Maddi Duran Varlıklar ve Amortisman

Maddi Duran Varlıklar Firmaların uzun süreli çalışmalarını sürdürebilmeleri için maddi duran edinmeleri zorunludur. Maddi duran varlıklar içerisinde 250 Arsa ve Araziler 251 Yer altı ve Yerüstü düzenleri 252 Binalar 253 Tesis Makine ve Cihazlar 254 Taşıtlar 255 Demirbaşlar 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar 257 Birikmiş amortismanlar (-) 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 259 Verilen Avanslar Hesapları Yer Almaktadır.

Maddi Duran Varlığın Tedariki MDV’nin tedarikinde maliyet bedeli esaslı işlem gerçekleştirilir. Alış bedeli ve alış giderleri MDV’nin maliyetini ortaya çıkarmaktadır. Satın alma bedelinden başka nakliye ve montaj giderleri de maliyete dahil edilir. MDV hesapları varlık hesabı olduğundan, edinildikçe hesaba borç, elden çıkarıldıkça hesaba alacak kayıt edilir.

ÖRNEK 1 1) X şirketi bir tesis inşa etmektedir. Bu amaçla bazı parçaların temini için satıcı firmaya 250.000TL+45.000TL avans ödemesi 10 mayısta nakden yapılmıştır. 2) Siparişler 15 gün sonra teslim alınmıştır. 3) Parçaların montajı için 10.000TL+KDV banka hesabından 28 mayısta ödenmiştir. 4) Tesisin inşası için işletme içinde 20.000TL işçilik ve genel yönetim gideri gerçekleştirilmiş ve bedeli nakten 31 mayısta ödenmiştir. 5) Tesis 5 haziranda tamamlanmış ve işletme aktifine alınmıştır. Bu işlemleri kayıtlara yansıtınız. ÖRNEK 2 Bir firma işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere 60.000TL+KDV ödeme yaparak demirbaş satın almıştır. Bu işlemi kayıt ediniz. ÖRNEK 3. Bir firma 21 nisan tarihinde 150.000TL+KDV ödeyerek makine satın almıştır. Makinenin ekonomik ömrü 5 yıldır.Makine üretim bölümünde kullanılmaktadır. Normal amortisman yöntemine göre hesaplama yaparak kayıtları gösteriniz. ÖRNEK 4. Bir firma 17 Temmuz tarihinde 80.000 TL+KDV vererek demirbaş eşyayı nakit olarak satın almıştır. Demirbaş eşya yönetim bölümünde kullanılacaktır. Azalan bakiyeler yöntemini kullanarak amortismanı hesaplayınız. ÖRNEK 5. İşletme 19 ocak tarihinde üretim bölümünde kullanmak üzere 120.000 TL +KDV vererek bir cihaz almıştır. Cihazın ekonomik ömrü 5 yıldır. Normal amortisman yaparak kayıtlara yansıtınız. ÖRNEK 6. İşletme 20 Ağustos tarihinde 200.000TL+KDV vererek makine almıştır. Makinenin ekonomik ömrü beş yıldır ve üretim bölümünde kullanılacaktır. Azalan bakiyeler yöntemine göre hesaplama yapınız.

10.05.2012 259 Verilen Avanslar Hs. 191 İndirilecek KDV Hs. 100 Kasa Hs. …Firmasına No’lu sipariş karşılığı ödeme yapılması B 250.000 45.000 A 295.000

25.05.2012 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 259 Verilen Avanslar Yatırım amaçlı siparişlerin teslim alımı B 250.000 A

28.05.2012 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 191 İndirilecek KDV 102 Bankalar Tesis parça montajının yapılması ve ödeme B 10.000 1.800 A 11.800

31.05.2012 770 Genel Yönetim Giderleri 100 Kasa Yatırım için işletme içi gider yapılması B 20.000 A

05.06.2012 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 771 GYG Yansıtma Hs. Tesis için gerçekleştirilen işletme giderlerinin yansıtılması B 20.000 A

05.06.2012 253 Tesis Makine ve Cihazlar 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Tesisin tamamlanarak faaliyete geçmesi B 280.000 A

20.04.2012 255 Demirbaşlar 191 İndirilecek KDV 100 Kasa … No’lu fatura ile demirbaş eşya alımı B 60.000 10.800 A 70.800

Amortisman Tanım: İşletmede 1 yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan duran varlıkların VUK’nda belirtilen değerleme hükümlerine göre değerlerinin yok edilmesi işlemine amortisman ve itfa denilmektedir.

Amortisman ve itfa, duran varlık değerlerinin kanunda belirlenen süre veya oranlar dahilinde yıllara paylaştırılması suretiyle her yıla isabet eden giderin bulunması işlemidir.

