Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Anonim şirketlerde her pay sahibi, kanun ve esas sözleşme hükümlerine göre pay sahiplerine dağıtılması kararlaştırılmış net dönem karına, payı oranında katılma hakkına haizdir. TTK 509’ye göre; Sermaye için faiz ödenemez. Kâr payı ancak net dönem kârından ve serbest yedek akçelerden dağıtılabilir. Kâr payı avansı, Sermaye Piyasası Kanununa tabi olmayan şirketlerde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bir tebliği ile düzenlenir.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Anonim şirketlerde kâr dağıtımı ile ilgili hesaplamalar aşağıda sayılan bir dizi mevzuata dayanmaktadır. Bunlar; Türk Ticaret Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Şirket Ana Sözleşmesi’dir.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Bunların dışında, Damga Vergisi Kanunu, adı geçen kanunlarla ilgili tebliğler, Bakanlar Kurulu Kararları, şirket genel kurul kararları sayılabilir. Anonim şirketlerde kar dağıtımı işlemleri şu sıraya göre yapılır. Ortaklar genel kurulundan kar dağıtımına ilişkin karar alınması Kar dağıtımına ilişkin işlemlerin, hesapların ve muhasebe kayıtlarının yapılması Kar payının ödenmesi

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Anonim şirketlerde kar iki şekilde hesaplanmaktadır: Dönem başı öz sermaye ile dönem sonu öz sermaye karşılaştırılarak bulma Bir faaliyet dönemindeki gelirler ile giderleri karşılaştırarak karı bulma Her iki yoldan da aynı dönem karı bulunur. Ancak bulunan bu kar Ticari Kardır. Ticari Kar: TTK ve muhasebe ilke ve kurallarına, muhasebe standartlarına göre bir muhasebe döneminde (faaliyet döneminde) elde edilen gelirlerden yapılan giderlerin çıkarılması sonucu bulunmuş kardır. Mali Kar: Vergi Kanunları dikkate alınarak hesaplanan kardır. Yani mali kar ile dönem karı birbirine eşit olmak zorunda değildir. Ticari Kar (+) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (-) Vergiden Muaf Gelirler Mali Kar

Kar Dağıtım Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar A Dönem Karının Dağıtımı: Bu bölümde dönem karının dağıtımı yer alır. Dönem karı: Gelir tablosunda vergi ve yasal yükümlülüklerden önceki kardır. Ödenecek Vergi ve Yasal Yükümlülükler: Dönem karı üzerinden hesaplanan vergi ve diğer yasal yükümlülükleri kapsar. Geçmiş Yıllar Zararı: Zararla kapanmış geçmiş faaliyet dönemlerinden gelen zararları ifade eder. Birinci Tertip Yasal Yedek Akçe: Türk Ticaret Kanunu uyarınca ayrılması gereken % 5 birinci tertip kanuni yedek akçeyi ifade eder. İşletmede Bırakılması ve Tasarrufu Zorunlu Yasal Fonlar Mevzuat gereği dönem karından işletmede alıkonacak İhtiyat veya karşılıklar İle finansman fonu ve yenileme fonu gibi işletmenin malî yapısını güçlendirmek amacıyla oluşturulan fonlar.

Kar Dağıtım Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar Ortaklara Birinci Temettü: İşletmenin ödenmiş sermayesi üzerinden ilgili yasa hükmü ve ana sözleşmesi gereği ortaklarına dağıtacağı birinci tertip temettüdür. İkinci Tertip yasal Yedek Akçe: Türk Ticaret Kanunundaki ilgili hüküm uyarınca ortaklara % 5 birinci temettü hariç, kalan karın dağıtılması kararlaştırılmış kısmının onda biridir. Personele Temettü: Genel kurul kararıyla personele dağıtılacak temettüdür. Yönetim Kuruluna Temettü: Genel kurul kararıyla yönetim kurulu üyelerine dağıtılması kararlaştırılan temettüyü kapsar. Ortaklara İkinci Temettü: Genel kurul kararıyla ortaklara dağıtılması kararlaştırılan ikinci tertip temettüdür. Statü Yedekleri; Ana sözleşme uyarınca ayrılması gereken yedekleri kapsar..

