MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Kamuda İnsan Kaynakları Yönetimi
Advertisements

GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU (TCK 257. MADDE).
Serbest muhasebeci mali müşavir sigortası. Serbest muhasebeci mali müşavir sorumluluk sigortası Bu sigorta ile Sigortacı, Sigortalının vermekte olduğu.
Konu 7: TARIM HUKUKU KONUSUNDA YURTTAŞLAR YASASI.
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ. TOBB nedir ? Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (kısa TOBB) Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret ve Sanayi Odaları,
VERGİ DENETİM KURULU BAŞKANLIĞI VERGİ MÜFETTİŞ YARDIMCISI OLUNUR ? NASIL.
Avukatlık sözleşmesi. Sözleşmenin tarafları Bu sözleşmenin tarafları; baro levhasına kayıtlı ve işten yasaklanmamış avukat ile ondan hukuksal yardım talep.
Bağımsız Denetim ile Vergi Denetimi Arasındaki Geçişler
1 KAMU İHALE KANUNU KİK YAVUZ ATEŞ MALİ HİZMETLER UZMANI.
SPOR TAHKİM MAHKEMESİ (CAS)
KIYMETLİ EVRAK HUKUKU Doç. Dr. Mustafa ÇEKER
KESİN HESAP KANUN TASARISI
ŞİRKETLER HUKUKU Genel Olarak Şirketlerin Sınıflandırılması ve Temel Özellikleri Ar. Gör. Nevfel AKKAŞOĞLU.
Birincil ikincil Genel Yardımcı (devletler tarafından tanınan hukukun genel ilkeleri)
 HİZMETİN AYIPLI OLDUĞUNUN KABUL EDİLMESİ KOŞULLARI  HİZMETİN AYIPLI OLDUĞUNUN KABUL EDİLMESİ KOŞULLARI TÜKETİCİNİN HAKLARI AYIPLI HİZMETTE SORUMLULUK.
Kadir AKTAŞ YASAMA UZMANI. Katılımda ana kurum AY-74 Başvuru hakkı, inceleme ve karar verme görevi 3071 sayılı dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanun.
YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERE İLİŞKİN ULUSLARARASI YASAL DÜZENLEMELER
IP Licensing – Concept, Do’s and Don’ts
EVLAT EDİNME EVLAT EDİNME KÜÇÜKLERİN EVLAT EDİNİLMESİNİN KOŞULLARI
EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ
CEZA HUKUKUNA HAKİM OLAN TEMEL İLKELER
Tarım Hukuku 1.
LAW 201 INTRODUCTION TO LAW
Anlatmacı: Adnan Hadzimusiç
İDARİ YARGIDA DAVA TÜRLERİ
KONU XI AİHS’nin Kapsamı ve Başlıca Özellikleri
Sözleşme Sözleşme Türleri
TEBLİGATIN İŞLEVİ Tebligatın adil yargılama hakkının sağlanması ve adaletin gerçekleştirilmesi açılarından ÖNEMLİDİR.
YOKLUK VE BUTLAN HUKUKİ İŞLEMLERDE HÜKÜMSÜZLÜK
Tebliğ edilecek evrak farklı türlerde olabilir.
KİŞİLER HUKUKU Kişiler hukukuna hakim olan temel ilkeler şunlardır:
KAYSERİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİRİMİ
YÜRÜTME.
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU SONER HOCA HAFTA 1 KAMURAN REÇBER
VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
ÖĞR.GÖR.İDİL YILDIRIM ARI
Terör Suçları ve Türkiye
İDARİ DAVALARDA TEBLİGAT
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ turizm mevzuatı
TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ
HUKUKUN DALLARI Doç. Dr. Mustafa ÇEKER.
DAVA İŞLEMLERİ 02 – 05 MAYIS 2017.
KADASTRO MAHKEMESİ Öğr.Gör.İdil yıldırım arı
Başlangıç Hükümleri- 2. Hafta
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
HUKUK BAŞLANGICI ÖĞR.GÖR.İDİL YILDIRIM.
Mevzuat AY. m. 12, 13, 17, 35, sayılı Türk Medenî Kanunu
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Yabancı mahkeme kararlarına Türkiye’de hukuki sonuç bağlanması: Tanıma/ Tenfiz Yabancı mahkemelerin kararları Türkiye’de kendiliğinden hukukȋ sonuç doğuramaz.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
YRD. DOÇ. DR. EDA ÖZDİLER KÜÇÜK
Ceza Hukukunun Temel İlkeleri
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
HUKUKUN KAYNAKLARI Doç. Dr. Mustafa ÇEKER.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
MÖHUK m.40 yabancı unsurlu olup da MÖHUK’ta yer almayan konularda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarına.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
MÖHUK m.47 (Yetki Anlaşması)
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Bağlama Kuralları Gösterici hukuk kurallarıdır
Aile Hukuku-19. Hafta.
Arabuluculuğa Elverişlilik Yönünden Ticari Davalar ve İlgili Kavramlar
MODÜL 5.1 arabuluculuk AŞAMALARININ GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
BORÇ.
TİCARET HUKUKU BİLGİSİ
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
SİGORTA SEKTÖRÜ DÜZENLEME VE DENETLEME İŞLEMİ
TKGM KADASTRO DAİRESİ BAŞKANLIĞI “GAYRİMENKUL DEĞERLEME ÇALIŞTAYI”
Sunum transkripti:

