İSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BELEDİYELERİN ATIKSU VE TEMİZ SU TESİSLERİNDE KULLANILAN ONLINE ÖLÇÜM CİHAZLARI Murat SÖNMEZ Mart 2019

GERÇEK ZAMANLI İZLEME Birleşik Sistemler Yüzde yüz Arıtma Scada Geri Dönüşüm Kullanım suyu Sulama Kirliliği çok hızlı bir şekilde yerinde tespit edilmesi, Alarm sistemi sayesinde ani deşarjların önüne geçilmesi, İstenilen her saat diliminde gerçek zamanlı verilere kolayca ulaşılabilmesi, Çok fazla sayıda istasyonun aynı anda tek bir merkezden izlenebilmesi, Geçmiş verilere kısa sürede ulaşılabilmesi, Sistemdeki yazılım sayesinde elde edilen tüm verilerdeki değişimleri istenilen zaman aralığı için kolayca anlamlı tablo ve grafik verileri haline dönüştürülebilmesi, Ölçümün hep aynı cihaz ve yöntemlerle yapılmasından dolayı klasik izlemede numune almadan analizlerin yapılmasına kadar olan süredeki insan etkisinin ortadan kaldırılması, Acil durumlarda müdahale edebilebilmesi, Tedbirler programının vakit geçirilmeden hazırlanarak uygulanmasının sağlanması. Çamur Bertarafı Biyokütle Enerji BES Enerjimiz hep var /HES-GES

SCADA SİSTEMLERİ Pompa istasyonundaki enerji parametreleri gerçek zamanlı ölçülmektedir. Pompalara ait akım değerleri üzerinden enstrümanlara bakım yapılmaktadır.

Kestirimci Bakım Atıksu terfi merkezleri zincir kontrol sayesinde aşırı yağış durumlarında arıtma hattının su seviyesi aşırı yükselmesi önlenerek enerji kazanımı elde edilmektedir.

GERÇEK ZAMANLI İZLEME İçme suyu arıtma tesisi Atıksu arıtma tesisi Bu tür sistemler, kabin yapısında sabit bir şekilde olan, arazide uygun olan her yere kurulabilen sistemlerdir. Bu tür sistemlerde hangi parametreler izlenecekse, o parametrelere ait cihazlar kabin içerisine monte edilir. İçinde yer alacak cihazlara göre kabin büyüklüğü belirlenir. İçme suyu arıtma tesisi, atıksu arıtma tesisi ve akarsular için kullanılması uygundur.

ÖLÇÜM METODOLOJİSİ Online ölçüm kabini TAHLİYE

ONLİNE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN GİRİŞ VE ÇIKIŞ PARAMETRELERİNİN TAKİBİ Ekolojik Gelişme

ONLİNE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ Arıtma tesislerinin çıkış bağlantı noktalarında ve sanayi tesisi çıkışlarında pH, sıcaklık, iletkenlik, Renk , AKM (Askıda Katı Madde), Organik madde, Çözünmüş Oksijen (DO), nitrat, fosfat, amonyum azotu, yağ debi

Giriş ve çıkış parametreleri limit değerleri ilgili Yönetmelikleri açısından değerlendirilmektedir. Bu limitlerin dışında gelen parametre değerleri Scada Sistemi Operatörleri tarafından arıtma tesis sorumlularına SMS kısa mesaj yolu ile elektronik ortamda iletilmektedir. 10.000 m3/gün üzeri 7 adet arıtma tesisimiz, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca (SAİS) Sürekli Atıksu İzleme Sistemi kapsamında online olarak takip edilmektedir. Atıksu Deşarj Yönetmeliğine bağlı olarak yapılan ölçümlerde kritik değerin dışında tespit yapılan sanayi tesislerine Kirlilik yükü bedeli (KYB) tahakkuku uygulanmaktadır.

BAKANLIKLA İLETİŞİM

AVANTAJLARI Ani deşarjları çok kısa sürede tespit ederek, anında müdahale edilir(Erken Uyarı). Çok fazla istasyon tek bir yerden, istasyon yerine gidilmeden izlenebilmektedir. Klasik izlemede numune alma, taşıma, analizlerin yapılması gibi insan gücüne ihtiyaç duyulan durumlar gerçek zamanlı izlemede olmamaktadır.

DEZAVANTAJLARI Sürekli ve düzenli bakım/kalibrasyon Herhangi bir problem durumunda sisteme anında müdahale edecek personel ve ekipman Yatırım maliyeti/İşletme maliyeti

SONUÇLAR Numune alma, taşıma, analizlerin yapılması gibi işlemler esnasında numunede meydana gelebilecek değişikliklerin önüne geçilebilmektedir. Yeni bir parametre izlenilmesi istenildiğinde uygun cihaz eklenerek izlemeye kolayca başlanabilmektedir. Sürekli veri akışı olması nedeni su kalitesinin genel gidişatı, anlık, günlük, aylık, mevsimsel ve yıllık olarak takip edilebilmektedir. Yeni Alternatif YERLİ!!! cihazlar Suyun özellikleri zaman içerisinde çok hızlı değiştiği için bu önemli bir avantajdır.

ÖNERİLER Havza politikalarının geliştirilmesi açısından gerçek zamanlı izleme sistemleri önemlidir. Gerçek zamanlı izleme sistemleri Ülkemiz için yeni sistemlerdir. Ülkemizde bu yeni sistemleri kullanabilecek personel ve teknoloji altyapısının hazır olması gerekmektedir.

ÖNERİLER Gerçek zamanlı izleme sistemlerini Ülkemizde yaygınlaştırmak gerekmektedir. Gerçek zamanlı izlemeye ilave olarak yaptırımlar uygulanmalıdır. Böylelikle yapılan deşarjların önüne geçilebilir. İçme ve kullanma suları için yaygınlaştırılmalıdır. Böylelikle halk sağlığını etkileyebilecek kirlilikler anlık ve sürekli olarak izlenerek gerekli önlemler alınabilir. -Önümüzdeki yıllarda sanayi atıksu deşarjının giderek artması ve alıcı ortam su kalitesinin korunması gerektiği için, -Örneğin; fabrika, şehir atık sularının deşarjlarının olduğu yoğun kirlilik taşıyan yerlere kurulmalıdır. Böylelikle anlık olarak deşarjları izleyerek, deşarj öncesi yapılması gereken arıtma işlemlerinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilebilir. -Böylelikle suların iyi su durumu haline gelmesi sağlanabilir. Örneğin endüstri tesislerinden arıtılmadan yapılan deşarj sonucunda ciddi yaptırımlar uygulanmalıdır. -İçme suyu ile ilgili olarak EPA pilot bir çalışma yapmış olup, içme suyunda gerçek zamanlı olarak izlenmesi gereken parametreler ve ölçüm metotları hakkında önerilerde bulunmuştur. EPA’nın yaptığı bu çalışmada, içme suyunda pH, elektriksel iletkenlik, serbest klor, çözünmüş oksijen, toplam organik karbon, amonyum, nitrat, bulanıklık ve tuzluluk parametrelerini gerçek zamanlı olarak izlenmesini tavsiye etmektedir.