SAĞLIK BAKANLIĞI ÇOCUK İZLEM MERKEZLERİ Yapısı, İşleyişi, İş Akışı, Uygulama Örnekleri

Çocuk İzlem Merkezi Cinsel istismar mağduru olduğundan şüphelenilen çocuğun; ‘’çocuk dostu’’ bir ortamda her türlü adli, tıbbi ve sosyal işlemlerinin aynı gün gerçekleştirilmesi amacıyla hizmet veren birimlerdir. cinsel istismara uğrayan çocuğun yaşadığı travmatik olayla ilgili hukuki işlemlerin yapılması sırasında, çocuğun ifadesinin alınması ve iç beden muayenesinin yapılması gibi zorlayıcı olabilecek durumlarda, çocuk dostu bir yaklaşım, çocuğun korunmasının ilk adımıdır.

Çocuk İzlem Merkezi Amaç Çocukların yaşadığı travmatik olaya ait bilgilerin bu alanda eğitim almış meslek elemanları tarafından alınması Görüşmenin kayıt altına alınarak süreçte çocuğun tekrar başvurmasını önleyen bir sistem

Çocuk İzlem Merkezi’nde Uygulama ve Amaç Tek Merkezde; Çocuğun beyanının profesyonellerce alınması, Aile özelliklerine ilişkin aileden bilgi edinilmesi, Çocuğun geçici olarak barınma, beslenme, giyim, sağlık ve güvenlik gereksinimlerinin karşılanması, Kurum bakımına alınacak çocukların işlemleri, Adli tıp/psikiyatri muayenesi gerçekleştirilir, Video ve ses kaydı eşliğinde çocuğun yalnızca bir kez dinlenmesi, böylece adli süreçte; Retravmatizasyonu önlemek…

Çim Bulunan İller İstanbul (4 adet) Manisa Edirne Mersin Trabzon Denizli Karabük Eskişehir Şanlıurfa Sakarya Ankara Gaziantep Kayseri Samsun Diyarbakır Bursa Adana İzmir Afyon Antalya Elazığ Malatya Erzurum Kocaeli Konya Sivas Van Zonguldak Çocuk İzlem Merkezi; Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastane çatısında kurulmuş olup pek çok bakanlığın paydaşlığında hizmet sunmaktadır. Giderek ülke genelinde yaygınlaşan ÇİM’ler 28 ilde toplam 31 adettir.

Merkezin Yapısı İşletme Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı hastaneler Eğitim ve yaygınlaştırma Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

ÇOCUK İZLEM MERKEZİ Merkezin Yapısı AÇSHB KOLLUK BARO MEB C. SAVCILIĞI Çocuk İzlem Merkezi; Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastane çatısında kurulmuş olup pek çok bakanlığın paydaşlığında hizmet sunmaktadır. SAĞLIK BAKANLIĞI C. SAVCILIĞI AÇSHB MEB BARO KOLLUK ÇOCUK İZLEM MERKEZİ

Çocuk İzlem Merkezi Personelleri Sorumlu Hekim (Tercihen çocuk ya da çocuk psikiyatrisi hekimi) Adli Görüşmeci – Aile Görüşmecisi Psikolog / Psikolojik Danışman Sosyal Hizmet Uzmanı Çocuk Gelişim Uzmanı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı temsilcileri (SHU) Hemşire Polis/ Güvenlik görevlisi Konsültan Hekimler (Adli Tıp Uzmanı/Çocuk Psikiyatristi vb.) Merkezde, bir sorumlu hekim, çocuk ile adli görüşmeyi gerçekleştiren meslek elemanları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı temsilcileri, gerektiği hallerde adli muayeneye eşlik eden hemşireler ve merkezin güvenliğinden sorumlu polis memurları ya da güvenlik görevlileri bulunur. Adli görüşme sırasında Cumhuriyet savcısı ve çocuğun avukatı merkeze gelir. Adli muayene ya da çocuk için gerekli tüm muayeneler merkezde, ilgili hekimlerin katılımı ile gerçekleşir.

ANKARA Aile Görüşme Odası Muayene odası Kayıt Odası Aynalı oda Cumhuriyet savcısı, Avukat ASPİM Aynalı oda

Uygulama Örnekleri ÇİM’e başvuran bir olgu, ÇİM kayıt defterine kaydedilerek teslim alındıktan sonra, ilk olarak ön görüşmeye alınır. İlgili barodan avukat talebi yapılır.

Ön Görüşme Bu alanda özel olarak eğitilmiş (Adli Görüşmeci Sertifikalı Eğitim Programı) meslek elemanı tarafından yapılır. Amaç; Çocukla tanışmak İkili ilişki kurarak güven duygusunu kazanmak Çocuğun yaşına özel gelişim durumunu değerlendirmek Merkezi tanıtmak Olay hakkında kabaca bilgi almak

Aile Görüşmesi Mağdur çocuğun ailesi (ensest söz konusu ise istismarcı hariç olmak üzere), adli görüşmeyi yapacak olan kişiden farklı bir meslek elemanı tarafından aile görüşmesine alınır. Ön görüşmede ve aile görüşmesinde alınan bilgiler, İlgili Cumhuriyet Savcısı, mağdur çocuğun avukatı ve ASPİM temsilcisi ile paylaşılır ve adli görüşmeye hazırlanılır.

