NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Sanat tarihi İslam sanatı II NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo.nisantasi.edu.tr
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İslam Sanatı İslam El Sanatları «İslam el sanatlarında hat sanatının özel bir yeri bulunmaktadır. İlk kez kitap yazısı olarak Kûfe şehrinde kullanıldığı için kûfi yazı adıyla bilinen dik hatlı yazı, Kubbet’ül Sahra’da kullanmak su retiyle erken dönemden itibaren mimari alana da girmiştir. Türk Yakut da denilen Yakutu Müsta- semi nesih, sülüs, reyhani, muhakkak, tevki ve rika olmak üzere 6 yazı türü oluşturmuştur.» «Kur’an’ın yazılmasıyla başlayan tezhip sanatı, hat sanatıyla birlikte uygulanmış, ilk sistemli yazma ve minyatürler 9. yy’da Abbasi Halifesi Me’mûn’un bazı antik kitapları Arapçaya çevirtmesiyle gerçekleştirilmiştir.» NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İslam Sanatı Kufi Yazılı Tezhipli Kuran Sayfası, 12. yy. Abbasi, Walter Art Museum NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İslam Sanatı El Sanatları «İslam seramik, maden ve cam sanatlarının en parlak devri Abbasi Dönemi’dir. Bu dönemin önemli seramik üretim merkezleri Bağdat, Basra, Fus- tat, Susa, Nişabur, Semerkant, Rey, Kaşan, Rakka, Rusafa; maden sanatının etkin iki merkezî Musul (Suriye) ve Horasan’dır (İran). Cam üretiminde Halep, Şam ve Rakka’nın öne çıktığı görülür.» «Fildişi işçiliği 10. yüzyıl ikinci yarısından başlayarak Akdeniz ve çevresinde gelişmiş, fildişinden çeşitli formlarda mücevher kutuları, satranç taşları, olifanlar, kakmalı mobilya, kapı ve minberler üretilmiştir İslam camlarını birinci grupta sofra eşyaları; ikinci grupta, çeşitli sıvıları depolamak amacıyla kullanılan kaplar; üçüncü grupta aydınlatma amacıyla yapılan cam eşyalar olmak üzere kullanım alanlarına göre üç ana grupta toplamak mümkündür. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İslam sanatı Resim Sanatı-Seramik Sanatı «Abbasi resim sanatı hakkında geniş bilgi yine Samarra’daki yapıların duvar resimlerinden edinilmektedir. Konularını kıvrık dallar içinde çeşitli kuş ve hayvan figürleri, av sahneleri ve dans eden kızlardan alan bu resimlerde, cepheden verilen büyük boy figürlerin, renk düzeninde kırmızı ve mavinin egemen olması Sasanilere bağlanan bir özelliktir. Sasani etkisi dışında Helenistik motifler de kullanılmıştır.» «Tıp alanında kullanılan, bir İslam seramik kap türü olan albarellolar, Endülüs ve Kuzey Afrikalı tüccarlar aracılığıyla İtalya’ya tanıtılmış, daha sonra 15. yüzyılın ilk yarısından 18. yüzyılın sonlarında kadar bu kapların Güney İtalya’da yerel üretimleri yapılmıştır.» NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar Çağman, F. - Tanındı, Z. (1979). Topkapı Sarayı Müzesi, İslâm Minyatürleri, İstanbul: Tercüman. Canan Parla (edit.), Sanat Tarihi, Anadolu Üniversitesi Yayını no: 2962, 2013. Öney, G. (1987). İslâm Mimarisinde Çini, İstanbul: Ada Yayınları Grabar, O. (1998). İslâm Sanatının Oluşumu, (çev.Nuran Yavuz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©