Test Puanlarının Yorumlanması: Standart Puanlar Yrd.doç.dr. h. Denİz GülleroĞlu

Psikolojik test kullanmanın en önemli aşaması, testin uygulanması sonucu elde edilen puan veya verilerin analiz edilmesi ve sonuçların yorumlanmasıdır. Bir testin uygulanması sonucu elde edilen ham puanlar çok az bilgi verirler. Bireysel puanların açık-seçik bir anlamı yoktur. Bireysel puanlar benzer bir referans grubun puanları ile karşılaştırınca anlam kazanır. (Özgüven, 2012)

Test puanlarının yorumlanmasında çeşitli işlem yollarından yararlanılmaktadır. Bunlardan biri de Standart puanlardan yararlanmadır. (Özgüven, 2012)

Standart Puanlar Standart puanlar, bireyin farklı niteliklerine ilişkin farklı dağılımlardan elde edilen puan veya ölçüleri birbiri ile karşılaştırmaya yararlar. Bir dağılım ortalama ve standart sapma değerleri ile belirlenir. Farklı dağılımların standart sapması aynı ise ham puanlar aynı değeri taşırlar. Dağılımın standart sapmaları farklı ise ham puanların değeri farklıdır. (Özgüven, 2012)

Bir karşılaştırma yapmak için farklı dağılımlara ilişkin puanların ortak ve eşdeğer bir ölçüye çevrilmesi ve bu amaçla puanların standart sapma birimi ifade edilmesi standart puanlara dönüştürülmesi gerekir. Örneğin; çeşitli testlerden bireyin aldığı puanları karşılaştırıp, testlerdeki başarı durumunun yorumlanması için her puanın ait olduğu puan dağılımının ortalaması ve standart sapmasına göre, önce bir ortak standart puana çevrilmesi gerekir. (Özgüven, 2012)

Bu işlem yapıldıktan sonra ancak “standart puanlara” göre testlerdeki başarısı değerlendirilebilir. Genelde z ve T puanı olmak üzere iki tür standart puan kullanılır. Ancak farklı ortalama ve standart sapmalara göre çok çeşitli puanlar elde edilebilir. (Özgüven, 2012)

T puanı, ortalaması 50 ve standart sapması 10 olan bir puandır. Z puanı Z puanı,ortalaması 0 ve standart sapması 1 olan bir puandır. T puanı T puanı, ortalaması 50 ve standart sapması 10 olan bir puandır. (Özgüven, 2012)

Seçme Sınavlarında T Puanlarından Yararlanma Bir testten elde edilen en düşük ve en yüksek puanlar arasında kalana “ ham puanların” karşılığı olan “standart puanlar” bir liste halinde gösterilebilir. Herhangi bir ham puanın yorumu için bu listeye başvurularak ham puanın temsil ettiği başrı düzeyi standart puan listesinden hazır olarak elde edilebilir. (Özgüven, 2012)

Böyle bir işlem yolu, özellikle “seçme sınavlarında” bir zorunluk haline gelir. Sınava ilişkin genel başarı listesinin hazırlanabilmesi için bireylerin sınavda kullanılan ölçme araçlarının her birinden elde ettikleri puanların, toplam puana dönüştürülebilmesi için, her puan türü için, ham puanlara karşılığı olan standart T puanlarının hesaplanması, sınava giren bireylerin çeşitli testlerden aldığı ham puanların karşılığı olan standart puanların toplanması gerekir. (Özgüven, 2012)

kaynakça Özgüven, İ. E. (2012). Psikolojik Testler.Nobel yayıncılık. Ankara.