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK Terim Kapsam Nitelik Kaynak Eserler Hukuk Kaynakları Hukuk Dalları «Takdim»: Tâbiiyet Hukuku Yabancılar Hukuku Kanunlar İhtilafı Hukuku Milletlerarası Usul Hukuku 27.12.2018

Terim Milletlerarası Özel Hukuk Uluslararası Özel Hukuk Devletler Özel Hukuku Devletler Hususȋ Hukuku 27.12.2018

Türk Yabancılar Hukuku Türk Kanunlar İhtilâfı Hukuku Kapsamı Türk Tâbiiyet Hukuku Türk Yabancılar Hukuku Türk Kanunlar İhtilâfı Hukuku Türk Milletlerarası Usul Hukuku 27.12.2018

Niteliği Milletlerarası Özel Hukuk, konu ve kapsam itibariyle karma niteliklidir. Türk Tâbiiyet Hukuku ve Türk Yabancılar Hukuku kamu hukuku karakterli; Türk Kanunlar İhtilâfı Hukuku ile Türk Milletlerarası Usul Hukuku özel hukuk karakterli alanlardır. Türk Milletlerarası Özel Hukuku, konusu ve içeriği itibariyle karma nitelikli bir hukuk alanıdır. 27.12.2018

Türk Tâbiiyet Hukuku Alanında Kaynak Eserler Güncellenen Eserler Ergin Nomer, Vatandaşlık Hukuku Rona Aybay-Nimet Özbek, Vatandaşlık Hukuku Vahit Doğan, Vatandaşlık Hukuku Bahadır Erdem, Vatandaşlık Hukuku T. Turhan – B. Tanrıbilir, Vatandaşlık Hukuku Gülin Güngör, Tâbiiyet Hukuku Diğer Eserler Hicri Fişek, Türk Vatandaşlık Hukuku Erdoğan Göğer, Türk Tâbiiyet Hukuku Nihal Uluocak, Vatandaşlık Hukuku 27.12.2018

Türk Yabancılar Hukuku Alanında Kaynak Eserler Güncellenen Eserler Aysel Çelikel, Yabancılar Hukuku Bülent Çiçekli, Yabancılar Hukuku, Gülören Tekinalp, Türk Yabancılar Hukuku Nuray Ekşi, Yabancılar Hukukuna İlişkin Temel Konular Rona Aybay- Yabancılar Hukuku Vahit Doğan, Yabancılar Hukuku Diğer Eserler Yılmaz Altuğ, Yabancıların Hukukî Durumu Kemalettin Birsen, Devletler Hususi Hukuku, Tâbiiyet-Yabancıların Hukuku Erdoğan Göğer, Yabancılar Hukuku 27.12.2018

Ergin Nomer, Devletler Hususî Hukuku Türk Kanunlar İhtilafı Hukuku ve Milletlerarası Usul Hukuku Alanında Kaynak Eserler Ergin Nomer, Devletler Hususî Hukuku Aysel Çelikel-Bahadır Erdem, Milletlerarası Özel Hukuk Vahit Doğan, Milletlerarası Özel Hukuk Cemal Şanlı, Milletlerarası Özel Hukuk Gülören Tekinalp, Milletlerarası Özel Hukuk, Bağlama Kuralları 27.12.2018