Kar Dağıtım Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar Olağanüstü Yedekler (Dağıtılmamış Karlar): İşletmede olağanüstü durumlar dikkate alınarak bırakılan yedek veya geçmiş dönemle ilgili dağıtım konusu yapılmayan karları ifade eder. Diğer Yedekler: Genel kurul kararıyla ayrılan diğer yedeklerdir. Özel Fonlar: Çeşitli mevzuat hükümleri gereği işletmede bırakılan fonlardır.

Kar Dağıtım Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar B Yedeklerden Dağıtım: Bu bölümde geçmiş yıllarda ayrılmış yedek ve dağıtılmamış karlardan yapılan dağıtım yer alır. Dağıtılan Yedekler. Geçmiş yıllarda ayrılmış ve bu dönem dağıtılan yedekleri kapsar. II. Tertip Yasal Yedekler: Dağıtılacak yedek ve geçmiş yıl karlarının onda birini ifade eder. Ortaklara Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış karlardan ortaklara ödenecek kısmı kapsar. Personele pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış karlardan personele ödenecek kısmı kapsar. Yönetim Kuruluna Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış karlardan yönetim kuruluna ödenecek kısmı kapsar.

Kar Dağıtım Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar C Hisse Başına Kar: Dağıtım konusunda kardan hisse başına düşen pay burada yer alır. D Hisse Başına Temettü: Dağıtılan kardan pay alanlara düşen kısım burada yer alır.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Örnek: Bir şirketin bir faaliyet dönemi sonundaki ticari karı 80.000 TL’dir. Şirketin dönem içinde vergi kanunları açısından gider kabul edilmeyen 10.000 TL gideri ve vergi kanunları açısından vergi dışı bırakılmış 20.000 TL geliri vardır? Şirketin mali karı (Kurumlar Vergisi Matrahı) ne kadardır? Ticari Kar : 80.000 TL (+) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler : 10.000 TL (-) Vergiden Muaf Gelirler : (20.000 TL) Mali Kar : 70.000 TL Dağıtılabilir kar: Bir faaliyet dönemi sonunda şirketlerin dağıtabileceği kardır. Dağıtılabilir kar, ticari kardan vergi ve yasal yedekler ile varsa geçmiş dönem zararları düşülmesi sonucu kalan tutardır.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Örnek: İşletme faaliyet dönemini 50.000 TL’lik kârla kapatmıştır. Vergi kanunları dikkate alınarak yapılan değerlemeler ve hesaplamalar sonrasında 4.000TL’lik kanunen kabul edilmeyen gider olduğu, 6.000 TL tutarında da vergiden muaf gelir elde edildiği saptanmıştır. Kâr dağıtımı kararı alan şirkette 10.000 TL tutarında geçmiş yıllar zararı bulunmaktadır. Bu bilgilere göre şirketin dağıtılabilir kârı şu şekilde hesaplanır: Anonim şirketler kurumlar vergisine tabidir. Hesaplanan mali kar üzerinden % 20 oranında kurumlar vergisi öderler.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Dönem Karı (Ticari Kar) 50.000 TL (+) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 4.000 TL (-) Vergiden Muaf Gelirler ve İndirimler (6.000 TL) Mali Kar 48.000 TL Kurumlar Vergisi (9.600 TL) Vergi Sonrası Dönem Net Karı 40.400 TL Geçmiş Dönem Zararları (10.000 TL) Dağıtılabilir Kar 30.400 TL

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Örnek: Bir şirketin bir faaliyet dönemi sonundaki Ticari karı 80.000 TL’dir. Hesaplanan kurumlar vergisi ise 16.000 TL’dir. Şirket geçmiş dönem 8.000 TL zarar etmiştir. Şirketin dağıtılabilir karı ne kadardır? Ticari Kar 80.000 TL (-) Kurumlar Vergisi (20.000 TL) Vergi Sonrası Dönem Net Karı 60.000TL Geçmiş Dönem Zararları (8.000 TL) Dağıtılabilir Kar 52.000 TL

