C-MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLERİ
Doğada bulunan tüm maddelerin kütlesi ve hacmi vardır Doğada bulunan tüm maddelerin kütlesi ve hacmi vardır.Bu iki özellik de ölçüle bilir özelliklerdendir. Maddelerin kütlesi yada hacmini görerek yada elimize alarak ölçemeyiz ancak tahmin edebiliriz.Bu da yanıltıcı olabilir. Kütle ve hacim belirlenen ölçü birimleriyle ölçülür.
1. Kütle Kütle, madde miktarının bir ölçüsüdür. Aynı büyüklükteki maddeler, farklı kütlelere sahip olabilir. Maddenin büyüklüğü kütlesini tahmin etmede yanıltıcı olabilir. Maddelerin kütlelerini doğru ve tam ölçmek için eşit kollu terazi adı verilen alet kullanılır.
Eşit kollu terazilerde, tartılan maddenin kütlesi, bilinen kütlelerle karşılaştırılır. Kütle birimi olarak gram ve kilogram kullanılır. Bu iki birim sırasıyla; “g” ve “kg” sembolleriyle gösterilir.
1 kg = 1000 g ve 500 g = 0,5 kg’ dır. Sizler de çeşitli katı maddelerin kütlelerini tartarak ölçebilirsiniz. Ölçüm sonuçlarını g’ dan kg’ a, kg’ dan g’ a çeviriniz.
Sıvıların kütlesi, katılarda olduğu gibi eşit kollu teraziyle tartılarak öğrenilebilir. Açık pekmez veya tahin satılan dükkânlarda önce boş kap tartılır. Bu tartım sonucu elde edilen değer, kabın darasını verir. Sonra kap pekmez veya tahin ile doldurularak yeniden tartılır. ikinci tartımın sonucu pekmez ile kabın brüt kütlesidir. Brüt kütleden dara çıkarılırsa net kütleye ulaşılır.
2.Hacim Sıvıların hacmini ölçmek için dereceli silindir veya ölçülü kaplar kullanılır. Sıvı ölçmede kullanılan kabın üzeri eşit aralıklarla çizilmiştir. Sıvı maddeleri ölçerken dereceli kabın düz bir zeminde olması gerekir. Sıvı madde dereceli silindir veya ölçülü kaba doldurulur
Sıvının hacmini, bu kapların üzerindeki çizgiler ve rakamlar yardımıyla ölçeriz. Bu kaplar, düzgün şekilli olmayan maddelerin de hacmini ölçmemizi sağlar.