Süt Sığırcılığında Genetik Islah Veteriner Hekim Tahir Yavuz

Süt Sığırcılığı

Hayvansal protein üretimi Sağlıklı nesiller Ekonomik yararlar

Genetik Islah Neden Yapılır?

İnek başına ortalama yıllık SÜT ÜRETİMİ TÜRKİYE >> 3.250 BAZI AB ÜLKELERİ ORT. >> 7.102 (Hollanda, Almanya, Danimarka) ABD >> 11.000

Genetik ıslahın amacı sadece süt miktarı mıdır?

1 Süt yağı, süt proteini, peynir indeksi

2 Meme yapısı Ayak yapısı Kalça yapısı Sütçü tip özellikleri Uzun ömürlülük

Genetik ıslah yöntemleri

Suni tohumlama Embriyo transferi Hayvan ithalatı

1 Suni tohumlama; kızgınlıktaki ineğin döl yoluna boğa tohumunun özel bir aletle bırakılmasıdır.

Üstün verim ve tip özelliklerine sahip boğa tohumu + Sistemli uygulama = Genetik ilerleme

2 Embriyo Transferi

TAŞIYICI ANNELER EMBRİYO EMBRİYO EMBRİYO EMBRİYO

Genetik ıslahın en hızlı yolu = embriyo transferi Çekirdek Sürüler

3 Düve ithalatı ile sağlığı ve genetiği bilinen çekirdek sürüler kurmak

Halen genetik ıslahın yıldızı Suni Tohumlama’dır.

Genetik Islah’ta Başarı İçin Önemli Noktalar

Güvenilir bir kayıt sistemi Progeny test (döl kontrolü) Yayım ve eğitim Sürü hastalıklarıyla etkin mücadele (Bruselloz, Tuberküloz)

Yıllık progeny teste alınan genç boğa sayısı = ırk ıslahında ilerleme

Genetik Islahın Geleceği

Çalışmalar gereksinimler doğrultusunda sürdürülmektedir. Gereksinimler; Sütçü sürüler için dişi materyal Döl tutma oranı yüksek sperma Sürünün eksikliklerinin düzeltilmesi Döl tutma oranını düşüren etkenlerle mücadele Progeny test süresini kısaltabilecek veya masraflarını azaltabilecek buluş ya da uygulamalar

1 Dişi Sperma X Y

Dişi Sperma

%90 – 92 oranında dişi buzağı

X Y Yöntemin Sorunları: Düvelere öneriliyor Döl tutma oranı normale göre %20 daha düşük Toplam spermanın %18-20’si kullanılabildiği için, daha pahalı

2

Affirm™ Performansı Motilite (%)

3 Dişi yönünden zenginleştirilmiş sperma (%)

Dişi oranında sadece %10 oranında artış sağlıyor Dişi oranında sadece %10 oranında artış sağlıyor. Ancak; döl tutma oranında düşüklük söz konusu değil.

4

= DNA teknolojisi Boğaların aktarabildikleri genler; Verimlilik ömrü Sütçülük formu Süt verimi Süt yağı Süt proteini beta, cappa casein beta lactoglobulin

CVM , BLAD , DUMPS gibi resesif genler var mı? Kırmızı geni var mı? CVM , BLAD , DUMPS gibi resesif genler var mı? CVM Complex Vertebral Malformation BLAD Bovine Leukocyte Adhesion Deficiency DUMPS Deficiency of Uridine Monophosphat Synthase

Acaba yıllar sonra “progeny test” in yerini “IGENITY” alabilir mi?

5 Health Mark (marker)

Health Mark; Igenity (DNA) teknolojisinin sağlık yönünden uyarlanmış halidir.

SCS (Somatik Hücre Sayısı) BAZI MARKERLAR BELİRLENİYOR; Mastitise yatkınlıkla ilgili SCS (Somatik Hücre Sayısı) Döl tutma ile ilgili DPR (kızlarından elde edilen gebelik oranı) Beslenme, yağlanma ve döl tutma ile ilgili Leptin geni

Bilgisayarlı eşleştirme (MS) (Mating Service) 6 Sürünün eksikliğini tamamlama Kan yakınlığını önleme

MS Sürünün eksikliğini tamamlama Cüsse Sütçülük özellikleri Meme başı uzunluğu Meme sarkıklığı Ayakların basışı Kalça genişliği

MS Kan yakınlığı dolayısıyla resesif genlerin biraraya gelmesinin önlenmesi CVM BLAD DUMPS

Brown Swiss Irkında; Weaver – Zikzak hastalığı SMA – Spinal Muscular Atrofi Jersey Irkında; Çarpık ayaklılık Rekto-vaginal daralma

CVM = Omurga bozukluğu BLAD = Sığırlarda Lökosit bağlanma eksikliği DUMPS = Üridin Monofosfat sentezi eksikliği Dwarfism = Cücelik Mule Foot = Katır tırnaklılık = syndactyly

Bilgisayarlı eşleştirme Sürü yönetimi Koruyucu hekimlik MS

7 Kızgınlık kontrolü İyi gözlem! İyi kayıt!

Suni Tohumlama Zamanlaması

KAZI – KAZAN >>

8 Döl tutma problemlerine profesyonel yaklaşım Rasyon Yem Katkı Maddeleri Barınak Stresle Mücadele

Genetik ıslahın getireceği problemler Döl tutma sorunları - Enerji eksikliği - Kızgınlık kontrolü Barınakların dizaynı - Konfor - Sıcaklık stresi

Düzeltilmesi gerekenler Döl tutma sorunlarının aşılması - Kızgınlık kontrolünün önemi ve yardımcı gereçler - Enerji eksikliğini önlemeye yönelik çabalar (uygun rasyon + profesyonel yardım) Barınak koşullarının düzetilmesi - Doğal havalandırma - Mekanik havalandırma - Serinletme - Yatak yerlerinin ve gezinme alanlarının kuru-temiz-konforlu olması Koruyucu Hekimlik - Bulaşıcı veya Metabolik hastalıklar - Güç doğum - Sonun atılamaması - Metritis (rahim iltihabı)

www.atafen.com.tr info@atafen.com.tr TEŞEKKÜR EDERİZ…