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Ticari Kar 80.000 TL (-) Kurumlar Vergisi (20.000 TL) Vergi Sonrası Dönem Net Karı 60.000TL Geçmiş Dönem Zararları (8.000 TL) Dağıtılabilir Kar 52.000 TL

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Yedekler: Sermaye şirketlerinde yedek ayrılmasının amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir: Şirketin sermaye yapısını güçlü kılmak Şirketin devamlılığını güvence altına almak Alacaklıların haklarını korumak Gelecekte olabilecek zararları karşılamak Bir şirkette kardan ayrılabilecek yedekleri üçe ayrılır: Yasal yedekler, Statü yedekleri Olağan üstü yedekler

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Yasal Yedekler: Kurumlar vergisi bulunduktan sonra sermaye şirketleri yasal yedekleri hesaplamak ve ayırmak zorundadır. Yasal yedekler TTK’na göre ayrılması zorunlu yedeklerdir. Yasal yedekler ikiye ayrılır: I. Tertip Yedek Akçeler, II. Tertip Yedek Akçeler.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı I. Tertip Yedek Akçeler, TTK’na göre dönem karınn % 5’i ödenmiş sermayenin %20’sini buluncaya kadar I. Tertip Yedek Akçe ayrılması zorunludur. Örneğin: X AŞ.’nin dönem karı 60.000 TL ve ödenmiş sermayesi ise 200.000 TL olsun. Şirketin hesaplayacağı: I. Tertip Yedek Akçe tutarı dönem karının %5 olan 3.000 TL’dir. I. Tertip Yedek akçe 200.000 TL x 0,20 =40.000 TL’ye kadar ayrılır.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı II. Tertip Yedek Akçe: kar dağıtımının ileriki aşamalarında ayrılır. Dönem Karı : xxx (-) Kurumlar Vergisi :(xxx) (-) Zarar (varsa) :(xxx) (-) I. Yasal Yedek Akçeler :(xxx) (-) I. Kar Payı :(xxx) Kalan : xxx II. Tertip yedek akçe bu aşamada kalan tutarı üzerinden hesaplanır. II. Tertip yedek akçe oranı % 10’dur. II. Tertip yedek akçe hesaplayabilmek için daha öncesinde I. Kar payının hesaplanması gerekir.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Statü Yedekleri: Şirket ana sözleşmesine göre kardan ayrılan yedeklerdir. Bu yedeklerin ayrılabilmesi için sözleşmede ayrılabileceğine dair hüküm bulunması gerekir. Olağanüstü Yedekler: Şirket genel kurulu kararıyla kardan ayrılan yedeklerdir.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Dağıtılacak Kar Payları: Kar payı dağıtımı kanun, sözleşme ve genel kurul kararına göre yapılır. Kar öncelikle ortaklara dağıtılır. Bunun yanında şirkette çalışan personel ve yöneticilere de kar payı verilebilir. Ortaklara dağıtılacak kar payı ikiye ayrılır: I. Temettü (Kar payı) II. Temettü (Kar payı) I. Temettü (Kar Payı): I. Temettü TTK’na göre ödenmiş sermayenin % 5’dir. Yani işletmenin dönem karı 50.000 ve ödenmiş sermayesi 300.000 TL olduğunda I. Temettü sermayenin %5’i olan 15.000 TL’dir.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı II. Temettü (Kar Payı): dönem karından kurumlar vergisi, I ve II tertip yedek akçeler ve I. Temettü düşüldükten sonra kalan kısımdır. Dönem Karı : xxx (-) Kurumlar Vergisi :(xxx) (-) I. Yasal Yedek Akçeler :(xxx) (-) I. Kar Payı :(xxx) (-) II. Yasal Yedek :(xxx) Kalan(II Temettü) Anonim şirketlerde ortaklar sermaye taahhütlerin yerine getirdikleri oranda kardan pay alırlar. Sermaye şirketleri kar dağıtımlarını yaptıktan sonra kar dağıtım tablosu düzenlemek zorundadırlar.

