ASİT VE BAZ TANIMLARI Arrhenius a göre Asit : sulu çözeltilerine H+ iyonu veren maddeler Arrhenius a göre Baz : sulu çözeltilerine OH- iyonu veren maddeler Brönsted a göre Asit : Proton veren maddeler Brönsted a göre Baz : Proton alan maddeler Lewis ‘e göre Asit: Elektron çifti alabilen Lewis’e göre Baz : Elektron çifti verebilen
pOH =-log [OH] = -log aOH- pKa =-log Ka pH KAVRAMI Bu kavram 1909 yılında Sörensen tarafından ortaya atılan bir ifade şeklidir.Çözeltilerin asitliğini belirleyen hidrojen iyonu molar konsantrasyonları 10 sayısının eksi üstleri ile gösterilmektedir. Matematiksel olarak gösterim şekli ise pH =-log [H+] veya daha doğru bir ifade şekli ise ; pH =-log aH+ pOH =-log [OH] = -log aOH- pKa =-log Ka
Bir çözeltinin asitliği veya bazlığı çözeltideki H+ iyonu molar konsantrasyonu ile ölçülür. Çözeltiler pH kavramına göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır. Asit çözeltiler : pH 7 ; pOH 7 Bazik Çözeltiler : pH 7 ; pOH 7 Nötral çözltiler : pH = 7 ; pOH =7
Başlıca iki kısımda incelenmektedir. Hidroliz : Çeşitli tuzların sulu çözeltilerinin farklı özellikler göstermektedirler. Örneğin NaCl suda çözündüğünde nötral, NaCH3COO ise bazik özellik gösterir . Tuz ile su arasında olan reaksiyonlara hidroliz adı verilmektedir. Başlıca iki kısımda incelenmektedir. Tersinmez hidroliz: Reaksiyon sadece tek yönde yürümekte olup geri dönüşümü olmayan hidroliz, Tersinir hidroliz: Reaksiyon hem ileri hemde geri yönde yürümektedir.
Tuzlar hidroliz olmaları bakımından dört grupta incelenmektedirler. Kuvvetli asit ve kuvvetli bazdan oluşan tuzlar : Bu tuzlar sulu çözeltide nötral halde oldukları için hidroliz olmaları söz konusu olamamaktadır. 2. Zayıf asit ve kuvvetli Bazdan oluşan tuzlar: Bu tür tuzların anyonları zayıf asit anyonu oldukları için kuvvetli bazik özellik gösterirler 3. Kuvvetli asit ve zayıf bazdan oluşan tuzlar: Bu tür tuzların katyonları zayıf baz katyonu oldukları için kuvvetli asidik özellik gösterirler. 4. Zayıf asit ve zayıf bazdan oluşan tuzlar : Bu tür tuzlarınhem anyon hem de katyonları hidroliz olur.
Hidroliz sabiti : Kh şeklinde ifade edilir ve hidroliz dengesine ilişkin denge sabitidir. Hidroliz Derecesi : Hidrolize uğrayan mol sayısının çözünen tuzun toplam mol sayısına oranı olarak tanımlanmaktadır. Hidroliz derecesi maddenin konsantrasyonu ve sıcaklığa bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ayrıca organik maddelerin su ile reaksiyona girerek ayrılması olayıda hidroliz olayı olarak tanımlanabilinmektedir.
Suyun Disosiasyon Sabiti Ksu olarak ifade edilmekte olup sadece sıcaklıkla değişmektedir. H2O H+ + OH- şeklindeki bir reaksiyon için Suyun disosiasyon sabiti = Ksu = [H+ ]x [OH- ] Bu ifadenin sayısal değeri 250C de Ksu = [H+ ]x [OH- ] = 1x10-14 Olarak kabul edilmektedir. pH +pOH = 14 olduğu bilinmektedir.
pKsu =pH +pOH = 14 olduğu bilinmektedir. pH =pOH =7 ‘ dir. Örnek : pH= 5 olan bir çözeltinin pOH değerini hesaplayınız? Çözüm : pH +pOH = 14 olduğuna göre 5+ pOH = 14 pOH = 9.0 olarak bulunur.