1. Milli Hukuk Kaynakları mevzuat (geniş anlamda kanun) Milletlerarası Özel Hukukun Kaynakları 1. Milli Hukuk Kaynakları mevzuat (geniş anlamda kanun) milli mahkemelerin içtihatları milli örf ve âdet hukuku kuralları Milletlerarası Özel Hukukun Kaynakları Devletler Özel Hukukunun kaynakları: - Milli Hukuk Kaynakları, - Milletlerarası Hukuk Kaynakları, ve - Doktrin olmak üzere üçlü bir tasnife tabi tutulabilir. Milli hukuk kaynakları arasında ilk sırada mevzuat (geniş anlamda kanun) yer alır. Mevzuat, Kıta Avrupası hukuk ailesine mensup hukuk düzenleri ve Türkiye'de geniş yelpaze oluşturan bir hukuk kaynağıdır. Anayasa, dar-şekli anlamda kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik mevzuatı oluşturur. Mevzuatta hüküm bulunmayan hallerde ikinci sırada yer alan bir hukuk kaynağı olarak "milli mahkemelerin içtihatları"na başvurulur. Milli mahkemelerin içtihatları, özellikle Kanunlar İhtilâfı Hukuku alanında önemli bir yere sahiptir. Belirli bir hukukȋ sorun hakkında milli mahkeme içtihadı da bulunmuyorsa, bu kez o hukukȋ sorun hakkında, üçüncü sırada yer alan "milli örf ve âdet hukuku kuralları" bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Milli örf ve âdet, hukuk geleneği çok uzun ve köklü olan hukuk düzenlerinde, örneğin İngiltere gibi Common Law ülkelerinde önemli bir hukuk kaynağıdır. Buna karşılık, bir resepsiyon ülkesi olan Türkiye bakımından milli örf ve âdet önceki hukuk dönemiyle ilgili olduğu ölçüde fazla önem taşımaz. 27.12.2018

Milletlerarası Antlaşmalar Hukukun Genel İlkeleri/Genel Hukuk İlkeleri 2. Milletlerarası Hukuk Kaynakları Milletlerarası Antlaşmalar Hukukun Genel İlkeleri/Genel Hukuk İlkeleri Milletlerarası Teamül Hukuku Kuralları Milletlerarası Mahkemelerin Kararları Milletlerarası hukuk kaynakları arasında, ilk sırada "Milletlerarası Teamül Hukuku" yer alır. Bunlar milletlerarası hukukun genel pozitif kurallarıdır. Milletlerarası teamül hukuku kurallarının oluşumu için, devletler arasında sürekli uygulama alanı bulan teamüllerin maddi unsur (süreklilik) ve manevi (sübjektif) unsurun (opinio neccesitatis/o davranışın yapılmaması halinde bir hukuk vecibenin yapılmamış olacağı ve uyulmadığı takdirde müeyyide uygulanacağına dair yerleşmiş inanç) birlikte bulunması ve bu kuralların milletlerarası sözleşmelerde tekrarlanması ya da milletlerarası mahkemelerin kararlarına gerekçe teşkil ederek teyit edilmesi ile tamamlanır. Örneğin Avrupa Konseyinin 1997 yılında akdedilen ve 2000 tarihinde yürürlüğe giren Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi vatandaşlık hukuku alanında yapılmış en yeni ve en önemli genel milletlerarası sözleşmedir. Bu sözleşmenin açıklayıcı raporunda “vatansızlığın önlenmesi”nin artık milletlerarası teamül hukuku kuralı olarak kabul gördüğü ifade edilmiştir. 27.12.2018

3. Doktrin Yardımcı hukuk kaynağıdır. Milletlerarası Özel Hukuk doktrini, milletlerarası düzenleme çalışmalarını, milletlerarası hukukun yazılı ve yazısız kurallarını karşılaştırmalı hukuk metodu ile inceleyerek genel esasları ve direktif ilkeleri bulup çıkararak uygulayıcıya yardımcı olur. Yine, hukuki düzenleme çalışmalarında/ hazırlanması aşamasında görüş ve önerileriyle katkıda bulunur. 27.12.2018

Türk Milletlerarası Özel Hukuku İçinde Ele Alınan Hukuk Dalları Takdim 27.12.2018

Türk Tâbiiyet Hukuku Gerçek Kişiler (Vatandaşlık Hukuku) Tüzel Kişiler ve Şeyler (Hava ve Deniz Gemileri) Türk tabiiyetinin kazanılması, kaybı ve ispatını konu edinir. 27.12.2018

