Human Papillomavirus (HPV) BUHASDER Hazırlayan: Dr Tuba Dal,BUHASDER Ankara Temsilcisi
İnsan papilloma virüsü (HPV) Papillomaviridae ailesinde Papillomaviridae ailesinde 12 cins bulunur Alfa papilloma cinsi yaygın
HPV nasıl bir virüs ? Zarfsız Çift sarmallı, ikozahedral nükleokapsitli ve proteinle çevrili DNA genomu içeren bir virüs
Human Papillomavirus 200’den fazla HPV tipi mevcut İyi huylu siğiller Kanserler 200’den fazla HPV tipi mevcut Kanser açısından düşük riskli HPV’ler: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 55 ve 62 Olası yüksek riskli HPV’ler: 26,53 ve 66 Yüksek riskli HPV’ler: 16,18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 56, 58, 59, 68, 73 ve 82
HPV Nasıl Bulaşır? 1. Cinsel yolla bulaş 2. Kontamine yüzeylerden 3. Ciltteki lezyonlardan 4.Doğum kanalından: bebekte ölüme neden olabilen rekkürent solunum papillomatozis
HPV epidemiyoloji Kadınların %65-100’ü hayatları boyunca en az bir defa HPV’ye maruz kalmaktadır ! Seksüel aktif kadınların %75’i HPV (+) Genital HPV enfeksiyonu geçiren bireylerin eşlerinde %60-66 oranında 3 ay gibi bir süre sonrasında genital HPV lezyonları (+) Bosch FX, de Sanjose S, Castellsague X. Understanding the origin of cervical cancer. In: Prediville W, Davies P. editors. The Health Professional’s HPV Handbook. UK: Taylor and Francis Group; 2004: 41-54. 25. Cruickshank ME. The role of human papillomavirus in risk management. RevGynecol Pract 2003; 3: 229-33.
HPV hangi hastalıklara neden olur ? Düşük riskli tipler: Genital siğiller ve düşük dereceli genital anormallikleri içeren iyi huylu lezyonlar Yüksek riskli tipler: Prekanseröz (kanser gelişimine neden olabilen) lezyonlar Kanserler
HPV ile ilişkili lezyonlar ve tipleri Deri Deri siğilleri: Yaygın siğil: Parmaklar, eller Plantar siğil: Ayak tabanı Düz siğil: Kollar, yüz ve diz Epidermodysplasia verruciformis: Bütün vücut bölgesine yayılır, gerilemez, bunların ortaya çıkışından yıllar sonra derinin güneş gören yerlerinde squamoz kanser olasılığı yüksektir
HPV ile ilişkili lezyonlar ve tipleri Mukoza İyi huylu: Genital siğiller ( condiloma acuminata): Solunum yollarına ait papillomlar Kötü huylu: Genital siğiller genelde iyi huyludur ama eğer yüksek risli HPV tipleriyle oluşursa kansere ilerleyebilir Servikal kanser (Rahim ağzı kanseri) Vulva (kadın dış genital) kanseri Penis kanseri Orofarinks (ağız-yutak) kanseri
Siğiller Figure 24.17
Anal siğil -Kondiloma aküminatum; tip 6,11 ile oluşur
Solunum yollarında papillomlar Laringeal (özellikle 6,11)
-Dudak siğilleri
-Ağızda fokal epitelial hiperplaziler
HPV Genital siğiller birkaç ayda gözlenirken, servikal kanser gelişimi yıllar alabilmekte … Çoğu HPV enfeksiyonu asemptomatiktir ve sadece HPV DNA testi uygulandığında tespit edilmekte
HPV Nasıl Hastalık Yapar ? Virüs ilk olarak bazal laminaya yakın stratum germinativumdaki hücreleri enfekte eder, bu da en çok cinsel ilişkiye bağlı mikrotravmaların olduğu bölgede oluşur Latent dönem: hastalığın sitolojik ya da morfolojik hiçbir bulgusu (-), PCR teknikleri ile HPV DNA’sı gösterilebilir Subklinik dönem: HPV’ye bağlı sitolojik-mikroskobik değişiklikler veya kolposkopi gibi büyütme yöntemleri uygulanarak görülebilen lezyonlar; Servikal intraepitelyal neoplazi (CIN) ve intraepiteliyal neoplaziler Klinik dönem: Genital kondilom ya da invaziv kanser
Rahim ağzı kanseri En sık etkeni HPV Yardımcı faktörler neler ? Sigara, Cinsel yolla bulaşan eş zamanlı enfeksiyonlar (HIV, Herpes simpleks tip 2, gonokok enfeksiyonları) Stres Bağışıklık sisteminde yetersizlik
Rahim ağzı kanseri
HPV Tanı 1- Pap smear Rahim ağzından alınan sürüntü örneğinin, patolojik olarak incelenmesi (smear testi) Kadınların her yıl bu testi yaptırmaları önerilir. 2- Kolposkopi, astetik asit testi ve biyopsi Polikilikte yapılan bir işlem. Asetik asit uygunarak dış genital organlar incelenir (genital siğiller, displastik, neoplasik dokularbeyaz görülür) Kolposkopi rehberliğinde biyopsi alınır Genital siğillerde en karakteristik özellik koiolosit varlığı (berrak perinükleer alana sahip olgun skuamoz hücreler) 3- DNA testleri, PCR (polimeraz zincir reaksiyonu)
HPV enfeksiyonunun tedavisi var mı? Hastalığın etkin bir tedavi yöntemi yok !! Siğller için: Cerrahi tedavi, dondurma veya yakma Tedavi sonrası %60 hastalık tekrarlayabilir; en az 2-3 seans gerekli Bununla birlikte ortaya çıkardığı lezyonlar yani siğiller (kondilom) mutlaka zaman kaybetmeden tedavi edilmeli ve yakılmalı Genelde sürekli olarak büyüme ve yayılma eğilimleri var
Ancak unutulmamalı ki; Tedavi sadece siğilleri ortadan kaldırır ve virüse bağlı hızlı olan bulaştırıcılığı, yayılmayı durdurur. Bu nedenle KORUNMA ŞART !!!
HPV'den Korunma Yolları Tek eşlilik Prezervatifin koruyuculuğu ne yazık ki düşük !! Çünkü siğiller yumurtalıklarda veya kasık bölgelerinde de olabilir Hijyen malzemelerini ortak kullanmamaya dikkat edebilir ve tam koruma elde edilmese de prezervatif kullanabilir…
Peki nasıl korunacağız? Aşı ile…
Aşı ne işe yarar ? Tipe özgü olmak üzere yüksek oranda koruyuculuk sağlar İstenmeyen etkileri önemsizdir Güvenilir aşılardır. Aşı ile sağlanan bağışıklık uzun süre devam etmekte hatta bazen hayat boyu.. Bağışık bellek oluşur…. Özellikle rahim ağzı kanserine yol açan yüksek riskli tiplere karşı önlem niteliğindedir…
HPV aşısı kime ve nasıl yapılır ? 9-12 yaş arasındaki kız çocuklarına Kişi 25 ya da 35 yaşında olsa dahi, eğer cinsel aktiviteye başlamamışsa yine aşı olabilir HPV aşısı ilk 6 ayda 3 doz şeklinde uygulanır
HPV aşısının erkeklerdeki etkisi hala?? Ancak kadınlara yapılan aşılama dolaylı yoldan erkeklerde de kanser oranlarını düşürüyor !!
Sonuç olarak…. Korunma önemli HPV’ye bağlı kanserler aşı ile önlenebilir