SOSYAL MEDYA: KURGUSALLIK VE MAHREMİYET Dr. Faik Uyanık
GİRİŞ Sosyal medyada kurgusallık ve mahremiyet ilişkisi nedir? Kurgusallığın ardındaki tek motivasyon mahremiyeti muhafaza etmek mi? “Gerçek aslında kurgudan oluşan bir yapıya sahiptir. O kadar da korkmaya lüzum yok.” Jacques Lacan
Bireyler sosyal medyaya neden yöneliyor? Temel neden Bilinçaltı, izlenmek iç güdüsü Var olan bazı sosyal yönelimlerin körüklenmesi Sosyal normlar ya da mahremiyet anlayışının değişimini hızlandırması
Sosyal medyada birey Çevrimiçi kimliğini saklayan kişilikler Olmadığımız biri gibi olma “imkanı” toplumsal etkenlerden sıyrılmayı sağlayan “sınırsız özgürlük” Çevrimiçi kimliğini açıklayan kişilikler “olmak istediği”/ “olduğuna inandığı” insanı “oynuyor” “Eğer bir kimse internette gerçek kimliğini gizliyorsa çoğu kez aslında kişiliğinin derinliklerinde yatan öz benliğine konuşma fırsatı tanımış olmaktadır.” (Žižek)
Teşhir, Gözetleme ve Kurgu bağlantısı Röntgen, Teşhir ve Narsisizm dünyası Sosyal Medya Öz kontrol? Sıradan insanların sıradan olmadıklarını kanıtlama çabası. Beyninizin içindekilerin ortaya saçılması (Sedat Kapanoğlu) Ancak, tüm bunlar “kontrolsüz” bir şekilde yapılıyor. (Nada Švob-Đokić)
Sosyal Medyada ideolojik gözetim Sosyal medyanın siyasi ve ticari güç odaklarının bireylerin davranışlarını etkileme faaliyetleri için uygun bir ortam sağlaması Bireyler denetim altında olan düşüncelerinin farkında mı?
Kurgunun nedeni olarak özgürlük ve iktidar duygusu Kurgu ile sahip olunan“sınırsız güç ve özgürlük” Bir şeyleri yaymak için internetin sağladığı muğlak özgürlük ile fantezilerin hayata geçmesi Fantezilerin sınırı?: Yeni sosyal mecralarda ahlaki doğrular
Kurgusallığı besleyen siyasi nedenler Kurgusallıkta siyasi özgürlük boyutu Siyaset konuşan bilinçaltlarında anonimlik ihtiyacı Fikir İfade Özgürlüğü Meşru görüşler &Nefret Söylemi
Kurgusallığın sonucu olarak dezenformasyon Yeni mecrada dezenformasyon Medya okur yazarlığının önemi
Büyük Birader ve mahremiyet – Kitlesel eğlence yoluyla denetim Sosyal Medya Sosyalleşme Tüketim Sosyal paylaşım Propaganda ve Kitlesel Eğlence Sosyal medya kültür sanatın ve yardımlaşmanın aracı
Büyük Birader ve mahremiyet – Kitlesel eğlence yoluyla denetim Sosyal medya, totaliter görünmeyen Büyük Birader’e ve piyasa araştırması adı altında kapitalizme mi hizmet ediyor? Medya denetiminin sosyal medyaya transferi: Çin örneği İngiltere örneği
Sosyal normlardaki değişim ve mahremiyet Kendi kendimizin polisliğini mi yapıyoruz? İnternetin erken dönemlerindeki anonimliğin kalkması Bireylerin mahrem alanlarını giderek ve “gönüllü” olarak daraltması Büyük Birader’e “kitlesel” ve “gönüllü” teslim “Eğer ben şu anda nerede olduğum ile ilgili bilgi vermek istiyorsam, bu karar bana aittir. Ama böyle bir şey yaptığımı da biliyor olmam lazım.” (Hellriegel, 2009)
Kurgusallık ve Nefreti Körükleme Kurgusallığı nasıl denetleyeceğiz? Mevcut etik normlarının sınırları nelerdir? Yeni medya araçları Nefretin körüklenmesi? Bayağılığın körüklenmesi?
Sosyal medyada anonimlik ve habercilik Yurttaş gazeteciliğine önem vermek İnsanları bu gazetecilik türüne teşvik etmek Kurgusal haberlerin gerçekte var olandan ayırt edilmesi Yurttaş gazeteciliğini teşvik edenlerin bunu yaparken aşılaması gereken değerler Kullanıcıların ürettiği içeriği ayıklayıp yayıma hazırlayanların gazetecilik nitelikleri
Kurgunun siyasi örgütlenmeye katkısı Siyasetten bahseden bilinçaltları Örgütlenmenin önünde ciddi engellerin olduğu toplumlar için örneğin Facebook’ta grup açma özgürlüğü büyük önem taşıyor. Yeni medya araçları toplumda geri plana atılmış sosyal kıpırdanmalar için bir araç mıdır?
SONUÇ Sosyal ağlar, Çoğu insanın bilinçaltındaki çocuğa hitap ediyor. Teşhir ve gözetleme duygularını körüklüyor Sosyal ağların distopik yanları: Siyasi ve ticari denetim Sosyal ağlarda kullanılan yeni medya araçlarında dezenformasyon
SOSYAL MEDYA: KURGUSALLIK VE MAHREMİYET Dr. Faik Uyanık