HAZIRLAYAN: ÖZGÜR YILDIZ KESİCİ TAKIMLAR HAZIRLAYAN: ÖZGÜR YILDIZ 26.06.2018

Ne için buradayız, bu eğitimdeki amacımız: -Minimum kesici takım maliyeti ile maksimum verim elde etmek. -Takım değiştirme sürelerinden tasarruf etmek -İşlemli yüzeylerde görsel kalite seviyemizi arttırmak.

Kesici takım nedir ? Kesici takımlar, bir takım tezgahına tespit edilerek (sabitlenerek) endüstriyel bir ürüne şekil veren aletlerdir. Bu şekil verme işlemi genellikle malzemeden talaş kaldırılarak meydana gelmektedir.

Yapıldığı malzeme ve yönteme göre kesici takımlar -Takım çeliği takımlar -Hss-seri çelik takımlar -Sert maden uçlar (karbürler) -Seramikler -Kubik boron nitrit -Silikon nitrür -Elmas kesiciler

Cansan Talaşlı imalat hatlarında kullandığımız başlıca kesici takımlar ; CNC tezgahlar da kaplamasız Karbür parmak frezeler, matkap uçları, havşalı frezeler.. Boy tamamlama da kullandığımız değiştirilebilir kaplamasız karbür torna uçlarıdır.

- En uygun kesici takım malzemesi (kalite) ve kesici geometri + işlenecek doğru iş parçası malzemesi =sorunsuz ve verimli bir işleme Kesme değerleri, takım yolu, vb. gibi diğer parametreler de başarılı bir sonuç için çok önemlidir.

Takım performansları= takım ömrüne+ talaş kaldırma miktarına+yüzey hassasiyetine+ takım maliyetine bağlı olarak değişmektedir.

Talaş kaldırmaya etki eden faktörler şunlardır: +  Kesici takım ömrü (T) +  Kesme hızı(V) +  Talaş derinliği(t) +  İlerleme miktarı(f) +  Kesme açıları(KA) +  Titreşim(Vi) +  Soğutma sıvısı() +  Takım/iş parçası malzemesi çifti(TM) +  Kesici uç radyüsü(r)

Kesme hızı-Uç ömrü Kesme hızı ve uç ömrünü ,uygun olmayan ilerleme, devir, malzeme gibi kötü kesme şartları büyük ölçüde etkiler. Kesici uçların kutu ve kataloglarında işlenecek malzemeye göre uygun kesme hızları yazılıdır. Kesme hızının gereğinden fazla veya az kullanılması ucun bozulmasına ve kötü yüzey kalitesine yol açar.

Kesme hızı Vc ile ifade edilir. Birimi metre/dakika dır. Yani kesme hızı, kesme ucunun 1 dakikada gitmesi gereken mesafedir. Bu değer gereğinden fazla ise; - uç aşınmasına, -titreşime , -az ise talaş yığılmasına -kötü yüzeye ve -uç üzerinde küçük çatlaklara yol açar.

Operatör tavsiye edilen kesme hızına göre devir sayını ve ilerlemeyi ayarlamalıdır. Vc=Kesme hızı metre/dakika n=İş mili devir sayısı devir/dakika d=Freze çapı, torna için işin çapı mm Vf=Tabla ilerlemesi mm/dak z=Kesici diş sayısı fz=Kesici diş başına düşen ilerleme mm/diş sayısı fn=devir başına ilerleme mm/devir (fn arttırıldığında Vc azaltılmalıdır veya tersi) Vc=(3,14 x d x n) / 1000 n=(Vc x 1000) / (3,14 x d) Vf=n x z x fz Örnek:50 mm çapında kesici takım ile frezeleme yapacağız.Kesici uç kutusunda kesme hızı Vc=200m/dak olarak verilmiş,tezgaha verilecek devri bulalım. Vc=200 m/dak d=50 mm n=(Vc x 1000) / (3,14 x d) n=200 x1000 / 3,14x50 n=1273 dev/dakika Tezgahımızı bu devire veya en yakın değere ayarlamalıyız. Yapılan araştırmalar neticesinde takım ömrünü etkileyen en önemli faktörün kesme hızı (Vc) olduğu ispatlanmıştır

