Organum Visus (Görme Organı) Görme organı bulbus oculi’de denen göz küresidir. Göz küresi; tunica fibrosa bulbi, tunica vasculosa bulbi ve tunica interna bulbi o.ü. 3 katmandan oluşur.

Tunica Fibrosa Bulbi İki kısımdan oluşur: Sclera cornea

Sclera Göz küresinin arka 5/6 sını oluşturur. Fibröz dokudan yapılmış saydam olmayan göze şeklini veren kısımdır. Göz içi basıncına karşı koyar. Scleranın göz kapaklarının örttüğü kesimi konjunktiva ile örtülüdür. İç yüzü choroide’aya bakar. Arkada N. Opticus ile delinmiştir. N. Opticusu’un liflerinin geçtiği delikli bölgeye area cribrosa sclarae denir. Bu bölge scleranın en zayıf olduğu bölgedir.

Cornea Tunica fibrosa bulbi’nin saydam olan ön bölümüdür. Renksiz ve damarlardan yoksundur. İki yüzü vardır. Dışbükey olan yüzüne facies anterior denir. Gözkapaklarının iç yüzü ile temasta olan bu yüzün en çıkıntılı kısmına vertex cornea denir. İç bükey olan arka yüzüne de facies posterior denir. Humor aquosus ile temasta olan yüzdür. Cornea’nın çepeçevre dış kenarına limbus cornea denir ve sclera’nın oluşturduğu kanalın içerisine girer. Cornea’da damar bulunmaz.

Tunica Vascolosa Bulbi Cohoroidea Corpus ciliare İris bölümlerinden oluşur.

1. Choroidea Scleranın iç yüzünü örter. Önde ora serrata’ya kadar uzanır. Damar ve pigmentlerden fevkalade zengin, koyu kahve renginde bir katmandır. İç yüzü retina’ya sıkıca yapışır. Bu yüzün arka ve dış kesiminde discus n. Optici’nin hemen üzerinde tapetum lucidum denilen parlak ve renkli bir bölge bulunur. Eq. Mavi-yeşil, rum. Mavi, car. Sarı renkli bu oluşum üzerine düşen ışığı ışık kaynağı gibi yansıttığı için hayvanlar karanlıkta daha iyi görür.

2. Corpus ciliare Choroidea’nın ön kenarından ora serrata’dan iris’in dış kenarına kadar olan bölümde yer alan Lens’in tutunması ve Akkomodasyon’dan sorumlu olan bir yapıdır. Cohoroidea’nın öne doğru devamı niteliğindedir. Damarlardan zengindir. Corpus ciliare’nin iç yüzünde ora serrata’dan başlayan iris’e doğru ışın tarzında uzanan ince plikalar (plika ciliares)ın yanyana dizilişinden bir halka oluşur (orbicularis ciliaris). Bu plikaların birkaçı birleşerek aynı yönde uzanan processus ciliarisler’i oluştururlar.

Bu çıkıntılar humor aquosus salgılarlar ve lens’i asan fibrae zonulares’lerin tutunduğu yapılardır. Corpus ciliare epithel, bağdoku ve düz kas liflerinden oluşur. Düz kas liflerine m. Ciliaris denir. Akkomodasyonda aktif rol oynadığı için çok önemli yapılardır.

3. İris Cornea’nın arkasında dairesel bir oluşum olarak bulunur. Ortasında pupilla denilen yuvarlak bi delik bulunur. Cornea ile lens arasında ve lensin önünde yer alır. İris’in ön kenarı camare anterior bulbi’nin arka kesimini veya sınırını oluşturur. Altı katmandan oluşmuştur. Bunlar:

1. Epithelium posterius cornea 2. Stroma iris 3. M. Dilatör pupilla ve M. Sphincter Pupilla: M. Dil. Pup.: Sempatik sisteme dahil sinirler tarafından innerve edilen bu kas kasıldığı zaman iris halkasını daraltır. Pupillayı genişletir. M. Sph. Pup.: Parasempatik sistem tarafından innerve edilir. Kasılınca pupilla daralır. 4. Pigment katmanı

Tunica İnterna Bulbi Bulbus oculi’nin en iç katmanıdır. Retina adı verilen bu katman sinirsel ve ince bir katmandır. Retina’nın discus n. Optici’den ora serrata’ya kadar olan kısmına retinanın gören bölümü veya pars optica retina denir. Ora serrata’dan iris’in arka kesime kadar olan kesimi retinanın görmeyen bölümü yada pars ceca retina denir. Retinanın arka kesiminin ortası yakınlarında yuvarlağımsı sarı renkli bir alan görülür. Işığı en iyi alan bu bölge insanda Makula, hayvanda ise area centralis rotunda denir.

