Kronik Venöz ve Lenfatik Hastalıklar
KRONİK VENÖZ HASTALIK POPULASYONUN % 50’SİNDE VAR. %20’Sİ MEDİKAL TEDAVİ GEREKTİRİR. %6 SI KVY %0.5 VENÖZ ÜLSER
YAŞ-CİNSİYET KALITIM KİLO HAMİLELİK MESLEK İLERİ YAŞ, KADIN-ERKEK ORANI : 1.5/1 KALITIM KONGENİTAL VALV EKSİKLİĞİ, KOLLAGEN DOKU HASTALIĞI, AİLEDE HİKAYESİ. KİLO HAMİLELİK MESLEK
PRİMER SEGONDER
VARİSLER SIZI, AĞRILIK DOLGUNLUK TARZINDA ELEVASYONA CEVAP VEREN AĞRI KAŞINTI ÖZELLİKLE GECELERİ ORTAYA ÇIKAN KRAMPLAR ÖZELLİKLE AKŞAMLARI AYAK BİLEĞİNDE BELİRGİNLEŞEN ÖDEM CİLT DEĞİŞİKLİKLERİ
RETİKÜLER VEN (1-3 mm) MAVİ TELENJEKTAZİ (<1 mm) KIRMIZI RETİKÜLER VEN (1-3 mm) MAVİ VARİKOZ PAKE
LİPODERMOSKLEROZİS ATROFİ BLANCE ÜLSER
TANI HİKAYE FİZİK MUAYENE OBJEKTİF TESTLER (TRENDELENBURG, PERTHES) PLETİSMOGRAFİ RENKLİ DOPPLER USG İNVAZİF TESTLER (VENOGRAFİ)
RENKLİ DOPPLER USG NONİNVAZİF YÖNTEM VALSALVA VE KOMPRESYON YAPILARAK REFLÜ İNCELENİR. SENSİVİTESİ >%95. UCUZ, KOLAY, TEKRARLANABİLİR. VALVLERİ, TROMBÜSÜ, REFLÜ OLUP OLMADIĞINI İNCELER. HEMATOM, ÖDEM, BAKER KİSTİ VARSA YANILTICI OLABİLİR.
TEDAVİ
KOMPRESYON TEDAVİSİ VENOAKTİF İLAÇLAR SKLEROTERAPİ VE YÜZEYEL ABLASYON TEDAVİLERİ ENDOVENÖZ LASER ABLASYON ENDOVENÖS RF ABLASYON NONTHERMAL ABLASYON YÖNTEMLERİ CERRAHİ YÖNTEMLER DERİN VEN TAMİR YÖNTEMLERİ İLYAK VEN STENTLEME
AKTİF ÜLSERDE ÇOK KATLI BANDAJ (ULNA BANDAJI) KOMPRESYONU VARİS ÇORABI VENOTROPİK AJANLAR DİOSMİN, CALCİUM DOBESİLAT, OKSERUTİN, AT KESTANESİ EKSTRESİ AKTİF ÜLSERDE ÇOK KATLI BANDAJ (ULNA BANDAJI) KOMPRESYONU
Lenfatik Sistem Hastalıkları Doç.Dr. Soner Sanioğlu
Ödem= kapiller filtrasyon ve lenfatik drenaj arasında imbalans KKY, DVT, venöz hastalık ↓ Venöz basınç artışı Kapiller absorsiyonda azalma Lenfatiklerde yüksek outputa bağlı yetmezlik Venöz ödem Arteriolar dilatasyon ↓ Kapiller basınç artışı Kapiller filtrasyonda artma Lenfatiklerde yüksek outputa bağlı yetmezlik Arteryal ödem Primer lenfödem Segonder lenfödem
Bölgesel lenfatik drenajın bozulması Kozmetik, normal ayakkabı v.b. giyememe, yürümenin bozulması, tekrarlayan selülit atakları, DVT’ye eğilimin artması, iş-okul kaybı, hospitalizasyon ihtiyacı, lenfanjiyosarkom
LOKAL SİSTEMİK Lenfödem KKY Lipadema Renal yetmezlik DVT Protein kaybettiren nefropati Kronik venöz yetmezlik Hipoalbuminemi Sellülit Hipotroidi Baker Kisti Hepatik siroz Artrit (çocuklarda) İlaçlar (steroidler, NSAID, amlodipin) İdiopatik
Çoğunlukla alt extremitelerde ve unilateral Ödem Bilek çevresi ve ayak dorsumunda başlangıçta gode bırakır Ağrı yok yada hafif Stemmer’s sign Kadın sol puberte ile yavaş başlangıç. 4-5 sene önce cerrahi-radyoterapi. Ödemin karakteristik. Sistemik nedenlerde ve kr. venöz yetmezlikte ödem bilekten başlar ayak dorsumunda en az. Gode bırakmayan şişlikler hipotroidi, ilerlemiş lenfödem ( zorda olsa var), non-ödematöz nedenler. Şiddetli ağrı pek olası değil. Ağrı iyi lokalize edilemez.
