KULE VİNCİ OPERATÖR,SAPANCI VE İŞARETCİ EĞİTİMİ

İşaretçi: El–kol hareketleri ile İşaretleri veren kişi,  Operatör: İşaretçinin talimatları ile hareket eden kişi Sapancı yükün vince bağlanmasını veya yükün vinçten çıkarılmasını yapan kişidir. İşaretçi ayrıca operatöre manevra talimatlarını vermek için el–kol hareketleri kullanacaktır. Operatör, her kim tarafından verilirse verilsin, her dur işaretini daima yerine getirecektir.

Vincin kullanımı esnasında görev yapan kişiler başlıca vinç operatörü, sapancı ve manevracıdır (işaretçi). Operatör vincin doğru ve güvenli bir şekilde kullanan kişidir. Sapancı yükün vince bağlanmasını veya yükün vinçten çıkarılmasını yapan kişidir. İşaretçi ise sapancıdan aldığı sinyalleri değişik el kol hareketleriyle operatöre ileten kişidir. Bir bakıma operatör ile sapancı arasındaki koordinasyonu sağlar.

Operatörler kendi güvenlikleri yanında çevrede çalışanların da güvenliğini korumak zorundadırlar. • İşaretler, ilanlar, çalıştırma talimatları okunup, anlaşılmadan ve işaret veren kişi tarafından yapılan işaretlerin kodu hakkında bilgi sahibi olmadan hiç kimse vinci çalıştırmamalıdır. • Bütün vinçler görülebilecek bir yerinde yük çizelgesi taşırlar. Bu çizelgede belirlenmiş kapasite dışında yük kaldırılmamalıdır. • Vinçle kaldırılan yükler kesinlikle çalışanlar üzerinden geçmemelidir. Zorunlu olmadıkça yük bir araç ya da makine üzerinden geçirilmemelidir. • Operatör vinç çalışmasına başlamadan önce vincin kumandalarını, frenlerini, vinç kollarını test etmelidir. • Yük kaldırılmadan önce işaretci tarafından etrafta çalışanlar çalışma bölgesinden uzaklaştırılmalıdır.

1. İşaretçi, kendisi tehlikeye düşmeyecek şekilde, bulunduğu yerden bütün manevraları görsel olarak izleyebilmelidir. 2.. İşaretçinin esas görevi; manevraları yönlendirmek ve manevra alanındaki çalışanların güvenliğini sağlamaktır. 3. Yukarıda, 1.’deki şart yerine getirilemiyorsa ek olarak bir veya daha fazla işaretçi konuşlandırılacaktır. 4. Operatör, almış olduğu emirleri güvenlik içerisinde yerine getiremeyeceği durumlarda yürütmekte olduğu manevrayı durdurarak yeni talimat isteyecektir. Yardımcı unsurlar: - Operatör, işaretçiyi kolaylıkla fark edebilmelidir. - İşaretçi, ceket, baret, kolluk veya kol bandı gibi ayırt edici eşyalardan bir veya daha fazlasını giyecek ya da uygun bir işaret aracı taşıyacaktır. - Ayırt edici eşyalar; parlak renkli, tercihen hepsi aynı renkte ve sadece işaretçilere özel olacaktır.

SAPANCILAR VE SAPANLAMA

SAPANCILAR VE SAPANLAMA Sapanlama;Vinçlerin çalışmasında en önemli operasyonların biri yükün sapanlamasıdır. Kötü sapanlama personelin yaralanmasına, mülke zarar getirilmesine veya başka tür ciddi tehlikelere yol açabilir. Sapanlama vinç çalışmasında en çok vakit harcatan operasyondur. Yükler sağlam şekilde tespit edilmiş olmalıdırlar. Sapanlar yapılacak işe uygun olmalıdırlar. Sapanlar çözülmüş ve yük denkleştirilmiş olmalıdır. Araç aniden durdurulmamalıdır. Kaldırma veya hareket halinde hiçbir engel olmamalıdır. Yük veya vinç üzerinde hiç bir yabancı madde bulunmamalıdır. Kaldırmadan önce sapanlar dik vaziyette bulunmalıdır. Yükü kaldırmadan önce yükleme alanını temizleyin.

