Trigeminal Nevralji Dr. Burak KAYA Doç. Dr. Serbülent Gökhan BEYAZ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon ABD, Algoloji Bilim Dalı
GİRİŞ Bilinen en eski kayıt İbn-i Sina 980-1073 >50 yaş hastalarda fasiyal ağrının en sık formu Hayat kalitesini ciddi şekilde azaltır Yıllık insidansı 100.000’de 4-5 yeni hasta En yüksek insidans 50 – 70 yaş arasında görülür K:E = 1.5:1 Patofizyoloji net değil Trigeminal sinire damar ya da tümör basısı?
Semptomlar Trigeminal sinirin 1 veya daha fazla dalının inerve ettiği bölgede Kısa süreli Şiddetli Keskin Vurucu tarzda, bıçak gibi saplanan, elektrik şoku gibi Unilateral Aktiviteler ile tetiklenebilen karakterde ağrı
Semptomlar Sadece V1 %4 Sadece V2 %17 Sadece V3 %15 V2 + V3 %32 Tablo 1. Trigeminal Nevraljide Trigeminal sinirin farklı dallarında ağrı dağılımı Sadece V1 %4 Sadece V2 %17 Sadece V3 %15 V2 + V3 %32 V1 + V2 %14 V1 + V2 + V3 %17
Fiziksel Muayene Nörolojik Muayene genellikle normal Yine de tüm kraniyal sinirler muayene edilmeli Serebellopontin köşe tümörü? Multiple sklerozis?
Ek Testler MRG Posterior fossa tümörleri? Vasküler kompresyon?
Tanı Karakteristik Tarifleme Karakter Bıçaklayıcı, elektrik şoku gibi, yüzeyel Şiddet Ortadan çok yoğuna Süre Her ağrı atağı saniyeler sürer ancak ağrısız aralıklar sonrası birkaç sayıda farklı ataklar olabilir Aralıklar Haftalar veya aylar süren ağrısız dönem Bölge Genelde unilateral Yayılma Trigeminal sinir bölgesi içinde Tetikleyici Faktörler Yerken, konuşurken ya da yıkanırken gibi hafif temaslar Azaltıcı Faktörler Sık uyku, anti epileptikler Eşlik eden özellikler Tetik bölgeler, kilo kaybı, düşük hayat kalitesi, depresyon
Tanı Bir saniye ile iki dakika arası süren, trigeminal sinirin bir veya daha fazla dalında olan, B ve C kriterlerini karşılayan paroksismal ağrı. Ağrı şu karakterlerden en az birine sahiptir: Yoğun, keskin, yüzeyel veya bıçak batar tarzı. Tetik noktalar veya tetikleyici faktörlerle hızlanması. Ataklar hasta tarafından tipik olarak tanımlanır. Nörolojik bir hastalık bulgusu mevcut değildir. Ataklar başka bir hastalıktan kaynaklanmamaktadır.
Ayırıcı Tanı Spesifik yüz ağrısı Nonspesifik yüz ağrısı Temporomandibüler artroz Dental hastalıklar Migren
Konservatif Tedavi Karbamazepin (bir çalışmada vakaların %70inde semptom azaltması) Okskarbazepin Pregabalin? Baklofen?
Konservatif Tedavi
Girişimsel Tedaviler Cerrahi mikrovasküler dekompresyon (MVD). Steryotaktik radyasyon terapisi, Gamma Bıçak. Perkütan balon mikrokompresyon. Perkütan gliserol rizoliz. Gasser Gangliyonunun Perkütan radyofrekans (RF) tedavisi. Gasser Gangliyonun stimülasyonu / nöromodülasyonu (deneysel).
Cerrahi MVD Sinir kökü giriş alanı ile temas eden damarlar koagüle edilir ve arterler sinirden inert bir spanç veya keçe kullanılarak ayırılır
Steryotaktik Radyasyon Terapisi, Gama Bıçak Trigeminal sinirin küçük bir kısmına yüksek dozda radyasyon uygulanır Nonselektif bir hasar %60 ve %70 ağrıda azalma belirtilmiştir Uzun vadeli etkileri henüz bilinmemektedir
Perkütan Balon Mikrokompresyon Trigeminal sinir, bir iğne yardımı ile Meckel boşluğuna peruktan olarak yönlendirilen küçük bir balonla sıkıştırılır Korneal refleks intakt tutularak trigeminal birinci dal nevraljisinde de kullanılabilir
Gasser Gangliyonun Perkütan RF Tedavisi Yaşlı hastalarda düşnülmeli Açık işleme göre daha başarısız Daha az invaziv Daha düşük mortalite ve morbidite
Gasser Gangliyonun Perkütan RF Tedavisi
Gasser Ganglion RF Kanıt Düzeyi Teknik Değerlendirme Gasser gangliyon RF 2B+ Gasser gangliyon Pulsed RF 2B-