İKİ SAVAŞ ARASI DÜNYA VE MİLLETLER CEMİYETİ

Milletler Cemiyeti 15 Ocak 1919’da kuruldu 1946’ya kadar faaliyet gösterdi Faaliyeti boyunca değişik kıtalardan 63 üyesi vardı; kurucuları arasında Fransa, İngiltere dışında Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’ya karşı savaşmış veya tarafsız kalmış ülkeler vardı. Milletler cemiyeti Avrupa dışındaki ülkeleri kapsayarak evrensellik kazanmış olan ve dünya barışını korumak amacını açıkça ilan ederek kurulan ilk örgüttü. MC ayrıca özgün bir işleyişe sahipti: Katılımcı devletler birlikte karar alıyorlar ve bu alınan kararlar üye devletler üzerinde bağlayıcı oluyordu.

Bazı ülkeler Almanya ve İspanya örneğin daha sonra MC’den çekildiler. SSCB 1939 Kasım’ında cemiyetten atıldı. Türkiye 1932’de birliğe katıldı. Bu katılan ve sonradan ayrılan ülkeler aslında iki dünya savaşı arasındaki güç dengelerinin ve bu güç dengelerindeki değişimlerin izlerini taşıyor. Milletler Cemiyeti dediğimiz oluşumu öncelikle bu tarihsel bağlam içerisine yerleştirmek gerekiyor.

Birinci Dünya Savaşı Sonrası Sorun Alanları Almanya’nın kontrol edilmesi sorunu Versay Antlaşması’nın hükümlerinin denetlenmesi Almanya’nın silahsızlandırılmasının sağlanması Savaş tazminatlarının ödenmesinin garanti altına alınması Almanya’nın yeni bir revizyonist hamle yapmasının engellenmesi

SSCB’nin kuşatılması ve yalıtılması arayışları Yeni kurulmuş olan SSCB’nin ekonomik olarak kıskaç altına alınması Komünizmin Avrupa’daki siyasal ve ideolojik etkisinin sınırlanması Komünizmin ulusal kurtuluş mücadeleleri üzerindeki etkisinin sınırlandırılması

Eski İmparatorluk Topraklarının Kontrolü Eski impratorluk topraklarında kurulan yeni ulus-devletlerin SSCB’nin çekiminden uzaklaştırılması Bu ulus-devletlerin kapitalist dünya ekonomisine eklemlenmesi Bu ülkelerin İtalya’da yükselmekte olan faşizmin kontrolü altına girmesinin engellenmesi

Bu yeni ulus-devletlerin sorunsuzca uluslar arası siyasal düzenin hegemonyasına tabi kılınması Eski Osmanlı Ortadoğu topraklarında manda rejimlerinin tesisi Azınlık sorunlarına yönelik uluslar arası normların geliştirilmesi

Savaş Sonrası Ortaya Çıkan Ekonomik Yıkımdan Çıkış Arayışları Savaş sonrası tahrip olan sanayi ve kent altyapılarının yeniden inşası Uluslar arası ticaretin önündeki korumacı engellerin kaldırılması ya da uluslar arası standartlara kavuşturulması Emperyalist rekabetin kurallarının belirlenmesi İktisadi kriz dinamiklerini ötelemenin uluslar arası ölçekteki yöntemlerinin geliştirilmesi