SAPANCILAR VE SAPANLAMA Vinç ve sapanlama emniyet kuralları Yükü sapanlamadan önce şalteri kontrol edin Yükün belirtilen azami ağırlığı aşmadığından emin olun Yükün ağırlık merkezini tespit edin Yükün ayarlanması için kancalı halatı kullanın sapanların azami kapasitesini öğrenin Tüm sapanları kullanmadan önce kontrol edin Sapanları keskin kenarlardan uzaklaştırın Yükü kat kollu sapan ile denkleştirin Personeli yük kaldırma alanından uzaklaştırın Yükü 5-10 cm kaldırın ve sapanları kontrol edin Hiçbir yabancı maddenin bulunmadığından emin olun Kaldırma ekipmanının limitlerini öğrenin-limitleri aşan yükü kaldırmayın Vinci yavaş hareket ettiririn!

SAPANCILAR VE SAPANLAMA Vinç ve sapanlama emniyet kuralları Açılı kaldırma yapmayın. Aşağı yukarı hareket ile yatay haraketleri ayrı ayrı yapın. Kaldırmadan önce kaldırma rotasının açık olmasını sağlayın Kancaların tamam olarak oturduğundan emin olun Uygun el işaretlerini kullanın Yükün devamlı şekilde kontrol edilmesini sağlayın Tamburun dolaşmasını tahmin ettiğinizde derhal haber verin Hiçbir zaman yükü kontrolsüz bırakmayın Personel kaldırma işleri ancak onaylı, test edilmiş çelik kafeslerde yapılabilir Yükü öne / yana çekmek, hızla döndürmekten kaçının Halatı yavaş sardığınızdan emin olun Kaldırma esnasında, vincin tüm ayakları açık olmalıdır Ayaklar, eşit dağılım için plaka üzerine konulmalıdır

SAPANCILAR VE SAPANLAMA Vinç ve sapanlama emniyet kuralları Elektrik havai hatlar yakınında çalışırken özel tedbirler alın Yük altında bulunan halatlar çekilmemelidirler Rüzgar hızı 11m/s (max=40-50 km/sa) aşması veya görüşün engellenmesi durumunda vinç operasyonları durdurulmalıdır Vinç operatörüne sadece bir kişi işaret vermelidir Kullanılacak sapanlar üzerinde ağırlığı gösteren renk kodu bulunmalıdır Sapanlar asılı vaziyette muhafaza edilmelidir

SAPANLAR Sapanlar: Kaldırma ekipmanı ile kaldıracak malzeme arasındaki bağlantıyı sağlarlar (a)   Bez sapanlar: Tekstil yada sentetik bazlı iplerle dokunmuş sapanlardır (i)     Gözlü sapanlar 1.      Düz gözlü sapan 2.      Saptırılmış gözlü sapan (ii)   Sonsuz sapanlar 1.      Düz sonsuz sapan 2.      Gömlekli sonsuz sapan (b)   Çelik sapanlar: Çelik halatlardan imal edilmiş sapanlardır. Ayrıca direk sapan olarak imal edilen çelik sapanlarda mevcuttur.

