OSTEOARTRİTE BAĞLI KRONİK REFRAKTER DİZ AĞRISINDA GENİKÜLER SİNİRLERE “KONVANSİYONEL RADYOFREKANS ABLASYON UYGULAMASI”NIN ORTA-UZUN DÖNEM ETKİNLİĞİ Konya Z., Akın Takmaz S., Başar H., Baltacı B., Babaoğlu G. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği Algoloji Bölümü

15.04.2019 Sunum Planı Giriş-Amaç Yöntem Bulgular Tartışma ve Sonuç

Giriş-Amaç Osteoartrit; Progresif kıkırdak yıkımı Osteofit oluşumu 15.04.2019 Giriş-Amaç Osteoartrit; Progresif kıkırdak yıkımı Osteofit oluşumu Subkondral skleroz ile karakterize noninflamatuar kronik dejeneratif bir hastalık

Giriş-Amaç Diz osteoartrit; Tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu 15.04.2019 Giriş-Amaç Diz osteoartrit; Tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu Özellikle yaşlı popülasyonda Ağrı, fiziksel yetersizlik ve fonksiyonel kısıtlılık nedeni

? Giriş-Amaç Tedavide amaç; Hastanın eğitimi Ağrının kontrolü 15.04.2019 Giriş-Amaç Tedavide amaç; ? Hastanın eğitimi Ağrının kontrolü Fonksiyonun artırılması Özürlülüğün azaltılması

Geniküler Sinirlere Radyofrekans Uygulaması 15.04.2019 Giriş-Amaç Tedavi seçenekleri; Konservatif tedaviler Cerrahi uygulamalar Cerrahi dışı uygulamalar Konservatif tedaviye yanıtsız / yan etki nedeniyle ilaç kullanamayan Cerrahi istemeyen Komorbidite nedeniyle cerrahinin kontrendike olduğu Geniküler Sinirlere Radyofrekans Uygulaması

Amaç Osteoartrite bağlı kronik refrakter diz ağrısı tedavisinde, 15.04.2019 Amaç Osteoartrite bağlı kronik refrakter diz ağrısı tedavisinde, geniküler sinirlere konvansiyonel-radyofrekans ablasyon uygulamasının, orta-uzun dönemde, ağrı kontrolü, fonksiyonel iyileşme ve hasta memnuniyeti üzerine etkilerinin, retrospektif olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır

Gereç-Yöntem Bu tez çalışması; Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Başkanlığının izniyle, T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara SUAM Tıpta Uzmanlık Eğitim Kurulu’ndan (TUEK) 28.04.2018 tarihli, 40 no’lu toplantıda 413 numaralı karar ile onay alındıktan sonra Ankara SUAM Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, Algoloji Bölümü’nde yapılmıştır.

Ocak 2016-2017 tarihleri arasında, Gereç-Yöntem Dahil Olma Kriterleri Ocak 2016-2017 tarihleri arasında, OAACR (Amerikan College of Rheumatology) Evre III veya IV (FM ve Kellgren- Lawrence) Kronik refrakter diz ağrısı (Tedavi yanıtsız) Tanısal blok sonrasında ağrıda %50’den fazla azalma sonrası geniküler sinirlere konvansiyonel RF ablasyon uygulanan 48 hastanın verileri dosya taraması +/- telefon görüşmesi aracılığıyla retrospektif olarak incelendi. Dışlama Kriterleri -Kronik romatizmal, inflamatuar veya gut gibi metabolik hastalık -İleri kardiyak-renal-karaciğer hastalık, Kontrolsüz diyabet -Demans ya da psikiyatrik bozukluk -İkili antiplatelet-antikoagülan kullanımı veya koagülasyon bozukluğu -Son 3 ay içerisinde intraartiküler girişim öyküsü -Girişim bölgesinde enfeksiyon

15.04.2019 Geniküler sinirlere tanısal blok ve konvansiyonel RF uygulaması Gereç-Yöntem Ameliyathane koşullarında Standart monitörizasyon altında (EKG, puls oksimetre, non invaziv kan basıncı) Yüzeyel sedoanaljezi eşliğinde Floroskopik görüntüleme yardımıyla Günü birlik girişim şeklinde gerçekleştirildi

