NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ TAŞIMACILIK HUKUKU Taşınma Eşyası Taşımasında Gönderenin Sorumluluğu DEĞİŞİK TÜR ARAÇLAR İLE TAŞIMA NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo.nisantasi.edu.tr

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Taşınma Eşyası Taşımasında Gönderenin Sorumluluğunun Sınırlandırılması (m. 897)   Gönderenin taşıyıcıya karşı sorumluluğu taşıma sözleşmesinin ifası için gerekli olan yükleme hacminin metreküpü başına 1.500 özel çekme hakkı ile sınırlıdır. GEREKLİ YÜKLEME HACMİNİN M3 BAŞINA 1500 ÖÇH Taşınma Eşyası Taşımasında Taşıyıcının Muhtemel Sorumsuzluk Sebepleri Özel Olarak Düzenlenmesi (m. 898) m. 898’de taşıyıcının muhtemel sorumsuzluk sebepleri eşya taşımalarında geçerli olan m. 878’den farklı olarak düzenlenmiştir. Eşya taşımalarında olduğu gibi taşıyıcının zararın bu sebeplerden kaynaklandığını ilk görünüş olarak ispat etmesi sorumluluktan kurtulması için yeteridir (m. 898/2). Ancak taşıyıcının sorumluluktan kurtulabilmesi için ayrıca somut olayın özelliklerine göre, üzerine düşen edimleri yerine getirerek tüm önlemleri aldığını ve talimatlara uyduğunu ispat etmesi de gerekir (m. 898/3). Muhtemel sorumsuzluk sebepleri için bkz. m. 898/1, b. a-g NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Taşınma Eşyası Taşımasında Taşıyıcının Zıya/Hasardan Kaynaklanan Sorumluluğunun Özel Olarak Sınırlandırılması (m. 899)   Taşıyıcının sorumluluğunun üst sınırı hakkında m. 882/1-2’de yer alan kuralın yerine taşınma eşyası taşımalarında m. 899’daki sınır uygulanır. Bu hükme göre zıya veya hasar sebebiyle taşıyıcının sorumluluğu taşıma sözleşmesinin ifası için gerekli olan yükleme hacminin metreküpü başına 1.500 özel çekme hakkı ile sınırlıdır. Tazminata esas alınacak objektif değer ve buna eklenecek diğer miktarlar konusunda eşya taşımaya ilişkin m. 880, 881 ve ayrıca (sınırlı sorumluluk kuralının uygulanmasından sonra) m. 882 uygulanır. GEREKLİ YÜKLEME HACMİNİN M3 BAŞINA 1500 ÖÇH NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Taşınma Eşyasının Zıya veya Hasarının Bildirimine İlişkin Özel Hükümler (m. 900)   DIŞ GÖRÜNÜŞ İTİBARİYLE ANLAŞILABİLEN ZIYA VE HASARLARDA En geç teslimden itibaren 3 iş günü içinde bildirimde bulunulmalıdır. DIŞ GÖRÜNÜŞ İTİBARİYLE ANLAŞILAMAYAN ZIYA VE HASARLARDA En geç teslimden itibaren 14 gün içinde bildirimde bulunulmalıdır. BİLDİRİMDE BULUNULMAZ İSE TALEP HAKKI DÜŞER. Teslimden sonra yapılacak bildirim ve teslim anında yapılacak bildirimin şekli konusunda m. 900’de özel hüküm bulunmadığı için m. 889/4 ve 5 uygulama alanı bulur. Buna göre teslimden sonra yapılacak bildirim yazılı olmalıdır ve Telekomünikasyon araçlarıyla da bu bildirim yapılabilir. Bildirimde bulunan belirli ise imzasının bulunmasına gerek yoktur. Diğer taraftan kanaatimizce zararın genel olarak tarifi bildirimin içeriği açısından yeterli olmalıdır (krş. m. 889/1, . C. 2). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Gönderenin Tüketici Olması Halinde Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlaline Bağlanan Sonuçlar (m. 901)   BİLGİLENDİRME KONUSU 1.Taşıyıcı ve gönderenin sorumluluk sebepleri 2.Taşıyıcının sorumluluğunun genişletilmesi yönünde anlaşma yapılması veya eşyanın taşıma rizikolarına karşı sigorta ettirilebilmesi imkanı 3.Zıya veya hasarın bildirilmesinin sonuçları (1) ve (2)’deki bilgilendirme sözleşmenin kurulması anında yapılması gerekir. (3)’teki bilgilendirme en geç eşyanın teslimi sırasında yapılmalıdır.    