Sapan Çeşitlerine Örnekler boğmaya uygun çelik fittingly sapan boğmaya uygun olmayan çelik Fittingli sapan saptırılmış gözlü bez sapan düz gözlü sapan

kısa sandıklama sapanı düz çelik sapan düz sonsuz sapan yuvarlak kesit gömlekli sonsuz sapan yuvarlak kesit sonsuz sapan çok kancalı çelik sapan

SAPANLARINIZI KONTROL EDİN 1. Sapanınızı kullanımdan önce, kullanım sırasında ve kullanımdan sonra kontrol edin. Bu kontrol; sapandaki deformasyonları herhangi biri kullanmadan önce yakalama şansınızı artırır. 2. Sapanı kontrol ederken nelere dikkat etmelisiniz? Sapanda belirli anormallikler olup olmadığına bakın. Ellerinizi sapanın üzerinde gezdirin ve kopmuş, delinmiş, çıkıntılı, aşınmış kısımlar gibi hataları hissedin. Sapanınız keskin kenarlara maruz kalmışsa, kopmuş ve/veya aşınmış ilmeklerin olması beklenebilir. Sapanların çoğunun merkezinde kırmızı renkli uyarı sicimi bulunmaktadır. Eğer sapan çok yıpranmışsa, uyarı sicimi görünür hale gelebilir. Bununla birlikte, normal şekillerinden bozulma olmadığından emin olmak için bağlantı elemanlarını da kontrol edin. 3. Sapanınızda bir deformasyon gördüğünüzde ne yapmalısınız? Sapanı derhal kullanımdan kaldırın. Tek bir işte dahi kullanmayın. Sapanı parçalara ayırın ve atın! Sakın evde de kullanmayın. Deforme olmuş bir sapanı işyerinde kullanmıyorsanız, evde neden kullanasınız ki! 4. Kimyasallar veya ısı sapanları etkiler mi? Evet! Sapanlar herhangi bir gerçek yıpranma belirtisi göstermeden kimyasallardan etkilenebilirler. Bu durum iyi bir görsel ve el ile kontrolün değdiği durumdur. Sapanınızın hangi kimyasallarla temas ettiğini ve bu kimyasalların sapanınızın malzemesini nasıl etkilediğini bilin. Sıcak işlerin yapıldığı alanlarda çalışırken, sapanınızda yanıklar veya erimiş kısımlar olup olmadığını kontrol edin. Unutmayın, sapanınız insan yapımı malzemeden imal edilmiştir, ve tüm sentetik maddeler uzun süre güneş ışınlarına maruz bırakıldıklarında kırılabilirler. Bu türdeki hasarları dikkatlice kontrol edin. 5. Sapanınızın yük taşıma kapasitesini bilin. Sapanınızın üzerinde; üreticinin adı veya marka adı, stok numarası ve daha da önemlisi yük katsayısı ve bağlantı türleri işaretlenmiştir. Sapandaki spesifikasyonlar onunla yapacağınız işe uygun değilse, bu sapan sizin amacınıza uygun değildir! İhtiyaç duyduğunuz kapasiteyi karşılamayan sapanları kullanmayın! 6. Sapan kontrollerinizi kaydedin. Sapan kullanımda iken yapmış olduğunuz tüm kontrolleri kaydetmek için bir sistem geliştirin. Bu sistem, kontrollerin yapılmasını ve sapan deformasyonu kaynaklı kazaların olma olasılığının azaltılmasını güvence altına alır. Sapanların zaman içinde yıpranması kaçınılmaz olduğundan, düzenli aralıklarla değiştirilmesi gerekir. Hangi aralıklarda değiştirilecekleri ise; kullanım yoğunluklarına ve ne şekilde kullanıldıklarına bağlıdır. İyi bir sapan kontrol programı; kaza oluşturma potansiyeli olan sapanların kullanımda olmamasını güvence altına alır. Çalışanları ve malzemeleri yıpranmış bir sapan nedeniyle riske atmayın! Sapanlarınızın her zaman iyi durumda olmasını sağlayın!

