Apolitik Olanın Politikleşmesi ve Politik Olanın Dijitalleşmesi   Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin ulasbasar@gmail.com Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/2013_Taksim_Gezi_Park_protests_(15th_June).jpg, http://www.agos.com.tr/upload/haber/nm_550_sergi_1212.jpg, http://www.tersninja.com/wp-content/uploads/2013/11/gezi-direni%C5%9Fi-2.jpg, http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Taksim_Gezi_Park%C4%B1_protestolar%C4%B1.jpg 1/3/2019

Özet Artan düzeylerdeki siyasal katılımın zamansal-uzamsal bir coğrafyası olarak Türkiye’nin 2013’ü, içiçe geçmiş iki sürece gömülü durumda: Apolitik olanın politikleşmesi ve politik olanın dijitalleşmesi. Bu iki eğilim, yalnızca artan düzeylerdeki siyasal katılıma katkı sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda, sosyal medyanın her yerde birdenliği yoluyla, resmi siyasal iklime yönelik bir geribildirim ve ileribildirim düzeneği olarak hizmet veriyor. Sosyal psikolojik bir açıdan, bu siyasal diriliş, siyasal etkililik (political efficacy) kavramıyla (siyasal eylemlerin dünyayı değiştirebileceğine duyulan inanç) sıkıca birbirine bağlı. Bu açıdan, siyasal etkililik, yalnızca siyasal ve toplumbilimsel bir değişken değil, aynı zamanda algılarla ilgili olan ve sözümona ‘toplumsal olgular’la ilgili olmayan sosyal psikolojik bir değişken. Bu ayrım, neredeyse tümüyle, muhalefeti ve protestoları nesneleştiren açıklamalarla (örneğin, yapısal etmenler, işsizlik, başka bir seçeneğin kalmaması vb.) özneleştiren açıklamalar (örneğin, duygular, inançlar, tutumlar, kararlar vb.) arasındaki ayrıma, özgür irade ile belirlenimcilik tartışmalarına ve bir de, kitle iletişim modelleriyle kullanımlar ve doyumlar modelleri arasındaki ayrıma karşılık geliyor. Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık, çokyönlülük ve kullanıcı-üretimi medya, siyasal etkililik algısını bir ölçüde kolaylaştırıyor. İkincisi, sosyal medya kullanımı, insanların, kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek, protesto paylaşımları yapmak, devlet temsilcilerine tvit atmak, video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, dilekçe imzalamak vb. gibi sert ve yumuşak muhalefet biçimlerini içeren geniş bir tayfta protesto yapmalarına olanak sağlıyor. Bu bağlamda, bu çalışma, apolitik olanın politikleşmesini ve politik olanın dijitalleşmesini birbirine koşut süreçler olarak tartışıyor. Anahtar Sözcükler: Medya psikolojisi, sosyal psikoloji, sosyal medya çalışmaları, siyasal katılım ve medya etkileri.

Apolitik Olanın Politikleşmesi Fotoğraf Kaynakları: http://cdn.listelist.com/wp-content/uploads/2013/06/kahrolsun-bazi-seyler.png; http://www.halkizbiz.com/images/haberler/apolitik_gencler_imaji_gercek_degildi_h5069.jpg ; http://ekonomikdurum.com/Images/haberler/apolitik-genclik-efsanesi-yikildi.jpg 1/3/2019

Politik Olanın Dijitalleşmesi 1/3/2019

Artan Düzeylerdeki Siyasal Katılım Fotoğraf Kaynakları: http://gazeteci.tv/images/haber/1249076575.jpg; http://www.21yyte.org/assets/uploads/images/polis_taksim_ve_gezi_parki_ni_gostericil.jpg ; http://i.radikal.com.tr/480x325/2013/06/09/fft64_mf1493862.Jpeg 1/3/2019

Sosyal Medyanın Her Yerde Birdenliği Fotoğraf Kaynakları: http://3.bp.blogspot.com/-x2CkJMKpRyk/UanVkPDhGeI/AAAAAAAAL2g/I46_5JiOUpw/s1600/kad%C4%B1ko%CC%88y+4.jpg; http://vagus.tv/wp-content/uploads/2013/08/k%C3%B6pr%C3%BC.jpg; http://www.kpssrehber.com/Kutuphane/Resim/guncel/557314.jpg 1/3/2019

Resmi Siyasal İklime Yönelik Geribildirim ve İleribildirim 1/3/2019

Siyasal Diriliş Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/e/e1/1may%C4%B1s_77_1.jpg/230px-1may%C4%B1s_77_1.jpg; http://2.bp.blogspot.com/-QIoIgKe61mw/Tb2VdgTbI-I/AAAAAAAABdM/1RrGKth1ofE/s640/1mayis1977.jpg 1/3/2019

Siyasal Etkililik Fotoğraf Kaynakları: http://www.itusozluk.com/image/gezi-parki-eylemlerinde-duvar-yazilari_507289.jpg, http://2.bp.blogspot.com/-GkJ_Q46mhHg/UaswAlRmJrI/AAAAAAAACmY/rrWS4PJR1gQ/s1600/IMG_4373.JPG 1/3/2019

Direnişi Nesneleştiren Açıklamalar Yapısal etmenler, İşsizlik, Başka bir seçeneğin kalmaması vb. 1/3/2019 Fotoğraf Kaynağı: http://www.bianet.org/bianet/toplum/147690-mezuniyet-torenlerinde-gezi-direnisi

Özneleştiren Açıklamalar Duygular, İnançlar, Tutumlar, Kararlar vb. Fotoğraf Kaynağı: http://3.bp.blogspot.com/-XEGnXgYVyQE/UbBi0dtPXYI/AAAAAAAAQUc/uAOvBobYD08/s1600/Gezi+Park%C4%B11.JPG 1/3/2019

Özgür İrade vs. Belirlenimcilik Fotoğraf Kaynakları: http://www.kulturmafyasi.com/wp-content/uploads/2014/01/gezi-direnisi1.jpg; http://evrimagaci.org/dosyalar/fotograflar/73/3423_73_580479_625549347470480_301934239_n.jpg ; http://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2011/01/sans_kader_ozgur_irade_2.jpg 1/3/2019

Kitle İletişim Modelleri vs. Kullanımlar ve Doyumlar Modelleri Kaynaklar: http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screen-shot-2012-02-28-at-8-11-14-pm.png; http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screen-shot-2012-02-28-at-9-06-56-pm.png; http://timothyblotz.files.wordpress.com/2013/07/uses-gratifications-social-media-model-1.jpg 1/3/2019

Sosyal Medya Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık, çokyönlülük kullanıcı-üretimi medya 1/3/2019

Muhalefet Yelpazesi kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek, protesto paylaşımları yapmak, devlet temsilcilerine tvit atmak, video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, dilekçe imzalamak 1/3/2019

Fotoğraf Kaynağı: http://www.medyafaresi.com/g2/64f_f5881.jpg 1/3/2019 Fotoğraf Kaynağı: http://www.medyafaresi.com/g2/64f_f5881.jpg