ENERJİ VE ENERJİ ÇEŞİTLERİ Hazırlayan: Burak TEMEL

ENERJI NEDIR ENERJI ÇEŞITLERI NELERDIR ? Bir cismin ya da bir sistemin iş yapabilme yeteneğine enerji denir. Enerji E ile gösterilir ve skaler büyüklüktür. Enerji madde değildir fakat maddeye ait olan bir özelliktir.

POTANSİYEL ENERJİ Bir cismin konumu ve durumu yüzünden sahip olduğu enerjidir. Gerilmiş bir yayda, havada duran bir cisimde ve iple tavandan asılı bir modelde potansiyel enerji vardır. Kısaca yüksekliği olan ya da gerilmiş/sıkıştırılmış tüm cisimlerde potansiyel enerji mevcuttur.

KİNETİK ENERJİ Kinetik enerjiye sahip olmak için bir cismin hareket ediyor olması lâzımdır. Yani kinetik enerji hızı olan cisimlerin sahip olduğu enerji çeşididir. Bunlara örnek olarak koşan çocuk, dönen tekerlek ya da yüksekten düşen bir top gösterilebilir.

ISI ENERJİSİ Cisimlerin sıcaklıkları yüzünden sahip olduğu enerjidir. Sıcaklığı yüksek ya da düşük bütün maddelerin ısı enerjisi vardır. Örnek verecek olursak: ampul, elektrik sobası, jeotermal enerji, ısıtıcılar

ELEKTRİK ENERJİSİ Bu enerji türü bu sitedeki ana başlıklardan birini oluşturur. Cisimlerin elektrik yükleri sebebiyle sahip oldukları enerjidir. Eğer bu konu hakkında daha çok bilgi edinmek istiyorsanız buraya basın.

IŞIK ENERJİSİ Bu enerji türü karanlık bir odayı aydınlatabilecek bir enerji türüdür. Zaten adı üstünde. Yanan odun, ampul, Güneş, lamba vb. şeyler bir şekilde sahip oldukları enerjinin bir kısmını ışık enerjisine çevirir.

GÜNEŞ ENERJİSİ G üneş enerjisi, kaynağını Güneş'teki füzyon tepki-melerinden alan temiz bir enerji kaynağıdır. Devasa Güneş kütlesinin saniyede 5 milyon tonluk bir kısmı ısımaya dönüşür. Dünyaya bu enerjiden 10¹º MW'lık enerji ısık olarak ulaşır. Bu çok yüksek bir değer olsa bile, güneş enerjisi tekno-lojileri yardımıyla bu ışıma-dan ancak bir kısmı dönüştürülebilir.

RÜZGAR ENERJİSİ R üzgar enerjisinin kullanımı diğer enerji türlerine göre daha eski tarihlere dayanmaktadır. Bilimsel açıdan, yelkenli gemilerin kullanılmaya başlaması bu teknolojinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Diğer enerji allarında yaşanan üretim farklılıkları rüzgar enerjisinde görülmediği için zaman icinde teknolojisinde pek fazla değişim olmamıştır. Sektörün gelişimi 1970'deki petrol kriziyle birlikte alternetif enerji kaynaklarının aranmasıyla başlam

HİDROLİK ENERJİ H idrolik enerji, akan suyun kinetik enerjisinden ya da doğal veya yapay bir gölün potansiyel enerjisinden yararlanarak elde edilir. Hareket eden su önce bir türbini döndürür ve türbinin bağlı olduğu alternatör bu dönme hareketiyle alternatif akım üretir. hidrolik santraller H idrolik enerji, akan suyun kinetik enerjisinden ya da doğal veya yapay bir gölün potansiyel enerjisinden yararlanarak elde edilir. Hareket eden su önce bir türbini döndürür ve türbinin bağlı olduğu alternatör bu dönme hareketiyle alternatif akım üretir. Bu enerji, hidrolik santraller aracılığıyla elde edilir H idrolik santraller, genellikle büyük barajlar üzerine kurulur. Su önce önü kesilerek depo edilir. Daha sonra depo edilen su belli bir yükseklikten aşağı bırakılır ve bırakılan bu su türbinleri döndürür. Oluşan bu mekanik enerji, alternatörler aracılığı ile alternatif akıma (elektrik) dönüştürülür. Türbinlerin dönüş hızı, suyun düştüğü yüksekliğe ve suyun debisine bağlıdır. Türbinler ne kadar hızlı dönerse, o kadar çok elektrik elde edilir.

TERMAL (JEOTERMAL) ENERJİ J eotermal enerji, kaynağını yerkürenin derinliklerindeki magmadan ve kayaçlardaki radyoaktiflikle oluşan sıcaklıktan alan bir enerji türüdür. Bunların ektisiyle ısınan yeraltı suları elektrik üretmek veya konutları ısıtmak amacıyla kullanılır. Teknolojik amaçlarla kullanımı yeni olsa da hamam sularının ısıtılmasında olduğu gibi kullanım alanları çok eski tarihlere dayanmaktadır. Diğer alternatif enerji kaynaklarındaki gibi jeotermik enerjinin de ciddi projelere konu olması 1970'lerdeki petrol kriziyle yaşanan farklı enerji kaynaklarının aranmaya başlamasından sonra olmuştur

NÜKLEER ENERJİ  Bilindiği gibi termik santraller, kömür akaryakıt, doğalgaz ve petrol gibi fosil yakıtlardan elektrik üretilen tesislerdir. Nükleer santraller de çalışma prensibi açısından termik santrallere benzer. Aralarındaki fark ise, nükleer santrallerde enerjinin, çekirdek tepkimelerden oluşmasıdır.

Nükleer santralın en büyük farkı, içerisinde çekirdek tepkimelerinin yaşandığı reaktör kısmıdır. Reaktörde atomlar zincirleme parçalanma tepkimeleri geçirirler. Buna füzyon denilmektedir. Bu tepkime sırasında atom çekirdeğine nötron parçacıkları gönderilir. Bu da çekirdeğin bölünmesine, bölünürken de çevreye yeni nötron parçacıkları yaymasına sebep olmaktadır. Etrafa yayılan nötronlar yeni çekirdekleri bölmekte ve tepkime, zincirleme bir şekilde devam etmektedir