Kilitler: Sapanla malzeme yada sapanla kaldırma ekipmanı arasında direk bağlama uygun değil yada yapılamıyorsa kilitler kullanılır. Belli limit yükler için dizayn, imal edilmiş ve sertifikalandırılmışlardır. Genelde bir gövde ve kilit piminde oluşup şekil bağlı sistemlerdir. Ancak plaka ve boru kilitleri gibi özel kilitlerde şekil bağ ve/veya kuvvet bağı beraber kullanılabilir. (a)   U kilitler (b)    (omega) kilitler (c)   Özel kilitler

3-EMNİYET KİLİTLİ GÖZLÜ KANCA KANCALAR 1- DÖNER KANCA 2-“C” TİPİ KANCA 3-EMNİYET KİLİTLİ GÖZLÜ KANCA

TASMA KULLANILIRKEN KÜÇÜLME MEYDANA GELECEĞİ UNUTULMAMALIDIR ASMA TİPLERİ KISILMIŞ ASKILAR TASMA KULLANILIRKEN KÜÇÜLME MEYDANA GELECEĞİ UNUTULMAMALIDIR EMNİYETLİ YÜKÜN % 20’Sİ

Choked slings

DİŞLERİ EĞİLME VE AŞINMA KONUSUNDA HER ZAMAN KONTROL EDİNİZ

Mapalar(kaldırma kulakları): Sapanların çeşitli sarma şekilleri vardır. Bazı durumlarda bu şekillerden hiç biri malzemeye yada kaldırma şekline uygun olmayabilir. Böyle durumlarda mapa yada kaldırma kulakları denen ek aparatlar imal edilip kaldırılacak parçaya mekanik birleştirme (civata-somu, kaynak) şekilleriyle monte edilirler. Mapaların dizaynı ve montesi teknik bir konu olup çeşitli hesaplamalarla yapılırlar

mapa ile

  Zincirler (a) Kancalı zincirler: Malzeme ile bağlantıyı kendi üzerlerindeki kancayla sağlarlar. (b) Kilitli zincirler: Malzeme ile olan bağlantılarını kendi üzerinde bulunan kilitler ile sağlarlar (c) Sonsuz zincirler.

Kaldırma kirişleri: Özel aparatlar olup teknik hesaplamalar ile dizayn edilirler. Genelde narin yada sapan bağlantı noktalarının birbirinden uzak olan malzemelerin kaldırılması için kullanılırlar.

kaldırma kirişi ile

Load on sling = 1000Kg Load on sling = 500Kg 1000KG

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER 1000KG 90 O SWL 1000Kg

Load 1000Kg 1000KG 120 O

1000KG 90 O Load on sling = 700Kg

Door to be closed Ensure the bottles will not fall over.

Diğer yardımcı takımlar ÖNEMLİ!!!! (a)Yönlendirme halatları: Kaldırılma sırasında malzemenin istenmeyen hareketlerini engellemek amacıyla malzemeye, kilide veya mapaya bağlanır. Mümkün olduğunca uzun olmalı ve kullanan kesinlikle emniyetli bir yerde durmalıdır. Kullanan ne kadar uzak olursa hem emniyet hem yönetim kolaylaşır. (b)   Lastik çekiç: Kilit sapan bağlantılarını sağlamlaştırmak ve bu gibi işler için kullanılırlar Telsiz: Sapancı ile operatör arasında görüş uygun değilse yada yapılan kaldırma hassas bir montaj ise emniyet açısından telsizler kullanılırlar.

90 DERECE

45 DERECE

90 DERECE

ÖNEMLİ!!!! Kaldırılacak malzemelerde sapan bağlanan yerler nispeten keskin olabilir. Böyle durumlarda sapana zarar gelmemesi için bu bölgelere ek parçalar (lastik yada tahta takoz) konulmalıdır.

Sapan bağlama çeşitleri ve dikkat edilecek noktalar: Sapan bağlama çeşitleri kaldırılacak malzemenin ağırlığı ile sapanın kapasitesine, malzemenin şekline ve bu gibi şeylere bağlı olarak değişirler. Üç ana çeşit sapan bağlama şekli vardır. (1)   Mapa ile (2)   Boğma (3)   Sandıklama

Sapanlar arası mesafe: Uzun parçaların kaldırılması sırasında iki yada daha çok sapan bağlanıyorsa sapanlar arası mesafe sapana gelen yüke direk etki eder. Bu mesafe sapan boyunun minimum beşte üçü olmalıdır. Eğer bu mesafe yetmiyorsa kaldırma kirişleri yada denge kirişleri de denen ek aparatlar kullanılmalıdır.