Kalın ve turgoru artmış deri (hiperkeratoz) Papillomatöz lezyonlar Cilt çatlaklarından lenforaji Yüksek selülit ve lenfajit riski Ödem ve cilt değişikliklerinde ilerleme
Venöz ödem Lipoödem Dilate varköz venler lipodermosklerozis DVT öyküsü Anormal yağ depolanması Gode bırakmayan ödem Normal cilt Ayak dorsumunu tutmaz
Özellikle erken dönemde ayırıcı tanı zor Lenf sintigrafisi İşaretli izotopların inguinal lenf nodlarına ulaşımında gecikme Alternatif yollardan ulaşma Venöz ultrason
CT yada MRI karakteristik subcutanöz balpeteği paterni
Cilt bakımı Kompresyon tedavisi Fizik tedavi İlaç tedavisi Cerrahi tedavi
CİLT BAKIMI Nemlendiriciler Atlet ayağı, fungal infeksiyonların tedavisi Sellülit tedavisi Amoksisilin ile 2 hafta Eau de goulard NSAID elevasyon Travmanın önlenmesi
KOMPRESYON TEDAVİSİ Çok katmanlı bandajlar Kompresyon çorapları Yoğun fazda 2 hafta boyunca her gün Kompresyon çorapları 30-50 mmHg Distal ödemler için diz altı yeterli Semptomatik iyileşme Ardışık segmental pnömatik lenfopress Akut kalp yetmezliği, selülit, periferik arter hastalığında kontrendike
FİZİK TEDAVİ Manuel lenfatik drenaj Basit lenf drenajı Yoğun fazda, 2 hafta boyunca hergün Lenf akımı stimüle edilir profesyonellerce uygulanır. Basit lenf drenajı Hasta veya bakıcısı tarafından uygulanabilir. İdame tedavinin parçasıdır.
İLAÇ TEDAVİSİ Diüretik Venoaktif ilaçlar Saf lenfödemde yeri yok. Ancak komplex etyolojili ödemlerde faydalı olabilir. Venoaktif ilaçlar Kapiller akımı artırırlar. İntertisyel sıvıdaki proteinleri parçalayarak etkili olduğu da düşünülüyor. Ancak etkinliği venöz sistem kadar belirgin değil. Düşük doz devamlı antibiyotik proflaksisi >2/yıl selülit atağı
CERRAHİ TEDAVİ Konservatif tedavinin başarısız olduğu durumlarda son seçenek Lenfatik bypass Tüm hastaların %1-3’ünde mümkün. Omental pedikül, mezenterik köprü prosedürü Reduction Operations The Sistrunk operasyonu Thomson redüksiyonu ve Homan’s modifikasyonu Liposuction
ÖZET Yoğun faz: İdame fazı: ~2 hafta Hergün yenilenen çok katmanlı kompresyon bandajı Pnömonik bot Manual lenfatik drenaj İdame fazı: 30-50 mmHg kompresyon çorabı Cilt bakımı Basit lenfatik drenaj