Kar Dağıtım Tablosu Bir işletmenin bir faaliyet dönemi sonunda mal varlığında meydana gelen artış kar olarak tanımlanır. Karın dağıtımının olabilmesi için ortada gerçekleşmiş bir karın olması gerekir. Kar dağıtım tablosu işletmenin dönem karının dağıtım biçimini gösteren tablodur. Ferdi işletmeler için herhangi bir kar dağıtım meselesi yoktur. Kar dağıtımımı iki veya daha fazla ortaklı işletmelerde söz konusudur. İlke olarak kar dağıtımının şekli ortaklar arasındaki anlaşmaya göre yapılır. Bu konuda anlaşma yoksa, yasalarda yer alan hükümlere başvurulur.

Kar Dağıtım Tablosu Kar dağıtım tablolarının düzenleme amacı, özellikle sermaye şirketlerinde dönem karından ödenecek vergilerin, ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi ve şirketlerin hisse başına kar ile hisse başına temettü tutarlarının hesaplanmasıdır. Kısaca kar dağıtım tablosu, işletmenin dönem karının dağıtım biçimini gösteren tablodur. Dönem karı üç ana bölüme ayrılarak dağıtılır: Kar üzerinden ödenecek vergi ve yasal yükümlülükler(öncelikli ayrılması gereken) Ortaklara ve diğer ilgililer dağıtılacak kar payı(temettü) İşletmede bırakılan kar.

Kar Dağıtımının Hesaplanması Örnek: Arı AŞ.’nin 201. yılı karı 30.000 TL’dir. Şirketin ödenmiş sermayesi 120.000 TL ve ortak sayısı 3’dür. Ortakların sermaye payları eşittir. Şirketin dönem içinde kanunen kabul edilmeyen 10.000 TL gideri ve vergiden muaf 20.000 TL geliri bulunmaktadır. Ortaklar genel kurulunda, şirket karından vergi ve diğer yasal yedek akçeler ayrıldıktan sonra karın tamamının dağıtılmasına karar vermişlerdir.

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Ticari Kar 30.000 (+) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 10.000 (-) Vergiden Muaf Gelirler (20.000) Mali Kar 20.000 Kurumlar Vergisi = 20.000 x 0.20 = 4.000 TL I. Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması I. Tertip Yedek Akçe Dönem Karının %5’dir. I. Tertip Yedek Akçe = Dönem Karı x %5 I. Tertip Yedek Akçe = 30.000 x %5 = 1.500 TL

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı I. Temettü Tutarının Hesaplanması I. Temettü ödenmiş sermayenin %5 I. Temettü Tutarı = Ödenmiş Sermaye x %5 I. Temettü Tutarı = 120.000 x %5 = 6.000 TL II. Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması Dönem Karı 30.000 (-) Kurumlar Vergisi (4.000) I. Tertip Yedek Akçe 1.500 Dağıtılabilir Dönem Net Karı 24.500 I. Temettü Tutarı (6.000) Kalan 18.500

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı II. Tertip Yedek Akçenin ve II Temettünün Hesaplanması Kalan 18.500 II. Tertip Yedek Akçe Tutarı = 18.000 x % 10 1.850 II. Temettü Tutarı 16.650 Ortaklara Dağıtılan Temettü Tutarının Bulunması I. Temettü+ II Temettü = 6.000 + 16.650 = 22.650

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı KAR DAĞITIM TABLOSU A. DÖNEM KARININ DAĞITIMI 1. DÖNEM KARI 30.000 2. ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER 4.000 Kurumlar Vergisi NET DÖNEM KAR 26.000 3 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI - 4. BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE 1.500 5. İŞLETMEDE BIR. VE TAS. ZORUNLU FONLAR DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KARI 24.500 6. 0RTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ 6.000 7. PERSONELE TEMETTÜ 8. YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ 9. ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ 16.650 10. İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE 1.850