Boğma ve sandıklama gibi bağlantılarda bağlanan malzemenin (genelde sandıklarda) yan ve üst yüzeylerinin sapanın yük yüzünden gerilmesi sonucu deforme olması söz konusudur. Bu yüzden eğer varsa sandık üzerinde bulunan bağlama işaretleri göz önüne alınmalı yoksa mümkün olan en kısa sapanlar arası mesafe sağlanmalıdır.

sandıklama

Sapan bağlama yöntemleri boğma

Eğer parça, havaleli ve yüzey alanı yönünden genişse mutlaka yönlendirme halatı kullanılmalıdır. 

Takozlama doğru yanlış

Koordinasyon: Kimin ne yapacağı, nerde duracağı, neyi kontrol edileceği sorumlu müh/formen tarafından planlanmalı ve herkes bu plana uymalıdır. Takoz yada palet gibi malzemeler gerekli miktarda hazırda bulunmalı kaldırma ekipmanı gereksiz yere uzun süre yük altında bulunmamalıdır

Çift Ve Tek Sapanla Bağlama Çeşitleri

Yıldırım düşme ihtimali kaldırma işini durdurma için yeterlidir Yıldırım düşme ihtimali kaldırma işini durdurma için yeterlidir. Ayrıca rüzgar durumu kaldırma işine uygun olmalıdır. kaldırma ekipmanlarının çalışabilecekleri maximum rüzgar hesaplanır (max=40-50 km/sa). Kaldırma bölgesine yakın enerji hatları bulunuyorsa ilgili birimler ile görüşülmeli, minimum çalışma uzaklığı kesinlikle sağlanmalıdır.

Ekipman: Kaldırma işine uygun olmalı görsel kontroller uygulanmalı(yağ sızıntısı vb) sertifika yada gerekli evrakları eksiksiz olmalıdır. Operatör: Ehliyet ve sertifikaları tam olmalı, yapılacak kaldırma işi önceden görüşülmelidir Takım: Kullanılacak bütün takımlar sertifikalı olmalı ve görsel hasar kontrolünden geçirilmelidir. Ayrıca gerekli takımlar önceden planlama yapılarak kaldırma bölgesine getirilmeli böylece kaldırma sırasında oluşacak zaman kayıpları önlenmelidir.

Sapan kilit bağlantıların da pim kesinlikle ilgili kilitleme yöntemiyle kilitlenmelidir Kilit kullanımında yük mümkün olduğunca gövdede pimin karşına gelen bölgeye verilmeli. Pim kesinlikle eğilmeye zorlanmamalıdır. Ön monte edilmiş kafes tipi parçalarda sapanlar düğüm noktalarına bağlanmalıdır. Kişisel koruma: Bütün kişisel koruma ekipmanları giyilmeli yada takılmalıdır Bölge, yer ve hava durumu: Kaldırma bölgesi zemin sağlamlığı ve fiziksel engeller konusunda uygun olmalıdır. Ayrıca kaldırma bölgesi araç trafiğini engelliyorsa ilgili birimlere haber verilmeli, kaldırma bölgesi kesinlikle uyarı bantlarıyla çevrilmelidir.

Kaldırma sonrası yapılması gerekenler Kaldırma ve diğer ekipmanların toplanmasına yardım edilmelidir Kaldırma takımları sayı ve nitelik olarak kontrol edilmelidir Kaldırma işi bittikten sonra da kaldırma sırasında gösterilen özen ve dikkat gösterilmelidir

İŞARETLER