HESAPLAR
HESAP HESAP: VARLIKLARDA, KAYNAKLARDA DÖNEM İÇİNDE YAPILAN İŞLEMLER SEBEBİ İLE MEYDANA GELEN ARTIŞ VE AZALIŞLARIN KAYDEDİLDİĞİ ÇİZELGEDİR. HESAP İKİ TARAFTAN OLUŞMAKTADIR. SOL TARAFINA BORÇ, SAĞ TARAFINA ALACAK DENİR.
HESAP
HESAP Açık Şekil Hesap Tablosu; Bir hesabın sol yanına borçlu sağ yanına alacaklı taraf denir. Hesabın her iki yanında işlemin yapıldığı tarihin, işlemin niteliğinin ve para olarak ifadesinin kaydına ayrılmış sütunlar bulunur. Her hesabın hangi bilanço kalemine yada sonuç işlemine ayrılmış olduğunu gösteren bir adı bulunur. Örneğin, nakit hareketleri kasa hesabında, senetli alacaklar alacak senetleri hesabında izlenir.
AÇIK ŞEKİL HESAP TABLOSU
HESAP T Hesap; Muhasebe kitaplarında, muhasebe öğretimi sırasında yada uygulamada hesaplar arasındaki ilişkilerin belirtildiği şemalarda zamandan ve yerden tasarruf elde etmek amacıyla hesaplar açık şeklin sadece üst ve orta çizgisinden oluşan aşağıdaki gibi bir T simgesi ile gösterilir.
BORÇ-ALACAK Hesabın Borç ve Alacak Tarafları:Hesabın (hesap çizelgesinin) sol tarafına“borç”, sağ tarafına“alacak“denir.
HESAP Hesap Açmak: Bir işlemin yarattığı etkiye göre ilgili hesabın borç yada alacak tarafına ilk kez yazılmasına hesap açmak denir. Borçlandırma yada alacaklandırma yoluyla yapılabilir.
HESAP Hesap Kalanı(BAKİYE): Bir hesabın borç ve alacak taraflarının toplamları arasındaki farka hesap kalanı denir. Borç tarafının toplamının alacak tarafının toplamından fazla olması durumunda “borç kalanından”, alacak tarafının toplamının borç tarafının toplamından fazla olması durumunda “alacak kalanın” dan söz edilir.
HESAP Hesabın Kapalı Olması: Hesap kalan vermez ise, yani borç ve alacak toplamları birbirine eşit olduğunda “hesap kapanmıştır ”veya “hesap kapalıdır” şeklinde ifade edilir.
HESAPLARIN İŞLEYİŞ BİÇİMİ Aktif Hesaplar(DÖNEN VARLIKLAR-DURAN VARLIKLAR) Varlıkların izlendiği ve borç kalanı veren hesaplardır. Bilançonun aktifini oluşturan varlık unsurlarına (kasa, mal, bina gibi varlık çeşitlerine) ait hesaplardır. Bu hesaplar ya hiç kalan vermez yada borç kalanı verir. Yani, hiçbir zaman alacak kalanı vermezler. Kasa hesabı, alıcılar hesabı, alacak senetleri hesabı, bankalar hesabı, vb. bu hesaplara örnek olarak gösterilebilir. İlk kayıt hesabın borcuna yapılır. Aktif hesapta artış olunca hesabın borcuna, azalış olunca hesabın alacağına kayıt yapılır.
HESAPLARIN İŞLEYİŞ BİÇİMİ Pasif Hesaplar ( KVYK + UVYK+ Öz kaynaklar) Sermaye ve borçların izlendiği ve alacak kalanı veren hesaplardır. Bilançonun pasifini oluşturan unsurlara ait hesaplardır. Bu tür hesaplar ya hiç kalan vermez yada alacak kalanı verirler. Yani, hiçbir zaman borç kalanı vermezler. Sermaye hesapları, borç senetleri hesapları, satıcılar hesabı, vb. bu hesaplara örnek olarak gösterilebilir. İlk kayıt, hesabın alacağına yapılır. Pasif hesaplarda artış olunca hesabın alacağına, azalış olunca hesabın borcuna kayıt yapılır.
GELİR TABLOSU HESAPLARININ İŞLEYİŞİ Gelir hesaplarındaki kurallar 1-Gelir hesaplarında ilk kayıt, hesabın alacağına yapılır. 2-Gelir hesaplarında artış olunca hesabın alacağına kayıt, azalış olunca hesabın borcuna kayıt yapılır. 3-Gelir hesapları dönem sonunda kapatılır.
GELİR TABLOSU HESAPLARININ İŞLEYİŞİ Gider hesaplarının işleyiş kuralları 1-Gider hesaplarında ilk kayıt hesabın borcuna yapılır. 2-Gider hesaplarında artış olunca hesabın borcuna, azalış olunca hesabın alacağına kayıt yapılır. 3-Gider hesapları dönem sonunda kapatılır.
HESAPLARIN İŞLEYİŞİ
HESAPLARIN SINIFLANDIRILMASI BİLANÇO HESAPLARI GELİR TABLOSU HESAPLARI 1-AKTİF HESAPLAR 1-GELİR HESAPLARI 2-PASİF HESAPLAR 2-GİDER HESAPLARI
KASAYA PARA GİRİŞİ BANKAYA PARA GİRİŞİ Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 100 KASA A 100 KASA X X .... BANKAYA PARA GİRİŞİ Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 102 BANKALAR A 102 BANKALAR X X ....
KASADAN PARA ÇIKIŞI BANKADAN PARA ÇIKIŞI Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 100 KASA A X .... 100 KASA X BANKADAN PARA ÇIKIŞI Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 102 BANKALAR A X .... 102 BANKALAR X
UYGULAMA Örnek: Kafkas Limited Şirketi 01.05.2… Tarihinde Ziraat Bankasına 15.000 TL Yatırarak Hesap Açtırmıştır.
UYGULAMA Örnek: Kafkasya Limited Şirketi 01.06.2… Tarihinde Ziraat Bankası Hesabından 4.000 TL para çekilmiştir.
UYGULAMA
UYGULAMA Örnek: İşletme 7.000 TL alacak senedini peşin tahsil etmiştir.
UYGULAMA
UYGULAMA Örnek: X Limited Şirketi 20.02.2… Tarihinde Satıcılara 10.000 TL'lik Kısa Vadeli Borç Senedi Ödenmiştir.
UYGULAMA
UYGULAMA Örnek: İşletme Rıdvan OKUYUCU dan olan 85.000 TL tutarındaki alacağını tahsil etmiştir.
UYGULAMA
UYGULAMA Örnek: İşletme, 20.03.2010 tarihinde A Bankasındaki Vadesiz mevduat hesabından 5000 TL çekmiştir.
UYGULAMA
UYGULAMA Örnek: İşletme satıcı Levent KIRCA’ ya olan borcuna karşılık 1.600.TL ödemiştir.
UYGULAMA
NOT: AKTİF DÜZENLEYİCİ HESAPLAR PASİF HESAPLAR GİBİ, PASİF DÜZENLEYİCİ HESAPLAR İSE AKTİF HESAPLAR GİBİ ÇALIŞIR.