Geniküler sinirlere tanısal blok ve konvansiyonel RF uygulaması Gereç-Yöntem 1 2 3 Şekil 4: İğne Yerleşiminin Anterior (A) ve Lateral (B) Görünümü Tanısal blok 22 G Whitcare spinal iğne ile 1,5 cc %2 lidokain Ağrıda %50 azalma + Konvansiyonel RF 22 G 10 mm aktif uçlu 100 mm RF kanülü Motor ve sensoryel uyarılarla lokalizasyon doğrulanarak, 80oC 60 sn süreyle konvansiyonel RF uygulandı

Gereç-Yöntem Hastaların Değerlendirilmesi 15.04.2019 Gereç-Yöntem Hastaların Değerlendirilmesi Demografik ve klinik veriler kaydedildi…. İşlem öncesi ve sonrası 1, 3 ve 6.ay Ağrı Şiddeti: 10 cm’lik VAS Analjezik ilaç tüketimi: Likert skala (1: ilaç kullanımı benzer, 2:ilaç kullanmayı azalttı, 3: İlaç kullanmayı bıraktı). Fonksiyonel değerlendirme: WOMAC İndeksi WOMAC-A (Ağrı) WOMAC-F (Fiziksel Fonksiyon) WOMAC-T (Tutukluk). WOMAC-Total Yaşam kalitesi: Likert skala 1:Daha iyi, 2:İyi, 3:Benzer, 4:Kötü) Yan etki ve komplikasyonlar kaydedildi 6. ay değerlendirmesinde Hasta memnuniyeti: Likert skala ile değerlendirildi (1: Kötü, 2: Orta, 3: İyi, 4: Mükemmel)

Gereç-Yöntem İstatistiksel Analiz Çalışma öncesi GPower programı ile yapılan analiz sonucu 0,05 hata payı ve 0,95 güç için 0,5 etki büyüklüğüne göre en az 30 hastanın çalışmaya alınmasının uygun olacağı hesaplandı Verilerin analizi SPSS 15.0 ve MS-Excel 2016 paket programları ile yapıldı Tanımlayıcı istatistikler, sürekli ve sıralanabilir değişkenler için ortalama, standart sapma, ortanca, minimum, maksimum şeklinde, kategorik değişkenler ise vaka sayısı ve yüzde (%) biçiminde gösterildi. Shapiro Wilk testiyle sürekli değişkenlerin dağılımının normale yakın olup olmadığı değerlendirildi.  İzlem zamanları arasında VAS, WOMAC ve kalite skorlarında, istatistiksel olarak anlamlı değişim olup olmadığı liner dağılım göstermeyen verilerde Friedman testiyle araştırıldı. Friedman test istatistiği sonucunun anlamlı bulunması halinde, Wilcoxon İşaret testi kullanılarak, farka neden olan izlem zaman(lar)ı tespit edildi. Verilerin liner dağılım gösterdiği durumlar da ise farka neden olan izlem zamanı Paired Simple test kullanılarak tespit edildi. İşlem öncesine göre 4.hafta, 3.ay ve 6.ay opioid ve NSAİİ kullanımında istatistiksel olarak anlamlı değişim olup olmadığı Pearson’un Ki-Kare testiyle incelendi. VAS skoları ile WOMAC, Memnuniyet ve Yaşam Kalitesi Skorları arasında korelasyon olup olmadığı lineer dağılama uymayan verilerde Spearman Korelasyon testi ile araştırıldı. p<0,05 için sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

15.04.2019 Bulgular Hastaların demografik ve klinik verileri

En düşük VAS değerleri 3. ayda izlendi (p<0,001). 15.04.2019 Bulgular İzlem zamanlarına göre VAS değişimleri İşlem öncesine göre 1, 3 ve 6.ayda VAS skorlarında anlamlı azalma (p<0,001). En düşük VAS değerleri 3. ayda izlendi (p<0,001).

Bulgular WOMAC skorları 15.04.2019 Bulgular WOMAC skorları WOMAC-A WOMAC-T WOMAC-F WOMAC-A , WOMAC-T, WOMAC-F ve WOMAC-TOTAL skorunun tedavi sonrası 1. ay, 3. ay ve 6. ayda anlamlı düzeyde azaldığı görüldü (p<0,001).

