Xətti proqramlaşdırmada qoşmalıq. Plan. Qoşma məsələlər və onların tərtibi qaydaları; Simmetrik və qeyri-simmetrik qoşma məsələlər; Qoşmalığın iqtisadi izahı; Qoşmalıq teoremləri və onların iqtisadi izahları; Qoşma Simpleks cədvəllərin tərtibi; Qoşma Simplaks metod.

İlkin məsələ:

Qoşma məsələ.

Simmetrik qoşma məsələlər. Əgər bir cüt qarşılıqlı qoşma məsələnin bütün məhdudiyyət şərtləri bərabərsizliklərdən ibarətdirsə, onda belə məsələlər simmetrik qoşma məsələlərdir. Qeyri-simmetrik qoşma məsələlər. Əgər məsələlərin məhdudiyyət şərtlərinə həm bərabərsizliklər, həm də tənliklər daxildirsə, onda belə məsələlər qeyri-simmetrik hesab olunur.

Qoşmalığın iqtisadi izahı İlkin məsələnin dəyişənləri: -1-ci məhsulun həcmi -2-ci məhsulun həcmi ........................................... - ci məhsulun həcmi - müəssisənin istehsal proqramı. Məqsəd: İstehsal proqramı elə müəyyən edilməlidir ki, müəssisənin mənfəəti maksimum olsun.

Qoşma məsələnin dəyişənləri. -1- ci ehtiyat vahidinin şərti (qoşma) qiyməti -2- ci ehtiyat vahidinin şərti (qoşma) qiyməti ................................................................................. - - ci ehtiyat vahidinin şərti (qoşma) qiyməti - müəssisənin ehtiyatlarının qoşma (kölgə) qiymətləri vektoru. Məqsəd: Ehtiyat vahidlərinin qoşma qiymətləri elə seçilməlidir ki, ehtiyatların qoşma qiymətləri cəmi minimum olsun.

Qoşmalığın teoremləri. Qoşmalığın 1-ci (əsas) teoremi: Fərz edək ki, bir cüt qoşma məsələ verilmişdir. Əgər bu məsələlərdən birinin optimal həlli varsa, onda digər məsələnin də optimal həlli var və bu məsələlərin məqsəd funksiyalarının ekstremumları bir-birinə bərabərdir:

Гошмалыьын 2-ci tеореми: Фярз едяк ки, бир жцt гошmа мясяля verilmişdir. və vektorların bu məsələlərin optimal həlləri olması üçün zəruri və kafi şərt aşağıdakı məhdudiyyətlərin ödənməsidir.

Qoşmalığın əsas bərabərsizliyi Qoşmalığın 1-ci teoreminin iqtisadi izahı Əgər optimal istehsal proqramı varsa, onda optimal qoşma qiymətlər vektoru da var və bu optimal planlara görə: Məcmu mənfəət Ehtiyatlarin qoşma qiymətləri cəmi Qoşmalığın əsas bərabərsizliyi

Qoşmalığın 2-ci teoreminin iqtisadi izahı. Birinci qrup şərtlər: Əgər onda İkinci qrup şərtlər: Əgər onda

Qoşma Simpleks cədvəli.

ХP максимум мясялясинин Гошма Симплекс методла щяллиnin мярщяляляри: Базис дяйишянлярин сечилмяси вя Симплекс жядвялинин tярtиби Мясялянин шярти оптимал планынын tапылмасы. Мясялянин щягиги оптимал планынын tапылмасы.

Qoşma Simpleks metod. 1-ci mərhələ Simpleks metodun 1-ci mərhələsi ilə üst-üstə düşür. 2-ci mərhələ Simpleks cədvəlin sətrindəki mənfi elementlərin yox edilməsi. 3-cü mərhələ Simpleks cədvəlin sərbəst hədlər sütunundakı mənfi elementlərin yox edilməsi.

Qoşma Simpleks metodla yeni bazisə keçid qaydası İkinci mərhələdə Əgər olarsa, onda -ci sütunda müsbət element tapılır. olarsa, onda -ci sətir əsas sətirdir. Əsas sütunu tapmaq üçün sətir elementlərinin əsas sətir elementlərinə müsbət olmayan nisbətlərindən ən böyüyü seçilir. Seçilmiş nisbət əsas sütunu göstərəcəkdir. Tapılmış əsas elementə görə DJƏ-nin bir addımı atılır və yeni bazisə keçilir. Qoşma Simpleks metodla yeni bazisə keçid qaydası Üçüncü mərhələdə Əgər olarsa, onda -ci sətir əsas sətir olur. Əsas sütunun tapılması üçün sətir elementlərinin əsas sətir elemenlərinə müsbət olmayan nisbətlərinin ən böyüyü seçilir. Seçilmiş nisbət əsas sütunu göstə- rəcəkdir.Tapılmış əsas elementə görə DJƏ-nin bir addımı atılır və yeni bazisə keçilir.