İÇİNDEKİLER FİNANSAL ANALİZ VE KONTROL, FİNANSAL YAPIYI GÜÇLENDİRİCİ ÖNLEMLER Finansal Tabloların Analizinin Önemi Oran (Rasyo) Analizi Finansal Oranların Yorumlanması Finansal Tabloların Trend Analizi, Yüzde Analizi ve Dikey Analizi Firmanın Sektöre ve Rakiplere Göre Mukayesesi Finansal Analizde Yöntemin Önemi Finansal Yapıyı Güçlendirici Önlemler Oranlardan Erken Uyarı Göstergesi Olarak Yararlanma

FİNANSAL ANALİZ VE KONTROL, FİNANSAL YAPIYI GÜÇLENDİRİCİ ÖNLEMLER BÖLÜM 3 FİNANSAL ANALİZ VE KONTROL, FİNANSAL YAPIYI GÜÇLENDİRİCİ ÖNLEMLER

FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZİNİN ÖNEMİ Bilânço ve gelir tablosu analizinin önemini daha iyi anlayabilmek ve sizin yorum gücünüzü ortaya koyabilmek için, aşağıda imalat sektöründe yer alan, beş şirketin bilânçolarını yüzde oranlar halinde ortaya koyalım. Bu şirketler sanayide rekabet halinde bulunan firmalardır. Şimdi şu soruları cevaplandırmaya çalışınız: Bu firmalardan hangisi diğerlerinden daha iyi durumdadır? Hangileri daha güçlüdür ve gelecekte rekabet gücüne sahiptir? Hangileri daha risklidir? Siz hangi konuda firmayı daha riskli gördünüz? Niçin?

ORAN (RASYO) ANALİZİ Oran; bir sayının başka bir sayıya bölünmesidir. Burada önemli olan finansal tablolarda yer alan rakamların hangilerinin bölen ve hangilerinin de bölünen olduğunu tespit etmektir. Bölen ve bölünen rakam amaca göre değişmektedir. Aksi halde karşınıza anlamsız onlarca oran çıkar. Diğer önemli bir konu bulunan sonuçların yorumudur. Analizin amacı da doğru, açık ve isabetli yorumlar yapmaktır.

4. Sabit Yükümlülükleri Karşılama Oranları (Karşılama Oranları), 6. Büyüme Oranları, Satışların Yüzdesi Oranları, Pazar Değeri Oranları. 5. Kârlılık Oranları, 4. Sabit Yükümlülükleri Karşılama Oranları (Karşılama Oranları), 3. Aktivite Oranları (Devir Hızı Oranları), 2. Finansal Yapı İle İlgili Oranlar (Finansal Kaldıraç Oranları), 1. Firmanın Likidite Durumunun Analizinde Kullanılan Oranlar (Likidite Oranları), Analizde Kullanılan Oranlar Şu Gruplara Ayrılır:

2. Likidite (Asit Test) Oranı 4. Net İşletme (Çalışma) Sermayesi Oranı LİKİDİTE ORANLARI 1. Cari Oran 2. Likidite (Asit Test) Oranı 3. Nakit Oranı 4. Net İşletme (Çalışma) Sermayesi Oranı

FİNANSAL YAPI İLE İLGİLİ ORANLAR (FİNANSAL KALDIRAÇ ORANLARI) 1. Borç Oranı 2. Borçlar/Öz Sermaye Oranı (Kaldıraç Derecesi) 3. Kısa Vadeli Borçların Ağırlığı Oranı 4. Öz Sermaye Çarpanı Oranı

AKTİVİTE ORANLARI (DEVİR HIZI ORANLARI) 1. Alacak Devir Hızı 2. Stok Devir Hızı 3. Aktif Devir Hızı 4. Sabit Varlıklar Devir Hızı 5. Ticari Borçlar Devir Hızı

Kârlılık Oranları 1. Brüt kâr marjı 2. Faaliyet kârı 3. Net kâr marjı 4. Aktif kârlılık oranı 5. Öz sermaye kârlılık oranı 6. Hisse senedi başına kâr 7. Fiyat/ Kazanç Oranı (F/K)

BÜYÜME ORANLARI, SATIŞLARIN YÜZDESİ ORANLARI, PAZAR DEĞERİ ORANLARI 2. Satışların Yüzdesi Oranları 3. Pazar Değeri Oranları

