KIZAMIKÇIK
KIZAMIKÇIK VİRUSU (RUBELLA / GERMAN MEASLES) BULAŞ : Solunum, transplasental HASTALIK : Kızamıkçık, Konjenital kızamıkçık TANI : Seroloji ile TEDAVİ : Destek KORUNMA : Aşı ile
KIZAMIKÇIK Kızamıkçık ; çocuklar ve genç erişkinlerde görülen döküntü ve LAP ile karakterize akut ateşli bir hastalıktır 3 günlük döküntü olarak da bilinir
KIZAMIKÇIK Viral döküntülü hastalıklar arasında hafif şiddettedir ancak; Erken gebelikte görülürse, fetusta; konjenital malformasyonlar ve mental retardasyonu da içeren ciddi anomalilere yol açar
KIZAMIKÇIK / SINIFLANDIRMA Rubella virus “Togaviridae” ailesinin üyesidir Rubivirus cinsi içindeki tek türdür Ancak diğer togaviruslar gibi artropodlarla bulaşmaz Tek iplikli Pozitif polariteli RNA virusudur Yapısal proteinleri: E1, E2 ve C Zarflıdır Kapsidi ikozahedral simetri gösterir Sitoplazmada replike olur
Antikorun ortaya çıkışı ile döküntünün görülmesi eş zamanlıdır! Kızamıkçık virusunun konakta yayılımı Kızamıkçık nazofarinksten girip, lokal lenf nodlarına yayıldıktan sonra, akciğerleri enfekte eder ve monosit-makrofaj sistemine dağılır Viremi ile diğer dokulara ve deriye gider Kızamıkçığa karşı bağışıklığı olmayan gebelerde, virus plasentayı enfekte ederek, fetusa geçebilir Viremi 7-9. günlerde görülür, 13-15. günlerde antikorlar ortaya çıkana kadar devam eder Antikorun ortaya çıkışı ile döküntünün görülmesi eş zamanlıdır! Bu da döküntülerin immünolojik temele dayandığını gösterir Döküntünün ortaya çıkışından sonra virus sadece nazofarinkste saptanabilir
POSTNATAL RUBELLA KLİNİK BULGULAR Herhangi bir prodromal belirtinin olmayışı ile karakterizedir Genellikle yorgunluk düşük dereceli ateş ve aynı gün görülen morbilliform döküntü ile başlar Döküntü önce yüzde, sonra gövdede (kızamık gibi) Sonra ekstremitelere yayılır Nadiren üç günden uzun sürer Döküntünün görünümü kızamıkçık için patognomonik değildir, enterovirusların yaptığına benzer, kırmızı, iğne başı şeklindedir Ayak ve kollardaki döküntüler tek tek kalırlar ve hiçbir zaman birleşmezler Epidemiler dışında kliniğe bakarak tanı koymak zordur (Oysa tipik kızamık klinik ile tanınır)
POSTNATAL RUBELLA KLİNİK BULGULAR Kızamıkçıkta, kızamıktaki gibi desquamasyon görülmez Kızamığı takiben görülen bakteriyel enfeksiyonlar, kızamıkçıkta olmaz Yetişkinlerde, özellikle kadınlarda, geçici artralji ve artrit yaygındır Nadir komplikasyonlar; trombositopenik purpura ve ansefalittir
POSTNATAL RUBELLA BAĞIŞIKLIK Antikorlar viremik yayılımı bloke eder ancak enfeksiyonun iyileşmesinde hücresel immünitenin rolü vardır En önemlisi; serum antikorları gebe kadınlarda virusun fetusa geçişine engeldir !!! Virusun tek bir antijenik tipi olduğu için, tek bir atak ömür boyu bağışıklık bırakır IgM antikorları 6 hafta kalır, IgG hayat boyu kalıcıdır Anneden geçen antikorlar ilk 4-6 ay korur
POSTNATAL RUBELLA LABORATUVAR TANI Virus izolasyon ve identifikasyonu: Döküntünün başlamasından 6 gün önce ve sonrasında alınan nazofaringeal ve boğaz sürüntüleri uygun örneklerdir Rubella hücre kültürlerinde minimal SPE yapar, viral interferans testi ile tanınır Virus varlığı moleküler yöntemlerle araştırılabilir (RT-PCR)
POSTNATAL RUBELLA LABORATUVAR TANI Seroloji: Rubella için standart test HI testidir Ancak bu test öncesinde serum ön işlemlerden geçirilmelidir Bu nedenle ELISA tercih edilir 4 kat titre artışı ya da IgM aranır
POSTNATAL RUBELLA EPİDEMİYOLOJİ Solunum yolu ile geçer: Hasta kişi; prodromal dönem boyunca (yaklaşık 2 hafta; ancak klinik belirti yok) ve döküntü başlangıcından 2 hafta sonrasına kadar solunum damlacıkları ile virus saçar
POSTNATAL RUBELLA EPİDEMİYOLOJİ İnsanlar tek konaktır İlkbaharda pik yapmakla birlikte bütün yıl görülebilir Kızamık kadar bulaşıcı değildir Kalabalık yaşam koşulları ile ilişkilidir (kreşler vs.)