Camera Bulbi Camera anterior bulbi: Cornea ile iris arasındaki boşluktur. İçi humor aquosus ile doludur. Schlemm kanalı burda bulunur. Camera posterior bulbi: İris ile lens arasındaki boşluktur. Lens’i asan fibrae zonulares burda bulunur. İçi humor aquosus ile doludur. Camera vitrae bulbi: Retina corpus ciliare ve lens arasında kalan ve bulbus oculi boşluğunun 4/5’ini oluşturan boşluktur. Corpus vitreum denilen bir madde ile doludur.

Corpus Vitreum Renksiz, saydam, jelatin kıvamında %99’u su olan kan damarı kapsamayan bir maddedir. Kollogen ipliklerin arasındaki maddeye humor vitreus, jelatinöz maddenin çevresini kuşatan zara ise membrana vitrei denir. Lens’in arka yüzünün oturduğu fossa hyloidea adında bir boşluk barındırır.

Lens İris ve corpus vitreum arasında bulunan bir oluşumdur. Dışbükey iki yüzü vardır. Capsula lentis denilen elastik bir zarla sarılıdır. Bu zarın içindeki maddeye substantia lentis denir. Bu maddenin ortasında nucleus lentis bulunur.

Organa oculi accessoria 1. göz kasları: M. Rectus dorsalis M. Rectus ventralis M. Rectus medialis M. Rectus lateralis M. Retractor bulbi M. Obliquus dorsalis M. Obliquus ventralis M. Levator palpebrae superioris M. orbitalis

2. Fascia orbiatales: Periorbita: Orbitanın periost’unu oluşturur. Vagina bulbi (tenon kapsülü): göz küresinin oturmasına mahsus bir yuva oluşturur. İnce bir zardır. Corpus adipozum orbita: sadece insanda bu isimle anılır. Palpebra:bulbus oculi’yi dış etkilere karşı koruyan hareketli yapılardır. Biri üst gözkapağı (palpebra superior, diğeri alt göz kağağı (palpebra inferior) o. ü. İki adettir. Üst göz kapağı alt göz kağağından daha büyük ve hareketlidir.

. Göz kapakları arasında kalan bölüme rima palpebrum, birbirleri ile birleştikleri yerlere ise commisura palpebrarum medialis ve com. Palp. Lat. denir. Birleşme yerlerinde oluşan açılardan medialdeki daha geniştir. Lacus lacrimalis denilen küçük bir çukur bulunur. Bu alan içerisindeki et kabartısına caruncula lacrimalis denir. Lacus lacrimalis’in dış tarafında canaliculus lacrimalis’in başlangıç deliği Punctum lacrimale bulunur.

Cilia : Kirpikler. Her kılın çevresinde gl. Ciliaresler bulunur. Tarsus: Fibröz yapıda sert plaklardır. Gl. Tarsales:tarsuslar ile conjunktiva arasında bulunan bezlerdir. Gözün ön kesimini yağlar.hem gözün kurumasını önler, göz kapaklarının göz üzerinde kolayca kaymasını sağlar. Tunica conjunktiva: mukoza yapısında bir zardır.

Appartus Lacrimalis Gl. Lacrimalis: göz küresinin üst dış kısmında bulunur. Salgıladığı gözyaşı sayıları 8-16 arasında değişen ductuli excretorii adındaki kanallar ile fornix conjunktiva superior’ akıtılır. Bazen gl. Lac. Accessoria bulunabilir. Ductuli excretorii: Canaliculus lacrimalis: punctum lacrimaleden başlayan kanallardır.biri üst diğeri alt göz kapağında o ü iki tanedir. Saccus lacrimalis’e açılarak sonlanır.

Saccus lacrimalis: os lacrimalenin fossa sacci lacrimalis’ine oturur Saccus lacrimalis: os lacrimalenin fossa sacci lacrimalis’ine oturur. Alt bölümü huni gibidir, ductus nasolacrimalis ile uzanır. Büyük ruminant ve sus ta bulunmaz. Ductus nasolacrimalis: saccus lacrimalis’in alt bölümünden meat. Nasi vent. ‘in ön ucu yakınına kadar uzanan mambranöz bir kanaldır. Ort. 20 25 cm uzunluktadır. Sonlandığı uçta mukoza kıvrımından oluşan bir kapak, plica lacrimalis bulunur.