HUKUK BAŞLANGICI 9

HUKUK NORMUNUN TÜRLERİ 2.Emredici Kurallar Tanım ve Örnekler Tamamlayıcı Kurallar Tanımlayıcı Kurallar Yetki Verici Kurallar İlga Edici Kurallar

Emredici hukuk kuralları ÖRNEK 3: evlenme engellerine ilişkin Medeni Kanun düzenlemesi Madde 129- Aşağıdaki kimseler arasında evlenme yasaktır: 1. Üstsoy ile altsoy arasında; kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında, 2. Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında, 3. Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında. ÖRNEK 4: tüzelkişilik kurulmasına ilişkin Medeni Kanun 47. maddenin 2. fıkrası düzenlemesi: Amacı hukuka veya ahlâka aykırı olan kişi ve mal toplulukları tüzel kişilik kazanamaz.

Yetki verici hukuk kuralları Muhatabını belirli bir davranışı seçmede serbest bırakan kurallardır. Bu kurallarda da emir unsuru bulunmakla birlikte emrin işlerlik kazanması yetkinin kullanılmasına bağlıdır.

Yetki verici hukuk kuralları ÖRNEK 1: mirasın reddine ilişkin Medeni Kanun 605 /1 düzenlemesi: Madde 605/1-Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. ÖRNEK 2: nişanlılığın evlenme dışında bir sebeple sona ermesi halinde hediyelerin iadesine ilişkin Medeni Kanun düzenlemesi: Madde 122- Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir ÖRNEK 3:hakaret suçuna ilişkin soruşturma ve kovuşturma koşuluna ilişkin Ceza Kanunu düzenlemesi: Madde 131- (1) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır. (2) Mağdur, şikayet etmeden önce ölürse, veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmiş ise; ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunulabilir.

Tanımlayıcı hukuk kuralları Bir hukuki kavramın veya kurumun ne anlama geldiğini belirten kurallardır. Yorumlayıcı kurallardan farkı, yorumlayıcı kurallar tarafların kullandıkları kelimelerin anlamını tespit ederken, burada yani tanımlayıcı hukuk kurallarında kanunda geçen bir hukuki kurumun anlamı belirtilir.

Hukuk Normu Türleri 3.Birincil ve İkincil Nitelikte Normlar Tanımlar ve Örnekleri Birincil Normlar: Vatandaşların ödev ve yükümlülüklerini düzenleyen kurallardır. “İnsan öldürmemek gerekir.”

İkincil Normlar: Birincil nitelikteki normlar hakkındaki normlardır Yasama yetkisi TBMM’ne aittir. Yargı yetkisi bağımsız ve tarafsız mahkemelere aittir.