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Ortaklara dağıtılacak temettü üzerinden kesilecek gelir vergisi stopajı Şirketler dağıtılan kar payları üzerinden gelir vergisi stopajı yapmakla yükümlüdürler. Şirket ortaklara temettüleri öderken stopaj kesintisini yapacak, kalan tutarı ortaklar ödeyecektir. Yaptığı stopajı da izleyen ayda muhtasar beyanname ile vergi dairesine bildirecek ve ödeyecektir. Gelir Vergisi Stopajı = Dağıtılan Temettü x %15 Gelir Vergisi Stopajı = 22.650 x % 15 = 3.397,5 TL

Anonim Şirketlerde Karı Payı Dağıtımı Her bir Ortağa Düşen Temettü Tutarının Bulunması Her Bir Ortağa Düşen Temettü Tutarı = Toplam Temettü Tutarı / 3 »» »» »» »» = 22.650 / 3 = 7.750 TL Her Bir Ortağa Gelir Vergisi Stopajı Tutarı = Temettü Oranı x Gelir Vergisi Oranı »» »» »» »» = 7.750 x % 15 = 1.132,5 TL Her Bir Ortağın Alacağı Net Temettü Tutarı =Temettü Tutarı – Gelir Vergisi Stopajı »» »» »» »» = 7.750 - 1.132,5 = 6.417,5 TL

Şirket Birleşmeleri Büyüme yollarından biri olan işletme birleşmeleri, iki ya da daha fazla şirketin faaliyetlerinin ekonomik ve hukuksal açıdan birlik haline getirilmesidir. Birleşme genel anlamda iki veya daha fazla işletmenin daha etkin bir ekonomik teşebbüs oluşturma amacıyla bir örgütlenme (organizasyon) altında toplanmasıdır. Teknik ve hukuki anlamda birleşme bir veya birden çok ticaret ortaklığının mal varlığının, tasfiye olmaksızın, içlerinden birine veya yeni kurulan bir ortaklığa, kendiliğinden ve külli halefıyet yolu (tüm varlık ve borçlarıyla devri) ile geçmesi; bu suretle malvarlıklarının birleşmesi ve intikal eden malvarlığının karşılığı olarak, infisah eden ortaklığın ortaklarının, hesaplanan bir değişim oranına göre, bünyesinde birleşilen ortaklıkta ortaklık payı kazanmasıdır.

Birleşme Sebepleri Büyüme isteği, Sinerji etkisi yaratmak, Faaliyet ve ürün çeşitlendirmesi yapmak, Daha çok fon sağlamak, Kaliteli personele veya teknolojiye sahip olma ihtiyacı, Değerli sınai haklara sahip olma isteği, Vergi avantajlarından faydalanmak, Hisse senetlerinin Pazar değerini artırma ve fiyat/kazanç, oranını yükseltmek, Ortakların likiditesini artırmak, Ele geçirmeyi önleme için.

Birleşme Şekilleri Yeni TTK’nun 134 ila 194 maddeleri birleşme ile alakalıdır. Yeni TTK’nun 136. Maddesine göre işletmeler iki şekilde birleşebilmektedir. Bunlardan ilki; bir işletmenin diğerini devralması, teknik terimle “devralma şeklinde birleşmedir”. Aşağıdaki şekle göre A işletmesi katılınan B işletmesi ise katılan işletme olmaktadır. B işletmesi birleşme sonucu hukuki statüsünü tamamen yitirmekte ve A işletmesi hukuki varlığını devam ettirmektedir. A B Birleşme Öncesi Birleşme Sonrası

C Birleşme Şekilleri A B Diğer bir birleşme şekli de bir veya birden fazla işletmenin yeni bir işletme içinde bir araya gelmeleri, teknik terimle “yeni kuruluş şeklinde birleşme”, yoluyla birleşmeleridir. Bu durumu da şekil yardımıyla açıklamamız gerekirse A ve B işletmeleri hukuku statülerini tamamen kaybederek C işletmesini kurmaktadırlar. C A B Birleşme Öncesi Birleşme Sonrası

Şirket Birleşmeleri Birleşme, devrolunan şirketin malvarlığı karşılığında, bir değişim oranına göre devralan şirketin paylarının, devrolunan şirketin ortaklarınca kendiliğinden iktisap edilmesiyle gerçekleşir. Birleşme sözleşmesinde ayrılma akçesini de öngörebilir. Birleşmeyle, devralan şirket devrolunan şirketin malvarlığını bir bütün hâlinde devralır. Birleşmeyle devrolunan şirket sona erer ve ticaret sicilinden silinir.