BİLGİLENDİRMEMENİN SONUÇLARI Yan tarafta bulunan (1) ve (2)’deki bildirimlerde bulunulmaz ise, taşıyıcı m. 898 (muhtemel sorumsuzluk sebepleri) ve 899 (zıya/hasarda sorumluluğun üst sınırı) ile eşya taşımasına ilişkin ikinci kısımda yer alan sorumluluktan kurtulma hallerine ve sınırlı sorumluluk kurallarına dayanamaz. Yan tarafta bulunan (3)’te yer alan bildirimde bulunulmaz ise, taşıyıcı gönderenin bildirimde bulunmaması sonucunda talep hakkın düştüğü iddiasına bulunamaz. BİLGİLENDİRME YAZILI, KOLAYCA OKUNABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMAK ZORUNDADIR (m. 901/2). AKSİ HALDE BİLDİRİM GEÇERSİZ OLUR. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © DEĞİŞİK TÜR ARAÇLAR İLE TAŞIMA Multimodal Transport= Karma Taşıma= Kombine Taşıma (m. 902-905)   UYGULAMA ALANI m. 902- (1) Bu Kitabın Birinci ve İkinci Kısım hükümleri, aşağıdaki şartların tamamının bir arada varlığı hâlinde, değişik tür araçlar ile taşıma sözleşmelerine de uygulanır: a)Eşyanın taşınması bütünlük gösteren bir taşıma (tek sözleşme/tek belge) sözleşmesine dayanıyorsa. b)Bu sözleşme bağlamında taşıma değişik türde araçlarla yapılacaksa. c) Taraflar, her bir türdeki araç için ayrı sözleşme yapmış olsalardı, söz konusu sözleşmelerin en az ikisi farklı hükümlere bağlı tutulacak idiyse. d) Aşağıdaki hükümlerle, uygulanması gerekli milletlerarası sözleşmelerde aksi yolda bir düzenleme yoksa. 3 Olumlu 1 Olumsuz Şart NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulanması Gerekli Milletlerarası Sözleşmelerde Aksi Yolda Bir Düzenleme Bulunması   CMR m. 2/1 «Eşya yüklü taşıt, yolculuğun bir kısmında yükü boşaltmadan, denizyolu, demiryolu, içsuyolu veya havayolu ile taşınırsa, buna rağmen, konvansiyon taşımanın tamamına uygulanır» Örneğin Çeşme – Brindisi Ro-Ro Taşımacılığı COTIF-CIM m. 1 § 3 «Tek bir taşıma sözleşmesine konu teşkil eden uluslararası bir taşımanın, sınır ötesi demiryolu taşımasına ilave olarak, bir üye Devletin dahili trafiğinde denizcilik yolu veya karayolu ile taşımayı içermesi halinde, iş bu Tektip Kurallar uygulanır. Tek bir taşıma sözleşmesine konu teşkil eden uluslararası bir taşımanın, demiryolu taşımasına ilave olarak, denizyolu ile taşımayı veya dahili denizcilik yoluyla sınır ötesi taşımayı içermesi halinde, iş bu Tektip Kurallar , eğer denizyolu taşıması veya dahili denizcilik yoluyla taşıma, Sözleşmenin 24. madde § 1’de öngörülen hatlar listesine kaydedilmiş hatlarda gerçekleştiriliyorsa, geçerlidir.» COTIF-CIM m. 24 «Kendi tekerlekleri üzerinde seyreden ve eşya olarak taşımaya verilen demiryolu araçlarının taşınması durumunda, taşımacı, teslim alınmasından teslim edilmesine kadar meydana gelen araç veya parçalarının kaybından veya hasarlarından ve zararın kendi hatasından kaynaklanmadığını ispatlamadığı ölçüde teslim süresinin aşılmasından meydana gelen zarardan sorumludur.» Örneğin Sirkeci- Haydarpaşa feribot seferi ile Tatvan- Van arası van gölü geçişi. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©