Adli Görüşme Odası

Adli Görüşme Adli görüşme ses ve görüntü kaydı alınmasına imkan sunan aynalı bir odada gerçekleşir. Çocuk ve adli görüşmeci aynalı odanın bir tarafında, Cumhuriyet savcısı, çocuğun avukatı, aile görüşmecisi ise kaydın yapıldığı diğer tarafta yer alır. Adli görüşmeci, çocukla, olayın oluş şekli, istismarcının kimliği, özellikleri, ve olayın ayrıntılarını içeren görüşmeyi, çocuğun yaşına uygun bir dille, kendi aktarımlarına izin vererek, yargılamadan, yönlendirmeden, yansız ve yüksüz sorular ile, gerekirse oyun ve oyuncaklar ve anatomik resimler kullanarak gerçekleştirir. Burada amaç, görüşmeyi izleyen tüm profesyoneller için gerekli bilgileri teknik ancak çocuğa uygun bir dille almaktır. Yabancı uyruklu mağdur çocuklar ve Türkçe bilmeyen vakalarda adliyelerden görevlendirilen bilirkişiler yardımı ile adli görüşme gerçekleştirilir. Adli görüşme sırasında ek sorular sorulmak istenirse, merkezlerin kendi teknik donanımına göre, adli görüşmeciye bu sorular iletilir. Elde edilen tüm raporlar (adli görüşme raporu, sosyal inceleme raporu, muayene raporları) UYAP sistemi üzerinden elektronik ortamda Cumhuriyet Savcılığı’na iletilir.

Adli Tıp Muayeneleri Uğradığı eylem nedeniyle iç beden muayenesi gereken olguların, özenle, öncesinde bilgilendirme ve onam alınarak bu özel muayenenin yapılmasının sağlanması, ayrıca, bu muayenenin de kayıt altına alınarak adli süreçte tekrarlayan muayene gereksinimlerinin ortadan kaldırılması Bu işlem Adli Tıp Kurumu ve Kamu Hastaneler Genel Müdürlüğü’ne bağlı hastanelerde görev yapan Adli Tabipler tarafından gerçekleştirilir.

Tıbbi Değerlendirmeler Çocuğun uğradığı eylem, fiziksel sağlığını tehdit eden bir eylem olabilir. Özellikle cinsel saldırı, vücut sıvılarıyla temas içeren bir eylem ise, çocuğun cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve gebelik açısından değerlendirilmesi gerekir.

Tıbbi Değerlendirmeler Kısa ve/veya uzun dönemde psikolojik etkileri Bir cinsel istismar sonrası, oluşabilecek etkilenme, olayın şekline, istismarcının çocuk ile ilişkisine, çocuğun mizaç özelliklerine ailenin destek mekanizmalarına bağlı olarak değişebilmektedir.

Tıbbi Değerlendirmeler Bu nedenle, her cinsel istismar mağduru çocuk, oluşabilecek psikolojik riskler nedeniyle değerlendirilmelidir. Ancak tedavi sürecinde, çocuğun ilk açıldığı ortamdan farklı bir ortama yönlendirilmesi uygun olabilir.

Sosyal Çalışmalar ÇİM’deki işlemleri sırasında sosyal inceleme yapılması gerektiği saptanan olgular, merkezde çalışan ASPİM temsilcileri tarafından sosyal incelemeye tabi tutulmakta ve ayrıca raporlandırılarak ASPİM’e sunulmaktadır.

Konaklama Çocuğun merkeze ulaştığı saat çok geç bir saatse (adli örnek almak gereken acil durumlar hariç) Dinlenebilmesi için konaklama Sosyal hizmetlerin kurumları ile adli görüşme öncesinde tanışması engellenebilmekte Çocuğun uyku, beslenme, dinlenme gibi ihtiyaçları karşılanabilmekte

GAZİANTEP Konaklama Odası (Savcı talimatı ile) Her ne kadar merkezlerde 24 saat nöbet tutan adli görüşmeci bulunsa da gece saatlerinde çocuk ile adli görüşme gerçekleştirilmemektedir. Adli görüşme ertesi gün gerçekleşir. Akut vakalarda çocuğun adli muayenesini gerçekleştirecek Adli tıp uzmanı ve muayeneye eşlik edecek hemşire merkeze gelmektedir. Ailenin çocuk için risk teşkil ettiği vakalarda ya da gidecek yeri olmayan vakalarda çocuğun merkezde konaklaması sağlanabilir. Ancak bazı merkezlerde farklı uygulamalar olabilmektedir. Çoğu zaman bunu belirleyen ildeki cumhuriyet başsavcılığının tutumudur. 28.11.2019

KAYSERİ *Çocuk ve ailesi ayrı odalara alınabilir. 28.11.2019

DİYARBAKIR 28.11.2019

BURSA 28.11.2019

ANTALYA

TEŞEKKÜRLER