Amortisman Ayırmanın Şartları Varlığın, işletmede 1 yıldan fazla kullanılır olması gerekir Varlığın, aşınmaya, yıpranmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalması gerekir. Varlık tutarının belli bir değirin üzerinde olması gerekir Duran varlığın işletme aktifinde olması gerekir.

Amortisman ayırma sınırı her yıl güncellenerek ilan edilir Amortisman ayırma sınırı her yıl güncellenerek ilan edilir. Kanunda belirtilen tutarı aşmayan duran varlıklar amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider yazılabilir. Ancak teknik ve iktisadi bakımdan bütünlük arz eden duran varlıklarda bu tutara topluca dikkat edilir. Mesela bir lokantanın masa ve sandalyeleri tek başına tutarı aşmazlarsa bile, iktisadi bütünlük gösterdiklerinden doğrudan gider yazılmayıp amortismana tabi tutulur.

Amortisman oranı maliye bakanlığınca belirlenir Amortisman oranı maliye bakanlığınca belirlenir. Bu orana normal oran denilmektedir. Bir varlık için kullanılmaya başlanan oran, yıldan yıla değiştirilemez. Azalan bakiyeler ile amortisman yöntemi seçilirse, normal amortisman oranının 2 katını aşmamak üzere uygulanır.

21.04.2012 253 Tesis Makine ve Cihazlar 191 İndirilecek KDV 100 Kasa …No’lu fatura ile üretim amaçlı makine satın alımı B 150.000 27.000 A 177.000

Normal Amortisman 1/5=0.20 Yıllık Amortisman 120.000x0,20=24,000TL Yıllar Tutar Dönem Amortismanı Birikmiş Amortismanı 2012 2013 2014 2015 2016

31.12.2012 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 1. yıl amortismanı B 30.000 A

31.12.2013 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 2. yıl amortismanı B 30.000 A

31.12.2014 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 3. yıl amortismanı B 30.000 A

31.12.2015 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 4. yıl amortismanı B 30.000 A

31.12.2016 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 5. yıl amortismanı B 30.000 A

17.07.2012 255 Demirbaşlar 191 İndirilecek KDV 100 Kasa …No’lu fatura ile yönetim bölümünde kullanılmak üzere demirbaş alımı B 80.000 14.400 A 94.400

Azalan Bakiyeler Amortisman 1/5x2=0.40 Yıllar Tutar Dönem Amortismanı Birikmiş Amortismanı Kalan Tutar 2012 2013 2014 2015 2016

31.12.2012 770 Genel Yönetim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu demirbaşlara ait 1. yıl amortismanı B 32.000 A

31.12.2013 730 Genel Yönetim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar ……No’lu demirbaşlara ait 2. yıl amortismanı B 19.200 A

31.12.2014 730 Genel Yönetim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu demirbaşlara ait 3. yıl amortismanı B 11.520 A

31.12.2015 730 Genel Yönetim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu demirbaşlara ait 4. yıl amortismanı B 6.912 A

31.12.2016 730 Genel Yönetim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 5. yıl amortismanı B 10.368 A

21.04.2012 253 Tesis Makine ve Cihazlar 191 İndirilecek KDV 100 Kasa …No’lu fatura ile üretim amaçlı makine satın alımı B 150.000 27.000 A 177.000

Normal Amortisman 1/5=0.20 Yıllık Amortisman 120.000x0,20=24,000TL Yıllar Tutar Dönem Amortismanı Birikmiş Amortismanı 2012 2013 2014 2015 2016

31.12.2012 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu cihaza ait 1. yıl amortismanı B A

31.12.2013 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu cihaza ait 2. yıl amortismanı B A

31.12.2014 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu cihaza ait 3. yıl amortismanı B A

31.12.2015 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu cihaza ait 4. yıl amortismanı B A

31.12.2016 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu cihaza ait 5. yıl amortismanı B A

20.08.2012 253 Tesis Makine ve Cihazlar 191 İndirilecek KDV 100 Kasa …No’lu fatura ile makine alımı B 200.000 36.000 A 236.000

Azalan Bakiyeler Amortisman 1/5x2=0.40 Yıllar Tutar Dönem Amortismanı Birikmiş Amortismanı Kalan Tutar 2012 2013 2014 2015 2016

31.12.2012 770 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 1. yıl amortismanı B A

31.12.2013 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar ……No’lu makineye ait 2. yıl amortismanı B A

31.12.2014 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 3. yıl amortismanı B A

31.12.2015 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 4. yıl amortismanı B A

31.12.2016 730 Genel Üretim Giderleri 257 Birikmiş Amortismanlar …No’lu makineye ait 5. yıl amortismanı B A