Tâbiiyet, Türk Hukuku bakımından üst kavramdır. Tâbiiyet, bir kişi (gerçek/tüzel) ya da şeyi devlete bağlayan siyasî ve hukukî bağ olarak tanımlanır. Vatandaşlık ise, bir gerçek kişiyi devlete bağlayan siyasî ve hukukî bağ olarak tanımlanır. 27.12.2018

Türk vatandaşlığına ilişkin temel (çerçeve) ilkeler 1982 Anayasası m Türk vatandaşlığına ilişkin temel (çerçeve) ilkeler 1982 Anayasası m.66'da yer alır. 29.5.2009 tarih ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu bu çerçevenin içini doldurmaktadır. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik, TVK’nın nasıl anlaşılıp uygulanacağına ışık tutar. 27.12.2018

5901 sayılı TVK sistematiğinde Türk vatandaşlığı, doğumla veya sonradan kazanılır (m.5). Doğumla kazanılan vatandaşlık (m.6-8), soy bağı (m.7) veya doğum yeri (m.8) esaslarına dayanır. 27.12.2018

TVK’na Göre TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI NVİ web sayfasında yer alan tablodan uyarlanmış alıntıdır. DOĞUMLA (ASLİ) KAZANMA (Kanun Yolu ile Kazanma) SOY BAĞI (Ius sanguinis) TVK m.7 DOĞUM YERİ (ius soli) TVK m.8 SONRADAN (MÜKTESEP) KAZANMA EVLAT EDİNİLME TVK m.17 YETKİLİ MAKAM KARARI TVK m.10-16, m.18-20 SEÇME HAKKI TVK m.21-22 EVLENME TVK m.16 GENEL OLARAK KAZANMA TVK m.11 İSTİSNAİ TVK m.12 YENİDEN TVK m.13-14, 43 İKAMET ŞARTLI TVK m.14 İKAMET ŞARTSIZ KAZANMA TVK m.13, m.43 Genel Müdürlüğümüze Hoş Geldiniz. Şahsım ve Genel Müdürlüğümüz çalışanlarımız adına saygılarımı arz ederiz.

Sonradan kazanılan vatandaşlık (m.9 vd.), Yetkili makam kararıyla (m.10-15, 16, 18-20), genel olarak, istisnai haller kapsamında, yeniden kazanma, evlenme Evlat edinilme (m.17) ve Seçme hakkının kullanılması (m.21-22) yollarından biriyle gerçekleşir. 27.12.2018

5901 sayılı TVK’ya göre Türk vatandaşlığının kaybı ise, Yetkili makam kararıyla (m.24-33) Çıkma (izni) (m.25-28) Kaybettirme (m.29-30) Vatandaşlığın İptali (m.31) Geri Alma (m.40) Seçme hakkının kullanılması (m.34-35) sebebiyle gerçekleşir. 27.12.2018

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBI SEÇME HAKKI İLE KAYIP İradȋ kayıp +İİB Kararı TVK m.34-35 YETKİLİ MAKAM KARARI İLE KAYIP ÇIKMA TVK m.25-28 KAYBETTİRME İrade dışı kayıp + Bakanlar Kurulunun kararı TVK m.29-30 VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASI KARARININ İPTALİ + Kazanma Kararını veren makamın kararı TVK m.31-33 Geri Alma İrade dışı kayıp TVK m.40 Genel Müdürlüğümüze Hoş Geldiniz. Şahsım ve Genel Müdürlüğümüz çalışanlarımız adına saygılarımı arz ederiz. 27.12.2018

Türk Yabancılar Hukuku Türkiye’de yabancı olarak kabul edilen kişilerin ülkede hangi haklardan yararlanıp hangilerinden yararlanamayacağını konu edinen hukukî düzenlemelerin tamamından oluşur. 27.12.2018

Yabancılar hukukuna ait kuralların uygulanabilmesi yabancılık sıfatının tespitine bağlıdır. 27.12.2018

Türk Hukukunda, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) m Türk Hukukunda, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) m.3/1-ü uyarınca yabancı, «Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişi»dir. 27.12.2018

