NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Osmanlı tarİhİ ıı Osmanlı Sİyasetİnde Yenİ Dönem, Osmanlı-Fransız İlİşkİlerİ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

Osmanlı-Fransız İlİşkİlerİ Napolyon komutasındaki Fransız ordusu, 1798 yılında Mısır’ı işgal etti. Napolyon bölgede kendisine karşı tepkileri azaltmak için çok sık bir biçimde dini mesajlar vermeye çalışıyordu. Bu propagandaları ile kısmen başarılı oldu ise de kendisine karşı Mısır’da gittikçe büyüyen isyanları önleyemedi. Osmanlı Devleti, aynı zamanda imparatorluktaki birçok sorunla boğuştuğu için Fransa’ya karşı yeterli tepkiyi gösteremedi. Diğer taraftan Mısır’da sıkışınca Suriye’ye yönelen Napolyon’a karşı en büyük direnişi de Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu gösterdi. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Osmanlı-Fransız İlİşkİlerİ Burada ilk defa Nizam-ı Cedid ordusu da denenmiş oldu. Bu münasebetle Osmanlı Devleti ilk defa keşfettiği denge politikasını uygulayarak Fransa’ya karşı İngiltere ve Rusya ile ittifak kurarak bir çıkış yolu bulmaya çalıştı. Nitekim bu ittifak Mısır’ın tahliyesini sağladı, ama bölge üzerindeki uluslararası çekişmeleri daha da alevlendirdi. Mısır’ın işgali Fransa’ya hemen hiçbir şey kazandırmadı. Fakat Osmanlı için Mısır’ın elinden çıkış süreci başlamış oldu. İngiltere bu olaylardan fevkalade kazançlı çıktı. Elde ettiği siyasi başarılar ile Hindistan sömürge yollarını güvencede tutmayı başardı. O tarihe kadar Osmanlı Devleti siyasetinde arka planda duruyorken, ön plana çıktı ve XIX. yüzyıl boyunca da etkili oldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Osmanlı-Fransız İlİşkİlerİ Fransa’ya dönen Napolyon neredeyse tüm Avrupa ile savaş halinde idi. Rusya hem Osmanlı Devleti aleyhine gelişmek, hem de İran üzerinden Hindistan’a ulaşmak istiyordu. Fransa ise Osmanlı-İngiliz ve Osmanlı-Rus ittifakını bozmak için her türlü manevrayı yapmakta idi. Fransızların etkisi ile Osmanlı-Rus yakınlaşması bozuldu ve hatta savaşa dönüştü. Fakat Napolyon’un Avrupa’da ilerlemesi ve bu savaşın da işine gelmemesi yüzünden, Osmanlı’ya savaş açmış olan Rusya’yı barışa zorladı. Aslında bu karar, Fransız-Rus ortaklığında Osmanlı Devleti’ne yöneltilmiş bir tehdit oldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Osmanlı-Fransız İlİşkİlerİ İngilizler, savaş sırasında Rusya’nın işgal ettiği yerlere Osmanlı Devleti’nin göz yummasını istiyordu. Aslında İngilizler, Fransızlara karşı Ruslarla ittifak kurmayı amaçlıyordu ve bir ölçüde savaşta Ruslar’ı destekliyorlardı. Gerçekten de bu durum, yara alan Osmanlı-İngiliz ittifakının sorumlusu kabul ettikleri Osmanlı Devleti’ni cezalandırmak anlamı da taşıyordu. Bu nedenle Osmanlı Devleti’ne bir ültimatom verdiler. Ardından da Boğazlara karşı saldırıya geçtiler. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Osmanlı-Fransız İlİşkİlerİ Çanakkale’den geçerek İstanbul önlerine kadar gelince, Osmanlı başkentinde müthiş bir panik yaşandı. Ancak arkasında kara gücü olmadan İstanbul’a saldırmaya cesaret edemeyen İngiliz donanması, sivil bir direnişin hazırlığını da hissedince kısa zamanda Boğazları terk etmek zorunda kaldı. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © KAYNAKLAR KURŞUN, Zekeriya., HUT, Davut. (Ed.). (2013). Osmanlı Tarihi (1789-1876). Eskişehir: Anadolu Ü. Yay. No:2839 FAROQHI, Suraiya. (Ed.). (2016). Türkiye Tarihi 1603-1839. 2. Baskı. İstanbul: Kitap Yayınevi UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. III. C. 2. Kısım. İstanbul: TTK Yay. UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. IV. C. 2. Kısım. İstanbul: TTK Yay. UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. IV. C. 1. Bölüm. İstanbul: TTK Yay. KARAL, Enver Ziya. (2017). Osmanlı Tarihi. V. C. İstanbul: TTK Yay. HAMMER, Joseph Von. (1997). Osmanlı Tarihi C.2. İstanbul: MEB Yay.No:3079 İNALCIK, Halil (2016). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-II. İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yay. İNALCIK, Halil (2016). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-III. İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yay. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©