Talaş derinliğinin (ap) takım ömrüne az etkisinin olduğu ,ilerlemenin (fn) kesme hızından sonra takım ömrünü etkileyen önemli faktör olduğu belirtilmiştir. ap=talaş derinliği mm fz=Kesici diş başına düşen ilerleme mm/diş sayısı fn=devir başına ilerleme mm/devir (fn arttırıldığında Vc azaltılmalıdır veya tersi) Vf=Tabla ilerlemesi mm/dak z=Kesici diş sayısı Örnek : fz=0,14 mm ,Vc=200 m/dak,Takım çapı d=25 mm,kesici diş sayısı z=3 olsun n=(Vc x 1000) / (3,14 x d) devir/dakika n=2546 devir/dakika Vf=n x z x fz mm/dakika Vf=2546x3x0,14 Vf=106 mm/dakika Tezgah ilerlemesi 106 mm/dakika veya yakın bir değere ayarlanmalıdır.

Kesici uç üreticisinin tavsiye ettiği değerler ;tezgahımız özelliklerine uygun olmayabilir. Tezgahımız güç olarak zayıf, titreşim yapmaya müsait yapıda ise bu değerleri tecrübeler doğrultusunda çıkan talaşa, sese, yüzey kalitesine bakarak değiştirmeliyiz.

YAĞLAMA SİSTEMLERİ, KESME YAĞLARI ‘’Düşünürken dikkatli, uygularken kararlı olun.” (Charles Hale) TEŞEKKÜRLER.

YAĞLAMA SİSTEMLERİ, KESME YAĞLARI KESME YAĞLARI VE YAĞLAMA SİSTEMLERİ Kesme yağlarından beklentimiz nedir? Yüksek yağlama performansı Uzun kesici takım ömrü Yüksek kesme hızları İyi temizleme

Yüksek viskozite, yağ buharlaşması ve yağ sisi oluşumunu azaltır. Yağın akmaya karşı gösterdiği dirence vizkozite denir. Yüksek viskozite, yağ buharlaşması ve yağ sisi oluşumunu azaltır. Yüksek viskoziteli yağlarda, işlenen parça ve talaş ile dışarı taşınan yağ miktarı artar.

Yağlama  Gerek endüstride gerekse makine araç gereçlerinde yağ kullanımı bir zorunluluktur. Uygun yağı uygun yer ve makinede gerektiği kadar kullanmak dikkat edilmesi gereken bir husustur. Doğru yağlama için ise makine üreticlerinin hazırladıkları talimat ve dökümanlara riayet edilmelidir. Yağlamanın genel mantığı iki yüzey arasındaki sürtünme katsayısını düşürmektir. Bir film tabakası olacak şekilde uygulanan yağ bu aralıktaki kuru sürtünmeyi yok edecek biçimde azaltır. Kuru sürtünme ne kadar az olursa bir makine parçasındaki sürtünmeden kaynaklanan ısınma o kadar azalacaktır. Bunun yanında yağlamanın bir diğer amacı da oksitlenmenin ( paslanma ) önüne geçmektir. Kesme, işleme operasyonlarında yağlamanın amacı, uygun kesim yüzeyi elde etmek ve kesici ömürlerini uzatmaktır.

Yağlama yöntemleri şu isimlerle ifade edilir. Merkezi Yağlama Sistemleri Progresif Sistemler Püskürtmeli Sistemler (Sprey Pulverize) Noktasal Yağlayıcılar (Damlama Enjektörlü) Kollu Manuel Yağlayıcılar Tek Hatlı Sistemler Çok Hatlı Sistemler Cansan talaşlı imalat hatlarında kesme yağlarını pulverize-sprey yöntemi ile kullanmaktayız.