En genel çerçevede, Yabancı devlet tebaası gerçek ve tüzel kişiler ile şeyler Mülteciler, şartlı mülteciler, ikinci koruma sahipleri Göçmenler Vatansızlar (Heimatlos) ve Yabancı siyasȋ temsilciler Yabancı diplomatik temsilciler, konsoloslar NATO mensupları Türkiye’de yabancıdır. 27.12.2018

taşınır ve taşınmaz mal edinme, miras yabancı yatırımlar ve Türk Yabancılar hukuku kuralları ana hatlarıyla, ülkeye giriş, ikamet, çalışma, taşınır ve taşınmaz mal edinme, miras yabancı yatırımlar ve yabancılara tanınan diğer kamu hukuku veya özel hukuk nitelikli hakları konu edinir. 27.12.2018

Bu konuların hepsini birarada düzenleyen bir yabancılar hukuku kanunu bulunmamaktadır. 27.12.2018

Türkiye’de, yabancıların hukukȋ durumunu düzenleyen kurallar, Anayasa Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uluslararası İşgücü Kanunu Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Tapu Kanunu Köy Kanunu, Petrol Kanunu, Maden Kanunu , Pasaport Kanunu ve diğer pek çok kanun ve yönetmelikte dağınık halde yer alır. 27.12.2018

Yabancılar, Türkiye’deki temel hak ve hürriyetleri itibariyle Türk Hukukunda ilke olarak vatandaşla eşit kabul edilir. AY m.10 ve m.12: Kural «Eşitlik İlkesi» 27.12.2018

milletlerarası hukuka uygun olarak Bununla birlikte, AY m.16 çerçevesinde yabancıların Türkiye'de temel hak ve hürriyetleri sınırlandırılabilir. Sınırlandırma, kanunla ve milletlerarası hukuka uygun olarak yapılır. 27.12.2018

Kanunlar İhtilâfı Hukuku Yabancı unsur (yabancılık unsuru -milletlerarası unsur) taşıyan hukuki olay, işlem ve ilişkilere uygulanacak hukukun tespitine ilişkin hukuki sorunlar, Kanunlar İhtilafı Hukukunun konusuna girer. 27.12.2018

yabancı bir hukuk düzeni/ülke ile irtibatlı hale getiren unsurdur. Yabancı unsur, bir hukukî ilişki, işlem ya da olayı yabancı bir hukuk düzeni/ülke ile irtibatlı hale getiren unsurdur. 27.12.2018

yabancı vatandaşlık/tâbiiyet, Yabancı unsur, yabancı vatandaşlık/tâbiiyet, yabancı yerleşim yeri/ikametgâh, idare merkezi, yabancı mutad mesken, yabancı kuruluş yeri, yabancı ika yeri , yabancı inikat yeri (akdin kurulduğu yabancı ülke), sözleşmenin müzakerelerinin yapıldığı yabancı ülke, yabancı ifa yeri, yabancı bayrak, zayıf bir unsur olmakla birlikte, yabancı para vd. olabilir. Bu irtibatlar, bağlama kuralında yer aldığı zaman bağlama noktası olarak adlandırılır. 27.12.2018

uyuşmazlığın çözümüne uygulanacak hukuku bulmak için Türk hakimi önüne gelen hukukî uyuşmazlığın yabancı unsur taşıdığını tespit ettiğinde, uyuşmazlığın çözümüne uygulanacak hukuku bulmak için kanunlar ihtilâfı hukuku kurallarına başvurur. 27.12.2018

Kanunlar İhtilafı Hukukunun işleyişi içerisinde, Bağlama Kuralları Maddi Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Yardımcı ihtilaf kuralları (Atıf, kamu düzeni, yabancı hukukun uygulanması) işlevseldir. 27.12.2018

Bağlama Kuralları Gösterici hukuk kurallarıdır Bağlama Kuralları Gösterici hukuk kurallarıdır. Hukukȋ soruna maddi hukuk çözümü getirmezler. Maddi çözümü getirecek hukuku gösterirler. Türk mevzuatında esas itibariyle: 5718 sayılı ve 27.11.2007 tarihli Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) ve 13.1.2011 tarih ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda (TTK m.766-775) yer alırlar. 27.12.2018

«Hak ve fiil ehliyeti ilgilinin milli hukukuna tabidir.» Örneğin, MÖHUK m.9 (1) «Hak ve fiil ehliyeti ilgilinin milli hukukuna tabidir.» 27.12.2018