Birleşme Şekilleri TTK 137. Maddesine göre sermaye şirketleri; Sermaye şirketleriyle, Kooperatiflerle ve Devralan şirket olmaları şartıyla, kollektif ve komandit şirketlerle, birleşebilirler. Şahıs şirketleri ise; Şahıs şirketleriyle, Devrolunan şirket olmaları şartıyla, sermaye şirketleriyle, Devrolunan şirket olmaları şartıyla, kooperatiflerle,birleşebilirler. Kooperatifler de; Kooperatiflerle, Sermaye şirketleriyle ve Devralan şirket olmaları şartıyla, şahıs şirketleriyle, birleşebilirler.

Birleşmelerin Sınıflandırılması Ekonomik Faaliyet Alanlarına Göre Şirket Birleşmeleri Yatay Birleşme: Aynı veya birbirini tamamlayıcı mal ve hizmetler üreten ve ürünlerini aynı coğrafi pazarlara sunan şirketlerin birleşmesidir. Dikey Birleşme: Birleşen iki şirketten birinin, diğer şirketin mal ve hizmet girdilerinin bir bölümünü üretmesi ve/veya ürün çıktılarını değerlendirmesi (pazarlama gibi) halinde oluşan birleşme şeklidir.

Birleşmelerin Sınıflandırılması Karma Birleşme: Birbiriyle doğrudan ilgili olmayan iş kollarında bulunan işletmelerin birleşmesidir. Coğrafi Birleşme: Coğrafi birleşmeler işletmelerin bulundukları ülke sınırlarının ötesinde, gerek ileriye doğru, gerekse yatay ve doğrudan ilgili olmayan işletmelerle birleşerek uluslararası ve uluslar ötesi faaliyetler gösterebilmeleri işlemidir.

Birleşme Şekilleri Hukuki Yapılarına Göre İşletme Birleşmeleri Tröst: Bir ekonomide serbest ticareti sınırlamak veya ortadan kaldırmak gayesiyle piyasaya hâkim olmak düşüncesiyle meydana getirilen işletmeler arası birleşmeler. Tröst aynı sanayi dalında çalışan işletmelerin yatay birleşmeleridir. Aynı mal üretimini gerçekleştiren çeşitli işletmeler birbiriyle anlaşarak ve sermayelerini birleştirerek tröst meydana getirirler.

Birleşme Şekilleri Holding: Holding şirketleri, üretim ve satış türü faaliyetlerde bulunmayan, belli bir faaliyet alanı olan şirketlere iştirak eden, ve genellikle böyle şirketlerin büyük ortağı durumunda olan anonim şirketlerdir. Holding şirketlerinin kuruluş ve varoluş nedenleri birden çok şirkete iştirak etmek ve bu şirketleri yönlendirmek/kontrol etmek olduğundan sermaye şirketleri sınıfında bulunmaktadırlar. Holding şirketlerinin sahipleri genellikle birçok şirketin sahibi oldukları için, bu paylarını holdinglere devrederler ve bu yolla o şirketlerin yönetimlerini tek elde toplarlar.

Birleşme Şekilleri Konsorsyum: Konsorsiyum kelime olarak “belirli bir iş için kurulan birlik ve ortaklık” anlamına gelir. İki veya daha fazla işletmenin, büyük sermaye gerektiren faaliyet alanlarında (köprü, baraj, liman, termik santrali gibi) bir araya gelerek birleşmeleri söz konusudur. Bu işbirliği, girişilen projenin bitmesiyle sona ermektedir. Projenin tamamlanmasından sonra ortaya çıkan kâr veya menfaat, konsorsiyum üyeleri tarafından, önceden yapılan anlaşma gereğince dağıtılır. Konsorsiyum oluşturan ekonomik ve hukuki bağımsızlıklarını kaybetmezler.

