KİMYASAL BAĞLAR

Atomlar neden soygazlara benzemeye çalışırlar ? Soygazlar kararlı bir yapıya sahiptir ve elektron alıp verme eğilimleri yoktur. Yani  denge halindedirler ve en dış elektron kabukları  tamamen elektronlarla doludur. Periyodik cetvelin en kararlı grubu olmalarından dolayı   diğer bütün elementler soygazlara benzeyebilmek için elektron alışverişi veya elektron ortak kullanımına girerler. Elementin, son yörüngesinde 2 elektron bulunan  He (helyum) soygazına benzemek istemesi dublete (2’ye) varmasıdır. Diğer  son yörüngelerinde  8 elektron bulunan soygazlara benzemek istemesi ise oktede (8’e) varmasıdır.

Dublet ve Oktet Kuralları 1.Katmanda en çok 2 elektron bulunması durumuna dublet kuralı denir. 2. ve 3. katmanlarda en çok 8 elektron bulunması durumu oktet kuralı olarak adlandırılır.

Helyum dublet, neon ve argon oktet kuralına uyar Helyum dublet, neon ve argon oktet kuralına uyar. Oktet veya dublet kuralına uyan atomlar kararlı yapıya sahiptir.  Diğer elementler de kararlı yapıya sahip olmak isterler. Bu yüzden elektron alır veya verirler.  Oksijen(8), flor(9) elementleri ise elektron almaya yatkındır. Atomlar elektron alarak veya vererek kararlı yapıya ulaştıklarında artık, iyon olarak adlandırılırlar. Nötr bir atomun elektron almış veya vermiş haline iyon denir. Atom elektron alarak kararlı hale geçerse elektron sayısı>proton sayısı olur. Bu tür iyonlara negatif (-) yüklü iyon (anyon)denir.  Atom elektron vererek kararlı hale geçerse elektron sayısı (+) yüklü iyon (katyon)denir. 

KİMYASAL BAĞLAR  Doğada elementleri tek başlarına bulmak neredeyse imkansızdır. Çoğu element başka bir elementle birleşerek kimyasal bağ yapar.  Elementlerin son katmanlarını dolu hale getirmek isterler. Örneğin 1 elektronu bulunan hidrojen tek katmana sahiptir ve o katmanın dolması için toplam 2 elektron olmalıdır.  Yandaki şekilde görüldüğü üzere hidrojen ihtiyaç duyduğu 1 elektronu başka bir elementle bağ yaparak sağlamak ister. Hidrojenin bu çağrısı doğada asla cevapsız kalmaz. Hidrojen atomları başka elementlerle birleşerek, yani bağ yaparak elektron ihtiyaçlarını tamamlarlar. Biz bu konumuzda gerçekleşen kimyasal bağların özelliklerinin neler olduğunu, hangi tip kimyasal bağların gerçekleştiğini açıklamaya çalışacağız.

İYONİK BAĞ

İyonik Bağ Kimler Arasında Oluşur? Metallerle ametaller arasında oluşur. Anyon ve katyonlar arasında oluşur. + yüklü atomlarla – yüklü atomlar arasında oluşur. Elektron alanlarla elektron verenler arasında oluşur. Son katmanında elektron fazlası olanlarla elektron eksiği olanlar arasında oluşur. Elektron alışverişi gerçekleşir.

Elektron Verecek Atom Yoksa? Ametallerin elektron alma eğiliminde olduğunu hatırlayınız. Oksijen, hidrojen ve azot gibi elementler doğada H2, O2, N2 şeklinde moleküller hâlinde bulunur. Aynı cins atomlardan oluşan bu element molekülleri ve H2O, NH3, CH4 gibi yapılarında farklı cins atomlar bulunan bileşik molekülleri, iki veya daha fazla ametal atomunun birbirine bağlanması ile oluşur. Ametaller elektron alma eğiliminde olduklarından aralarında iyonik bağ oluşmaz. Bu durumda atomlar bazı elektronlarını ortaklaşa kullanarak dublet veya oktet kuralına uyarlar. Atomlar arasında bazı elektronların ortaklaşa kullanılması ile oluşan kimyasal bağa kovalent bağ adı verilir.

Önemli Notlar ! Metaller, kararlı hale gelebilmek için elektron verme eğilimindedir. Yani katyon oluşturarak kararlı hale geçerler. Ametaller kararlı olabilmek için elektron alma eğilimindedir. !Yani anyon oluşturarak kararlı hale geçerler. Metaller kendi aralarında kimyasal bağ (bileşik) oluşturamazlar. Dolayısıyla moleküler yapıda olamazlar. Doğada atomik halde veya bileşikleri halinde bulunurlar. Soygazlar ne kendi aralarında ne de başka elementlerle kimyasal bağ (bileşik) oluşturamazlar. Dolayısıyla moleküler yapıda olamazlar. Doğada sadece atomik halde bulunabilirler.

SORU: A2B  İyonik bağlı bileşiktir. BC2  Kovalent bağlı bileşiktir. Buna göre A, B ve C elementleri hangi türdür?

K 1 L 2 M 3 N ATOM Katman Sayısı SORU: ATOM Katman Sayısı Son Katmanındaki elektron sayısı K 1 L 2 M 3 N Yukardaki tabloda K,L,M ve N atomlarının katman sayıları ve son katmanlarındaki elektron sayıları verilmiştir. Buna göre bu atomlardan hangileri proton sayısı 17 olan atomla bileşik oluşturabilir? Yalnız N M ve N K,M ve N L,M ve N

2016 TEOG

2015 TEOG

2014 TEOG

CEVAP: A

2014 TEOG MAZERET

2013 SBS