POSTNATAL RUBELLA TEDAVİ / KORUNMA / KONTROL Kendi kendini sınırlayıcı, hafif bir enfeksiyon Spesifik tedaviye ihtiyaç yok Canlı attenüe aşısı 1969’dan beri kullanılmakta Aşının esas amacı konjenital rubellayı önlemek Tek serotipi olduğu ve sadece insanları enfekte ettiği için aşılama başarılı
POSTNATAL RUBELLA TEDAVİ / KORUNMA / KONTROL Aşı virusu vücutta çoğalır ve küçük miktarlarda atılır, bulaşa neden olmaz Aşılanmış çocuklar hamile anneleri için tehlike oluşturmazlar Aşı %95 hayat boyu koruyuculuk sağlar Yetişkinlerdeki en önemli yan etkisi geçici artralji ve artrittir (1/4 olguda görülür)
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU PATOGENEZ Plasenta ve fetusta enfeksiyonla sonuçlanan, gebelik sırasındaki kızamıkçık enfeksiyonuna bağlı maternal viremi ile ilişkilidir
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU MEKANİZMA; virusun embryonik hücreleri enfekte ederek, onların çoğalmalarını inhibe etmesi sonucunda organogenesis sırasında persistan bir enfeksiyon oluşturması ve kromozomal kırılmalara yol açmasıdır
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU Kızamıkçık virusunun teratojenik olma özelliğinin başında fötal hücreler için sitosidal olmaması gelir Virus enfekte ettiği hücrelerde kronik enfeksiyon yapar, onları öldürmez Öldürenler, spontan abortusa yol açar!
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU SONUÇ Enfeksiyon, yenidoğanda yapısal anomalilere yol açan hipoplastik organ gelişimi ile sonuçlanır
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU Teratojenik etkinin derecesini etkilenen dokular ve enfeksiyonun zamanlaması belirler: Genel olarak erken dönemdeki enfeksiyonlar en çok hasarı bırakır İlk trimestrdeki enfeksiyon olguların %85’inde infantta anomaliye yol açar Gebeliğin 20. haftasından sonra görülen enfeksiyonlarda doğum anomalileri yaygın değildir Annede görülen inaparan enfeksiyon da konjenital rubella sendromuna yol açar...
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU Enfekte yenidoğanlar 12-18 ay boyunca (yaklaşık 1,5 yıl) virus çıkarırlar Eğer annede rubella ile temastan hemen sonra IgG saptanırsa fetus için risk yoktur Ancak IgM gösterilirse bebek alınmalıdır IgM gelişimi için 45 gün takip edilir
Tanıda önemli: Gebelik sırasında geçirilen reenfeksiyonu primer enfeksiyondan ayırt etmek önemlidir IgM her ikisinde de +! ÇÖZÜM: Reenfeksiyonda IgG yüksek aviditeye sahip!
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU KLİNİK BULGULAR Konjenital rubella sendromunun klinik görünümü 3 sınıfa ayrılır: Geçici etkiler Doğumda ya da ilk bir yaş içinde görülen kalıcı hasar Çocukluk çağı ve yetişkinlik süresince görülen gelişimsel anomaliler Konjenital rubella sendromunun klasik triadı: Katarakt Kardiyak anomaliler Sağırlık’tır MSS tutulumu yaygın ve geniştir; mental retardasyona yol açabilir
KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU BAĞIŞIKLIK Yenidoğanda IgM gösterilmesi tanı koydurucudur TEDAVİ / KORUNMA Spesifik tedavisi yoktur Çocuklukta yapılan aşı ile korunulabilir