Birleşme Şekilleri Kartel: Kartel, bağımsız tüzel kişilik sahibi firmaların aralarında rekabete son vermek veya rekabeti sınırlı tutmak amacıyla yaptıkları bir anlaşmadır. Firmaların fiyat politikaları, satış şartları, üretim miktarları, sürüm alanları, yatırım programları, reklam harcamaları, kâr marjları, araştırma bütçeleri, komisyoncu ve pazarlamacılara ödedikleri yüzdeler kartel anlaşmalarına konu olabilir. Kartellerin etkinliği, anlaşmaya giren firmalar grubunun piyasaya yön verebilecek güce sahip olmasına bağlıdır. Fiyatların yükselmesine, üretimin daralmasına ve tekelleşmeye neden olması bazı ülkelerde kamu otoritesinin kartelleşme hareketlerine müdahale etmesine yol açmaktadır

Birleşme Şekilleri Konsern: İki veya daha çok işletmenin, finansal ve teknik yönden daha güçlü olabilmek için ekonomik bağımsızlıklarını tamamen veya kısmen kaybettikleri ancak hukuki bağımsızlıklarını kaybetmeden bir araya gelmeleridir. Konsernler, üretim, pazarlama, satın alma, araştırmageliştirme gibi konularda işbirliğine girişirler. Konsern üyeleri genellikle dikey büyüme oluşturarak, birbirlerini tamamlarlar. Bu durumda, birisinin çıktısı, diğerinin girdisi olmaktadır. Konsern üyelerinin temel amacı, maliyeti düşürerek, tek elden satışı sağlamak suretiyle piyasayı ele geçirip kârlılığı arttırmaktır.

Şirketlerde Bölünme

Şirketlerde Bölünme Bölünme bir şirketin sermaye artırarak veya azaltarak mal varlığının ayrılmasıdır. Bir şirket tam veya kısmi bölünenbilir(TTK 159) Tam bölünmede, şirketin tüm malvarlığı bölümlere ayrılır ve diğer şirketlere devrolunur. Bölünen şirketin ortakları, devralan şirketlerin paylarını ve haklarını iktisap ederler. Tam bölünüp devrolunan şirket sona erer ve unvanı ticaret sicilinden silinir. Kısmi bölünmede, bir şirketin malvarlığının bir veya birden fazla bölümü diğer şirketlere devrolunur. Bölünen şirketin ortakları, devralan şirketlerin paylarını ve haklarını iktisap ederler veya bölünen şirket, devredilen malvarlığı bölümlerinin karşılığında devralan şirketlerdeki payları ve hakları elde ederek yavru şirketini oluşturur (TTK m. 159).

Şirketlerde Bölünme Tam ve kısmi bölünmede şirket payları ve hakları TTK. uyarınca korunur. Devreden şirketin ortaklarına; bölünmeye katılan tüm şirketlerde, mevcut payları oranında şirket payları tahsis edilir ve bölünmeye “oranların korunduğu” bölünme denir. Bölünmeye katılan bazı veya tüm şirketlerde, mevcut paylarının oranına göre değişik oranda şirket payları tahsis edilebilir ve bu bölünmeye “oranların korunmadığı bölünme” denir.

Şirketlerde Bölünme Sermaye şirketleri ve kooperatifler sermaye şirketlerine ve kooperatiflere bölünebilirler (TTK m. 160). Bir sermaye şirketi; Başka türde bir sermaye şirketine; Bir kooperatife; b) Bir kollektif şirket; Bir sermaye şirketine; Bir komandit şirkete; c) Bir komandit şirket; Bir kollektif şirkete; d) Bir kooperatif bir sermaye şirketine, dönüşebilir (TTK m. 181).