Yağlama hatalarını önlemek için, • Doğru yağ kullanılır. • Doğru sıklıkta yağlama yapılır. Örneğin parça değişiminde veya yağ ilavesinde • Doğru miktarda yağ kullanılır. • Doğru yağlama yöntemi ile yağlanır. Doğru yağ kullanımı : Cansan bünyesinde tüm hatlar da kesme yağı olarak ‘’ ECOCUT ALU 303 ‘’ alüminyum kesme yağı kullanıyoruz. Farklı bir ürünü makinelerde kullanmamız yağlama sistemi arızalarına ve ürünlerin kesim sonrası termiğe girmesi durumunda yüzeyde yağ izi gibi sorunlara sebep olur. Adige hatlarından kesilen ürünlerde kullanılacak hatalı yağlar yıkama hattı banyolarını kirletir, Mevcut yağ alma banyoları farklı yağı yüzeylerden temizlemeyebilir.

Doğru sıklıkta yağlama; Sürekli Yağlamak doğru yağlamak değildir. Envanterimizdeki makineler genel de otomatik yağlama sistemlerine sahip makineler, ayarlama kolaylığı ve stabil yağlama konusunda yeterli sistemlere sahibiz. Cnc tezgahlar da dakika da püskürtme olarak ayar yapıyoruz, bu parametre genellikle 40-60 püskürtme –dakika değerlerinde çalışmaya uygundur. Doğru miktarda yağlama; Miktar konusunda öncelikle doğru parametrelerle ve sağlıklı kesici takım, testere gibi kesme ekipmanının doğruluğundan, kesme parametrelerimizin doğruluğundan ( cnc lerde doğru takım doğru parametrelerle, testereler de sağlam testere, uygun ilerleme hızları ile çalışıyor olduğumuzdan) emin olduktan sonra, çıkan ürünün yüzey kalitesine, kesici takımın sarma aşınma durumunu takip ederek, biraz da tecrübe ilişkisi ile yağ miktarını ayarlamalıyız. Cnc tezgahlar ve testereler de kestiğimiz parça kalınlığı da ısınmayı atrttırdığından yağlama miktarını doğrudan etkiler. Doğru yağlama yöntemi; Makinelerin tamamı otomatik sprey yağlama sistemli. Manuel çalışma yapılan eksantrik pres, solar gibi hatlarda yukarıda belirttiğimiz kritelerlere göre uygun sıklıkta, yağdanlık ile zımba ve kalıpların temas yüzeyleri uygun şekilde yağlanmalıdır.

KESME SİSTEMLERİ, TESTERELER Parçaları, malzemelerden istenen ölçülerde, çeşitli metotlarla ayırma işlemine kesme denir. Yapılacak olan iş parçası ölçülür, kesilir ve şekillendirilir. Metallerin istenilen ölçülerde iş parçasına dönüştürülmesi, işlemin kesme kısmını oluşturur. Cansan Talaşlı imalat hatlarında; Elumatec çift kafa kesim testereleri Elumatec sas-142 takoz kesme makinesi Cansan çift kafa testere Adige tekli ve çiftli hassas kesim testereleri Emmegi 650 lik takoz kesim ( yakın zamanda envantere girecek) testerelerini kullanmaktayız.

° Makine Testereleri Ile Keserken Ilerleme Hızının Ayarı çok önemlidir ° Makine Testereleri Ile Keserken Ilerleme Hızının Ayarı çok önemlidir. Testereler pahalı takımlardır. Bu yüzden testere makinelerinde çalışırken ilerleme ayarı doğru yapılmazsa testere kırılabilir. Testerenin ilerleme hızının, malzeme cinsine ve aynı zamanda testerenin yenilik durumuna göre doğru ayarlanması gerekir. Bunun için genel olarak; Büyük Kesitle Ve Sert Malzemeler Için Yavaş Ilerleme Hızı, Küçük Kesitli Ve Yumuşak Malzemeler Için Daha Fazla Ilerleme Hızı Verilir. *Adigeler de kullandığımız 1 adet 350 çap, Z84 diş testere 300 tl. *Çift başlı testerelerde kullanılan 450*120 diş testere 500 tl. *Bölüm maliyetlerimizin büyük kısmı kesici takım, testere ve yağ maliyetidir. *Testereler sert elmas uçlu olduğu için darbelere karşı dirençsizdir. Kırılan diş kaynak yapılsa da ilk performansı göstermez.