Sizce burada bir problem var mı ? ..... ŞİRKETİNİN 2006 BİLANÇOSU 1. DÖNEN VARLIKLAR 2. DURAN VARLIKLAR 3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 5. ÖZ KAYNAKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 254 TAŞITLAR 100.000 5 yıl sonra... Sizce burada bir problem var mı ? ..... ŞİRKETİNİN 2011 BİLANÇOSU 1. DÖNEN VARLIKLAR 2. DURAN VARLIKLAR 3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 5. ÖZ KAYNAKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 254 TAŞITLAR 100.000
Amortisman Amortismana Tabi Olma Aslı Fransızca: “yavaş yavaş öldürme”... Duran varlıkların eskime, aşınma, yıpranma, yaşlanma, itfa ve tükenme paylarını ifade etmek için kullanılır. Amortismana Tabi Olma Duran varlıkların maliyetlerinin bir kerede değil, faydalı oldukları süreler (ekonomik-ömür) içinde yavaş yavaş gider yazılarak yok edilmelerini ifade eder.
Amortismana Tabi Olmanın Genel Şartları (VUK 313) İşletme envanterine dahil olma Kullanılmaya hazır olma Bir yıldan fazla kullanılabilir olma Yıpranma, aşınma vb. gibi sebeplerle değer düşüklüğüne maruz olma Değeri belirlenen tutarın üzerinde olma (2010 yılı için 680,00 TL.)
Amortisman Ayırma Yöntemleri: Amortismana tabi olacak iktisadi kıymetlerin her yıl ne kadarının gider yazılacağı konusu amortisman usulüne göre belirlenir. NORMAL AMORTİSMAN İktisadi kıymet için amortisman süresince eşit oranlarda amortisman ayrılır. AZALAN BAKİYELER USULÜ Önceki yıllarda ayrılmış bulunan amortismanlar düşüldükten sonra kalan değer üzerinden ayrılır. Amortisman oranı, % 50 yi geçmemek üzere normal amortisman oranının 2 katıdır. Bilanço Esasına Göre defter tutulması zorunludur.
AMORTİSMAN ORANI Amortisman Oranı’nı (AO) genellikle Duran Varlığın faydalı ömrüne (Ekonomik Ömrü - EKÖ) göre hesaplanır: Örneğin Duran Varlığın ekonomik ömrü 10 yıl ise Normal Amortisman oranı % 10’ dur (1 / n = 1 / 10 = 0,10 yani % 10). Örneğin Duran Varlığın Normal Amortisman oranı % 20 ise; bu Ekonomik Ömrü 5 yıl demektir (1 / %20 = 1 / 0,20 = 5 yıl). Normal Amortisman oranı VUK’a göre % 20’den fazla olamaz (yani varlık 5 yıldan kısa zamanda amorti edilemez). Azalan Bakiyeler Yöntemi’nde amortisman oranı Normal Amortisman Oranı’nın 2 katıdır (yani max. % 40 = 2 x % 20)
Normal Amortisman Yöntemi Eşit tutarlı yöntem adı da verilen bu yönteme göre ayrılacak amortisman (AA) tutarı; duran varlığın defterdeki değeri (DD) Normal Amortisman Oranı (NAO) ile çarpılarak veya faydalı ömrüne (EKÖ) bölünerek bulunur. Örneğin Varlığın kayıtlı değeri 30.000 YTL ve Normal Amortisman oranı % 20 ise her yıl: DD x NAO = 30.000 x % 20 = 6.000 YTL bulunur. Örneğin Varlığın kayıtlı değeri 30.000 YTL ve ekonomik ömrü 5 yıl ise her yıl: DD / EKÖ = 30.000 / 5 = 6.000 YTL bulunur.
Normal Amortisman Oranı NORMAL YÖNTEM Defter Değeri x Normal Amortisman Oranı (Maddi Duranvarlığın Değeri 30.000, Ekonomik Ömrü 5 Yıl) Yıllar Defter Değeri 1 Normal Amortisman Oranı 2 Ayrılan Amortisman (1x2=) 3 Birikmiş Amortisman 4 Net Defter Değeri (1- 4=) 5 2007 30.000 % 20 2008 2009 2010 2011
Azalan Bakiyeler Yöntemi Normal yöntemden farklı olan bu yönteme göre ayrılacak amortisman (AA) tutarı; duran varlığın kalan değeri (NDD = DD - BA) Normal Amortisman Oranı’nın 2 katı (NAO) ile çarpılarak bulunur. Örneğin Varlığın kayıtlı değeri 30.000 YTL ve Normal Amortisman oranı % 20 ise ilk yıl : NDD x (NAO x 2) = 30.000 x (% 20 x 2) = 12.000 YTL bulunur. İkinci yıl: NDD x (NAO x 2) = (30.000 – 12.000) x (% 20 x 2) = 7.200 YTL bulunur. Son yıl kalan değerin tamamı amortisman olarak ayrılır.
AZALAN BAKİYELER YÖNTEMİ Normal Amortisman Oranı x 2 Defter Değeri x [Normal Amortisman Oranı x 2] (Maddi Duranvarlığın Değeri 30.000, Ekonomik Ömrü 5 Yıl) Yıllar Defter Değeri 1 Normal Amortisman Oranı x 2 2 Ayrılan Amortisman (1x2=) 3, ilk yıl (5x2=) 3 Birikmiş Amortisman 4 Net Defter Değeri (1- 4=) 5 2007 30.000 % 40 2008 2009 2010 2011
257 Birikmiş Amortisman (-) 257 hesapta: maddi duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarları izlenir. Hesabın işleyişi: Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak; satılan, devredilen vb. ise hesaba borç, ilgili varlık hesabına alacak kaydedilir.
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 5.000 Örnek: Yönetim binası için 2011 yılında 5.000 YTL amortisman hesaplanmıştır. Yevmiye kaydını yapınız. 770 GENEL YÖNETİM GİDERİ 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 31/12/2011 5.000
Uygulama 1 Delta işletmesi 1.5.2011 tarihinde peşin olarak 50.000 TL + KDV’lik bir makine satın almıştır. Makinenin ekonomik ömrü 5 yıldır. İşletme normal amortisman yöntemini kullanmaktadır. İşlem günü ve amortisman ayırma ile ilgili dönem sonu kaydını gösteriniz. Seçme işletmesi 2011 yılı içinde 40.000 TL’ye satın alınan bir bilgisar sisteminin ekonomik ömrünü 10 yıl olarak öngörmektedir. Satış mağazasında kullanılacak sistem için 2011 ve 2012 yıllarını sonunda yapılacak amortisman kayıtlarını gösteriniz. [işletme normal amortisman yöntemini kullanmaktadır]
Duran Varlık Satışı Akgün işletmesi defter değeri 40.000 TL, birikmiş amortismanı 28.000 TL olan bir makinesini 15.000 TL + KDV’ye peşin olarak satmıştır. Yıldızhan işletmesi daha önce 50.000 TL’ye aldığı bir taşıt aracını 35.000 TL + KDV’ye peşin olarak satmıştır. Taşıt aracı için ayrılan amortisman toplamı 10.000 TL’dir.