Bulgular Opioid kullanımı Azalttı Bıraktı 15.04.2019 Bulgular Opioid kullanımı Azalttı %61.1 %27.8 %33.3 Bıraktı %38,9 %72,2 %66,7 Tedavi öncesine göre 1., 3. ve 6. ayda opioid kullanımın azaltılması ve bırakılması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,001)

Bulgular NSAİİ kullanımı 15.04.2019 Bulgular NSAİİ kullanımı Azalttı %41,7 %43,8 %39,6 Bıraktı %50 %52,1 %56,3 Tedavi öncesine göre 1. ayda, 3. ay ve 6. ayda NSAİD kullanımın azaltılması ve bırakılması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,001)

Bulgular Yaşam kalitesi 15.04.2019 Bulgular Yaşam kalitesi Yaşam kalitesinde istatiksel olarak anlamlı düzeyde iyileşme olduğu görüldü (p<0,05)

Hastaların memnuniyet düzeyinin yüksek olduğu görüldü (p<0,001). 15.04.2019 Bulgular Memnuniyet düzeyi Tedavi sonrasında hastaların memnuniyet skorları %77,1 “mükemmel” şeklinde idi. Hastaların memnuniyet düzeyinin yüksek olduğu görüldü (p<0,001).

Tartışma Bu çalışmayla; Geniküler sinirlere konvansiyonel-RF uygulamasının; Orta ve uzun dönemde Ciddi bir yan etki oluşturmaksızın Analjezik kullanımında azalma Yaşam kalitesi ve hasta memnuniyetinde artış Etkin bir analjezi ve fonksiyonel iyileşme sağladığı gösterilmiştir.

Choi ve ark.’ları ilk kez, 2011 yılında; Tartışma Geniküler sinirlere ilk Konvansiyonel-RF Uygulaması !!! Choi ve ark.’ları ilk kez, 2011 yılında; Geniküler sinirlere floroskopik görüntüleme eşliğinde RF ablasyon uygulaması 18 hasta blok, 17 hasta RF yapılan randomize, çift kör çalışma Uygulama: 10 mmAktif uç / 70 derece/ 90 sn Diz ağrısında 12 hafta süreyle %50’den fazla rahatlama ve fonksiyonel iyileşme Literatürde Osteoartrite Bağlı Kronik Diz Ağrısında Geniküler Sinirlere Konvansiyonel-RF Uygulamasının Etkinliğinin Araştırıldığı Az Sayıda Çalışma Bulunmaktadır;

Tartışma Literatüre bildirilen çalışmalarda Radyofrekans parametrelerinde bir standardizasyon olmadığı dikkat çekmektedir. Aktif uç uzunluğu 5 mm veya 10 mm olan RF iğnesi Uygulama ısısının 60-80oC arası Uygulama süresi 90 sn ile 270 sn aralığında değiştiği izlenmektedir.

Tartışma Karşılaştırılmalı Çalışmalar !!! Geniküler sinirlere Konvansiyonel-RF / Konservatif tedaviler İA steroid+LA+Opioid & Konvansiyonel RF Hyaluronik asit + PRP & Konvansiyonel RF NSAİİ + Fizyoterapi & Konvansiyonel RF Uzun süreli takipte konvansiyonel RF konservatif tedavilerden ÜSTÜN!!

RANDOMİZE PROSPEKTİF bir çalışma YOK Tartışma Karşılaştırılmalı Çalışmalar !!! Geniküler sinirlere Konvansiyonel-RF / Cooled RF-Pulsed RF Konvasiyonel, Cooled ve Pulsed RF yöntemlerinin etkinliklerini karşılaştıran RANDOMİZE PROSPEKTİF bir çalışma YOK BENZER ETKİ VE GÜVENLİK PROFİLİ

Tartışma Yan etkiler ve Komplikasyonlar Literatüre bildirilmiş ciddi ve önemli bir komplikasyon YOK !!! Komplikasyon oranı düşük, güvenli bir yöntem olarak kabul edilmekte Literatüre bildirilen çalışmalar; Hematom, Ekimoz 3. derece Cilt yanığı Çalışmamızda; 2 hastada;hematom ve ekimoz 1 hastada; diz çevresinde bir gün süren kendiliğinden geçen parestezi

Tartışma Bu çalışmanın eksik yönleri… Kontrol gurubunun olmaması Retrospektif planlanmış olması 6 ay süreyle kısıtlanmış olması…

SONUÇ Osteoartrite bağlı kronik refrakter diz ağrısında Geniküler sinirlere konvansiyonel-RF uygulaması Orta-uzun dönemde Nonsteroid antiinflamatuar ilaç ve opioid tüketimini azaltan Yeterli ve tatminkar analjeziyle Fonksiyonel iyileşme ve yaşam kalitesinde düzelme sağlayan, Hasta memnuniyeti yüksek, ciddi bir yan etkisi olmayan, Efektif bir analjezi yöntemidir

TEŞEKKÜRLER..