “ihtiyaçlar”ın çevresinde oluşurlar! Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi: Fizyolojik, güvenlik, ait olma, sevgi-sevecenlik, saygınlık, kendini gerçekleştirme ihtiyaçları… Nerede bir “ihtiyaç” varsa orada mutlaka bir “iş” vardır. Nerede bir “iş” varsa onu yapacak birisine (çalışan, işçi, memur, hizmetli vb) gerek vardır. İnsanların gelirleri arttıkça, işleri başkalarına yaptırarak artan zamanı kendileri kullanmak isterler. Gelirleri yetmezse kendileri yapmaya çalışırlar. Başkasına yaptıramadığı, kendilerinin de yapamadıkları Işlere karşılık gelen ihtiyaçlarını gidermekten -geçici veya sürekli- vazgeçerler. O halde iş=ihtiyaç denilebilir. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İşler -mutlaka- “beceriler”in çevresinde oluşurlar! Her ihtiyacın giderilmesi, güçlüğü ile orantılı bir beceriyi gerektirir. Bir ihtiyacın bulunması o becerinin de bulunacağı anlamına gelmez. Beceri yetmezse ihtiyaç giderilemez, dolayısıyla iş de söz konusu olmaz. İhtiyacın gerektirdiği beceri yetersiz ise iş doğmamış olur. O halde iş= beceri denilebilir. Gelir, bu beceri karşılığında ihtiyaç sahibinin ödemeye razı olduğu bedeldir. İhtiyacın giderilmesinin güçlüğü, riski, yasal/ahlakiliği ve sürekliliği, gereken beceriyi belirler. O halde gelir = beceri denilebilir. İş karşılığında ne kadar gelir sağlanacağı, o ihtiyacı gidermeye talip insan sayısına bağlıdır. O halde, basit beceriler için talip sayısı çok, gelir azdır. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Bir kısır döngü! Düşük beceri > düşük gelir > düşük ihtiyaç zorunluğu > az sayıda iş > çok sayıda talibin rekabeti > düşük ücret > daha da düşen gelir …….. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İşsizlik ve giderilmeden bekleyen ihtiyaçlar (yani iş) aynı anda olabilir mi? Az sayıda ihtiyaç = iş = beceri için çok sayıda kişiyle yarışmak yerine rakip sayısını azaltıp daha yüksek becerili işlere yönelmek! Bu ne demek? Yüksek öğrenim mi demek? (zaten onlar işsiz) Hayır! Diploma ve beceri ve geçerli beceri farkına dikkat.. Diploma beceri demek olmayabilir. Ayrıca da geçerli beceri, beceriden farklıdır. Giderilmeyi bekleyen, ama beceri yetmezliğinden dolayı (iş)e dönüşmemiş ihtiyaçlar “geçerli beceri” bekliyor. Yani iş ve işsizlik birlikte! Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
O halde sorun, beceri edinmeye geliyor… Peki bu nasıl olacak? Zaten yarım yamalak bir beceri o da güçlükle edinilirken, yeni yeni beceriler nasıl edinilecek? Şöyle: Beceri ve geçerli beceri farkı iyi anlaşılacak, Diplomanın mutlaka beceri kazandırmayabileceği iyi anlaşılacak, İşsizlik varsa mutlaka giderilemeyen ihtiyaçlara Işaret ettiği iyi anlaşılacak, İş arayanın koyacağı her sınırlamanın şansını biraz daha azalttığı gerçeği iyi anlaşılacak, Alışageldiğimiz “öğretilme” yolunun bu çağın ihtiyaçlarına cevap vermediği, yeni paradigmanın “öğrenme”ye dayalı olacağı iyi anlaşılacak ve nihayet Her insanın dünyaya bir öğrenme makinesi olarak geldiği ve her nerede bir sorun varsa orada mutlaka bir öğrenme yetersizliği olduğu gerçeği hatırlanacak. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İş (istihdam) için altın denklem! İş = Giderilmesi beklenen bir ihtiyaç = ∑ öğrenme Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İş = bir dizi ‘öğrenmek’ Sorular sormayı öğrenmek: Çeşitli uzaklıklardaki ihtiyaçları öğrenmek, O ihtiyaçları gidermenin olası düşük prestijlerine aldırmamayı öğrenmek, İşler arasında kolay-zor farkı gözetmemeyi öğrenmek, Düşük gelir sağlayabilen ihtiyaçlar halinde düşük gelirle -ama yaşam kalitesini çok düşürmeden- yaşayabilmeyi öğrenmek, O bilgi ve becerilerin neler ve nasıl edinileceğini öğrenmek, Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İş = bir dizi ‘öğrenmek’ (devam) O bilgi-becerileri öğrenmek, Yaşam alanının sınırlarını genişletebilmeyi öğrenmek, Öğrenmeyi öğrenerek daha tatminkar Işler edinmeyi öğrenmek, Herhangi bir yerde yaşamını sürdürebilmek Için zihinsel zincirlerinden kurtulmayı öğrenmek, Bağımlılıklarını farkedebilmeyi öğrenmek, Kendini değiştirebilmeyi öğrenmek, Risk alabilmeyi öğrenmek. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Peki bir soru! Acaba, benim arzu ettiğim geliri sağlayabilen “ihtiyaçlar”, benim giderebileceğim ve de gidermek isteyebileceğim ihtiyaçlar mı? Örneğin, hasta bakımı bir ihtiyaçtır ama ben o ihtiyacı gidermek istemiyorum (ayrıca, nasıl giderileceğini de bilmiyorum).. Deprem masası Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İşte bütün mesele de burada! ihtiyaçlar -> işler denklemini unutmayınız. Geliri düşük insanların genelde ihtiyaçları da düşük fiyatlıdır. Bu ihtiyaçları gidermek hem az gelir getirir hem de çok sayıda kişi bunları gidermeye taliptir. Deprem masası Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Düşük gelirliler az, yüksek gelirliler çok gelir sağlar (size).. Eğer yüksek gelir istiyorsanız yüksek gelirli kesimlere (yani ihtiyaçlarına) yönelmelisiniz. Bunlar başka şehirlerde hattâ başka ülkelerde bulunabilirler. Nimet / külfet meselesi :-) Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Ha bir de “beceri meselesi” var! Yüksek gelirli kesimlerin ihtiyaçları, herkesin sahip olduğu sıradan becerilerin daha fazlasını gerektirir. Siz bunlara sahip olmalısınız. Nasıl mı? Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
İş geldi “öğrenme”ye dayandı! Yanıt çok net ve de basittir: öğreneceksiniz! Ama bu zaten tüm canlıların en iyi bildiği şeydir. Okullarda, kurslarda, eğitim adı verilen çalışmalarda karşılaşılan zorluklar ise öğrenmek nedeniyle değil, size öğretilmek istenilenlerle sizin ihtiyaçlarınızın aynı olmadığından kaynaklanır. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Daha da genelleştirirsek: Tüm sorunları, çeşitli öğrenmelerin toplamı halinde ifade edebilirsiniz! İster ekonomik ister sosyal tüm sorunlar bir dizi öğrenmenin toplamı halinde ifade edilebilir. İnsan bedenindeki hastalıklar dahi, organlarımızın ve ruhumuzun öğrenemediklerinin toplamıdır. Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009
Teşekkür ederiz www.tinaztitiz.com Feb-2009 / Rev. 2 © Copyright SMUH®, 2009