SOHBET (SÖYLEŞI)
SOHBET NEDIR? Bir yazarın, kişisel görüş ve düşüncelerini fazla derinleştirmeden, muhatabıyla konuşuyormuş hissini verecek bir üslûpla makale plânında yazdığı fikir yazısına sohbet (söyleşi) denir.
ÖZELLIKLERI 1. Herkesi ilgilendiren konular seçilir. 2. Düşünsel plânla yazılır. 3. Cümleler çoğu zaman konuşmadaki gibi devriktir. 4. Yazar, sorulu-cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi verir. 5. İçtenlik, samimilik, doğallık sohbetin özelliklerindendir. 6. Yazar anlattıklarının doğruluğuna, okuyucusu ile olan bağına güvenmeli, anlattıklarını günlük konuşma havasıyla, fakat mantık çerçevesinden ayrılmadan anlatabilmelidir. 7. Kolay okunabilir bir üslup yakalayabilmelidir.
CUMHURIYET ÖNCESI SOHBET Sohbet, bir yazı türü olarak Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi’nde gazetecilikle girmiştir. Bu dönemin genel anlayışına uygun olarak yazarlar, diğer türlerde olduğu gibi sohbette de toplumsal fayda ilkesini gözetmiş; dönemine göre sade bir dil kullanmaya çalışmışlardır. Bu dönemde Ahmet Mithat Efendi; Servetifünun Dönemi’nde ise Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Cahit Yalçın sohbet türünde yazılar yazmıştır.
CUMHURIYET DÖNEMI SOHBET Cumhuriyet Dönemi’nde diğer düzyazı türlerinde olduğu gibi sohbette de yalın bir dil ve anlatım kullanılarak Anadolu insanına seslenmek amaçlanmıştır. İnsana ve yaşama dair her tür kavram ve olgu bu dönem sohbetlerinde ele alınmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde Nurullah Ataç’ın Söyleşiler, Şevket Rado’nun Eşref Saat, Suut Kemal Yetkin’in Edebiyat Konuşmaları, Ahmet Kabaklı’nın Sohbetler adlı eserleri türün tanınmış örneklerindendir.
GÜNÜMÜZDE SOHBET
Bir Kahve Tadında Sohbet Kadar Güzeli Yok! Bir Fincan Kahveye, Saklanmış Sohbet, Gel Beraber İçelim, Diller Konuşsun. Nefreti Yok Ettik, Sevgi Müebbet, Diller Yorulursa, Kalpler Konuşsun.