Şirketlerde Tür Değiştirme Tür değiştirme, bir şirketin bir hukuki biçimden diğer bir hukuki biçime çevrilmesi, yani hukuki ve ekonomik ayniyet ve devamlılığını sürdürecek başka tipte bir ticaret şirketi olarak başka ve şirket tipine uygun statü ve ünvanla ortaya çıkmasıdır. Ekonomik gelişmeye paralel olarak oluşan sermaye birikimini daha verimli ve kapsamlı ticari amaçlara yönledirmeyi arzu eden ve bu hususta kararlı olan işletmeler, bu amaca uygun işletme türüne dönüşmek isterler.

Şirketlerde Tür Değiştirme Tür değişikliği şu amaçlarla gerçekleştirilebilir: Şirketlerin sermaye yapısını değiştirmek, Şirketlerin sorumluluk yapısını değiştirmek, Örgüt biçimin değiştirmek, Finansman olanaklarını artırmak ve çeşitlendirmek, Teşviklerden yararlanmak, Vergisel avantajlardan yararlanmak.

2013 Yılı Gelir Vergisi Dilimleri Firmalarda Vergileme Gelir Vergisi, adi şirketlerin ortakları, kollektif şirketler ile adi kollektif şirketlerin komandite ortakları elde ettikleri gelir sebebiyle gelir vergisine tabidir. Gelir vergisi matrahına uygulanan vergi oranları, sık sık değişmektedir. 2013 Yılı Gelir Vergisi Dilimleri 10.700 TL’ye kadar % 15 26.000 TL’nin 10.700 TL’si için 1.605 TL, fazlası % 20 60.000 TL’nin 26.000 TL’si için 4.665 TL, fazlası % 27 60.000 TL’nin fazlasının 60.000 TL’si için 13.845 TL, Fazlası %35

Firmalarda Vergileme Vergi matrahının 70.000 TL olduğunu kabul edersek; 70.000 TL’nin 60.000 TL’si için 13.845 TL kalan 10.000 TL için ise 10.000 TL x 0,35 = 3.500 TL vergi hesaplanır. Toplamda 13.845 + 3.500 =17.345 TL vergi ödenecektir.

Firmalarda Vergileme Kurumlar vergisi, Sermaye şirketlerinin(sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketin komanditer ortakları, limited ve anonim şirketler) tümü kurumlar vergisine tabidir. Ticari karları mali kara dönüştürüldükten sonra kurumlar vergisi hesaplanır. 2013 yılı kurumlar vergisi oranı % 20 oranındadır. Ayrıca firma karpayı dağıtırken Gelir vergisi kanuna göre, halka açık şirketlerde %10 diğerlerinde ise % 20 oranında stopaj uygulanır.

Firmalarda Vergileme Şirket kurulurken vergi oranlarını dikkate alabilir. Sermaye şirketi olduğunda 70.000 TL kar için %20 kurumlar vergisi 14.000 TL ödeyecekken; aynı kar düzeyi için 17.345 TL gelir vergi ödenecektir. Günümüzde kurumlar vergisi oranları gelir vergisine nazaran daha düşük olduğundan dolayı sermaye şirketleri daha avantajlıdır.

Şirketlerde Tür Değiştirme Geçerli bir tür değiştirme aşağıdaki şekilde olabilir (TTK 181) Bir sermaye şirketi; Başka türde bir sermaye şirketine; Bir kooperatife; Bir kollektif şirket; Bir sermaye şirketine; Bir komandit şirkete; Bir komandit şirket; Bir kollektif şirkete; Bir kooperatif bir sermaye şirketine, dönüşebilir.

Şirketlerde Tür Değiştirme Bir kollektif şirket bir komandit şirkete; Kollektif şirkete bir komanditerin girmesi, Bir ortağın komanditer olması, hâlinde dönüşebilir. Bir komandit şirket kollektif şirkete; Tüm komanditerlerin şirketten çıkması, Tüm komanditerlerin komandite olması, suretiyle dönüşebilir. Bir kollektif veya komandit şirketin tek kişi işletmesi olarak faaliyetine devam etmesine ilişkin 257 nci madde hükmü saklıdır. Bu madde uyarınca yapılacak tür değiştirmelerine 180 ilâ 190 ıncı madde hükümleri uygulanmaz.