CdS/PVS və CuS/PVS polimer matris əsasında nanokompozitlərin dielektrik spektroskopiyası NANOMATERİALLARIN KİMYƏVİ FİZİKASI MƏLİKOVA.L.V

Təqiqatın məqsədi Polimer matris əsasında alınmış CdS/PVS və CuS/PVS nanokompozitlərinin dielektrik xassələrinin tədqiqi

Tədqiqatın obyekti və predmeti Yarımkeçirici CdS və CuS nanohissəciklərinin polivinil spirtindən alınmış matrisə daxil edilməsi nəticəsində alınmış naokompozitlər Alınmış nanokompozitlərin dielektrik xassələrinin tədqiqi

Alınma üsulu Nümunələr laylı ion hemosorbsiyası və reaksiyası üsulu ilə alınmışdır (SİLAR) Üsulun seçilməsində məqsəd sadə və əlverişli olmasıdır Üsul vasitəsilə müxtəlif dövrlü CdS və CuS nümunələri alınmışdır Üsulun sxemi aşağıdakı şəkildə verilmişdir

Kation mənbəyi Distillə suyu Anion mənbəyi

Tədqiqatın aparılması Nümunələrin dielektrik nüfuzluğunun tezlik və temperatur asılılıqları E7-20 cihazı vasitəsilə ölçülmüşdür Tezliyin qiymətini 200 Hs-dən 1 MHs-ə qədər artırmaqla tutumun və müqavimətin qiymətləri götürülmüşdür Temperaturu 20 dərəcədən 100 dərəcəyə qədər artırmaqla hər 10 dərəcədən tutum və müqvimət ölçülmüşdür

Alınmış nəticələrə əsasən 1, 2, 10, 15 dövrlü CdS , 1, 3, 5, dövrlü CuS nümunələri üçün dielektrik nüfuzluğu hesabalnmış və tezlikdən asılılıq qrafikləri qurulmuşdur Qrafiklər aşağıdakı şəkildə verilmişdir

Dielektrik nüfuzluğunun temperaturdan asılılığı

Aktivləşmə enerjisinin təyini kB=Ea işarə etsək Burada qəbul etsək

ifadəsinin hər tərəfini 10-ə vurub bölsək və işarə etsək Göründüyü kimi biz aldığımız qrafikdə əyrinin meyl bucağını ölçməklə aktivləşmə enerjisini hesablaya bilərik

Nümunələrin müqaviməti ölçülmüş Müqavimətə əsasən dielektrik keçiriciliyi hesablanmışdır Keçiriciliyin temperaturun tərs qiymətindən asılılıq qrafikləri qurulmuşdur Alınan əyrilərin meyl bucağına əsasən aktivləşmə enerjisi təyin edilmişdir

Keçiriciliyin temperaturun tərs qiymətindən asılılıq qrafikləri (10 dövrlü CdS nümunəsi üçün 500Hs tezlikdə )

20 kHs tezlikdə

5 dövrlü CuS nümunəsi üçün keçiriciliyin temperaturdan asılılığı 10 kHs tezlikdə

200 kHs tezlikdə

50 kHs tezlikdə

Qrafiklərə əsasən əyrilərin meyl bucaqlarını ölçməklə aktivləşmə enerjisi təyin edilmişdir 10 dövrlü CdS nümunəsi üçün tezliyin 500 Hs qiymətində 0,12 eV, tezliyin 20 kHs qiymətində 0, 17 eV olmuşdur 5 dövrlü CuS nümunəsi üçün tezliyin 10 kHs qiymətində aktivləşmə enerjisi 0,13 eV, 50 kHs qiymətində 0,14 eV, 200 kHs qiymətində isə 0,18 eV olmuşdur.

Nəticələr Laylı ion hemosorbsiyası və reaksiyası üsulu ilə polimer matris əsasında müxtəlif dövrlü CdS və CuS kompozit materialları alınmışdır. Kompozit materialların E7 20 cihazi vasitəsilə dielektrik nüfuzluğunun tezlik və temperatur asılılıqları təyin edilmiş və

məlum olmuşdur ki, tezlikdən asılı olaraq dielektrik nüfuzluğu azalır, temperaturdan asılı olaraq isə artır. CdS və CuS yarımkeçirici nanohissəciklərin polimer matrisada konsentrasiyası artdıqca dielektrik nüfuzluğu da artır.

Nümunələr üçün müəyyən tezliklərdə aktivləşmə enerjiləri hesablanmış və 5 dövrlü CuS nümunəsi üçün tezliyin 10 kHs qiymətində aktivləşmə enerjisi 0,13 eV, 50 kHs qiymətində 0,14 eV , 200kHs qiymətində isə 0,08 eV olmuşdur Həmçinin 10 dövrlü CdS nümunəsi üçün də tezliyin 500 Hs qiymətində aktivləşmə enerjisi 0,12 eV, tezliyin 20 kHs qiymətində isə 0,17 eV olmuşdur.

Diqqətinizə görə minnətdaram