FİNANSAL ORANLARIN YORUMLANMASI Finansal oranların finansal analizciler, yatırımcılar, yöneticiler ve firmayla ilgilenenler tarafından, firmanın finansal performansını ölçmek için sıkça kullanıldığını biliyoruz. Finansal analiz, bir bilimden daha çok bir sanattır. Analizi yapan kimsenin sektör hakkındaki bilgisine, tecrübesine ve amacına bağlı olarak oranlar firmanın finansal durumu hakkında çok şeyler söyleyebilir. Mesela şirkete kredi verenler daha çok likidite, faiz ve sabit ödemeleri karşılama gücü ve finansal kaldıraç oranları üzerinde dururlar ve firmanın verilen krediyi zamanında faizleriyle birlikte ödeyebilme gücünü ölçmek isterler. Şirket ne derece likid olursa ve faiz ve sabit giderleri karşılama oranları ne derece yüksek olursa, faizler ve anapara zamanında ödenecektir demektir.

FİNANSAL TABLOLARIN TREND ANALİZİ, YÜZDE ANALİZİ VE DİKEY ANALİZİ Finansal tabloların mutlak rakamlarla, oranlarla ve trendlerle analizi önemli olduğu gibi dikey ve yatay analizi de önemlidir. Bu yöntemler finansal tablolara değişik açılardan bakılmasına ve değerlendirilmesine imkân vermektedir.

FİNANSAL TABLOLARIN TREND ANALİZİ, YÜZDE ANALİZİ VE DİKEY ANALİZİ 3. Yatay analiz

FİRMANIN SEKTÖRE VE RAKİPLERE GÖRE MUKAYESESİ Firmanın ticari alacaklar, stoklar, sabit aktiflere yaptığı yatırımlar ile borç hesaplarının yönetiminin ve satışlara göre giderlerinin sektör ortalamasına ve rakiplere göre mukayesesi önemli bilgileri ortaya koyar. Eğer firma ticari alacaklara, stoklara ve sabit aktiflere gereğinden fazla yatırım yapmışsa bu hesaplara bağlanan fazla fonlar atıl yatırım durumundadır ve firmanın alternatif gelir sağlamasını önler, yani fonların israfıdır.

FİNANSAL ANALİZDE YÖNTEMİN ÖNEMİ Finansal analize karar verildiğinde nasıl bir yöntem takip edilmesi gerektiğine bölümün başında kısaca temas edilmişti. Böyle bir yöntemin takip edilmesi analizi daha anlamlı kılar ve uygun yorumlara ulaşılır. Analize başlamadan şu konular gözden geçirilmelidir: Finansal tablolar standart şekilde hazırlanmışlar mıdır? Hazırlanmamışlarsa gerekli düzeltmeler yapılmalıdır. 2. Rakamlar yuvarlaklaştırılarak, hesapların kolay yapılması ve tablonun kuş bakışı görülmesi sağlanmalıdır. 3. Öncelikle mutlak rakamlara bakılarak firmanın büyüklüğü, çapı anlaşılmalıdır.

FİNANSAL YAPIYI GÜÇLENDİRİCİ ÖNLEMLER Firmalar pazarda risk ve belirsizlik ortamında hareket ederler ve muhtemel müşteriler için mal ve hizmet üretip pazarlarlarken zaman zaman sorunlarla karışlaşabilirler. Bu sorunlar, firmanın içerisinden doğabileceği gibi sektörde, ülke ekonomisinde, dünya ekonomisinde meydana gelen ekonomik veya siyasi krizlerden de doğabilir. Firma bu krizler sebebiyle zor durumlara düşmekte, bazen de varlıklarını sürdürememe tehlikesiyle karşı karşıya kalabilmektedir.

ORANLARDAN ERKEN UYARI GÖSTERGESİ OLARAK YARARLANMA Oranlar firmaların geçmiş verileri üzerinden hesaplanmasına rağmen, göstereceği trendler, firmanın gelecekte ne olabileceği konusunda önemli ön bilgiler verir. Bu konuda bazı modeller geliştirilmiş ve erken uyarı özelliğine sahip oranlar belirlenmiştir. Modelleri kullanırken en az üç yıllık bilânço ve gelir tablosu verileri ile sektörün verileri önemlidir. Aksi halde modeldeki oranların trendini görmek mümkün olmaz.

MODELLERİN ÖNEMLİLERİ Altman Modeli Zeta Modeli Chesser Modeli Bathory Modeli