Maddi Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları Maddi milletlerarası özel hukuk kuralları, sadece yabancı unsurlu hukukȋ işlem, ilişki ve olaylar için maddi hukuk çözümü getiren kurallardır. Örneğin, MÖHUK m.9/2: "Milli hukukuna göre ehliyetsiz olan bir kişi, işlemin yapıldığı ülke hukukuna göre ehil ise yaptığı hukukȋ işlemle bağlıdır. Aile ve miras hukuku ile yabancı ülkedeki taşınmazlar üzerindeki ayni haklara ilişkin işlemler bu hükmün dışındadır.". 27.12.2018

hukukî uyuşmazlığa maddi hukuk çözümü getiren, Doğrudan Uygulanan Kurallar Devletin organizasyonu, kamu yararı, kamu düzeni, kamu sağlığı gibi ortak yüksek menfaatleri koruma düşüncesiyle sevk edilen, hukukî uyuşmazlığa maddi hukuk çözümü getiren, kamu hukuku, özel hukuk veya karma nitelikli (gri alan kuralları) olabilen ve yabancı hukukun uygulanmasına engel olan iç hukuk kuralları olarak tanımlanabilir. 27.12.2018

Rekabetin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Bankacılık Kanunu, Sigortacılık Kanunu, Rekabetin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Bankacılık Kanunu, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) Yabancılar Hukuku alanına ait kanunlar doğrudan uygulanan kutalların yer aldığı kanunlardan bazılarıdır. 27.12.2018

Türk Milletlerarası Usul Hukuku Milletlerarası Usul Hukuku, Kanunlar İhtilafı Hukukunun tamamlayıcısıdır. Yabancı unsurlu hukukȋ ilişki, işlem ve olaylardan kaynaklanan hukukȋ uyuşmazlıklara has, bunlara özgü usul hukuku kurallarına duyulan ihtiyaç milletlerarası usul hukukunun varlık sebebidir. 27.12.2018

Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi Yetki anlaşması Milletlerarası usul hukukunun MÖHUK’ta düzenlenen konuları: Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi Yetki anlaşması Yabancı devletin yargı muafiyeti, Yabancıların teminat gösterme yükümlülüğü ile Yabancı mahkeme kararları ve yabancı hakem kararlarına ülke içi hukuki sonuç bağlanmasıdır (tanıma-tenfiz) 27.12.2018

Milletlerarası yetki kuralları, Türk mahkemelerinin yabancılık unsuru taşıyan davalarda yetkisini düzenleyen kurallardır. 27.12.2018

MÖHUK m.40 yabancı unsurlu olup da MÖHUK’ta yer almayan konularda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarına yaptığı gönderme ile düzenlemiştir. Bundan anlaşılması gereken, hakkında MÖHUK’ta milletlerarası yetki kuralı bulunmayan konularda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin MÖHUK m.40 göndermesi sebebiyle iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarına göre tayin edileceğidir. Bu gönderme sebebiyle, HMK, MK, İİK, TTK vd. kanunlarda yer alan yer itibariyle yetki kuralları yabancı unsurlu ihtilaflarda da uygulama alanı bulur. 27.12.2018

Türklerin kişi hallerine ilişkin davalar (m.41) MÖHUK’ta Yer alan Milletlerarası Yetki Kuralları: Türklerin kişi hallerine ilişkin davalar (m.41) Yabancıların kişi hallerine ilişkin bazı davalar (m.42) Miras davaları (m.43) İş akdine ilişkin davalar (m.44) Tüketici akdine ilişkin davalar (m.45) Sigorta akdine ilişkin davalar (m.46) 27.12.2018

MÖHUK m.47 (Yetki Anlaşması) MADDE 47- (1) Yer itibariyle yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde, taraflar, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşabilirler. Anlaşma, yazılı delille ispat edilmesi halinde geçerli olur. Dava, ancak yabancı mahkemenin kendisini yetkisiz sayması veya Türk mahkemelerinde yetki itirazında bulunulmaması halinde yetkili Türk mahkemesinde görülür. (2) 44 (iş akdi), 45 (tüketici akdi) ve 46 ncı (sigorta akdi) maddelerde belirlenen mahkemelerin yetkisi tarafların anlaşmasıyla bertaraf edilemez. 27.12.2018

Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkili olduğu hallerde, 47 Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkili olduğu hallerde, 47. maddede kabul edilen şartlar ve sınırlar çerçevesinde Türk mahkemelerinin m.a. yetkisi bertaraf edilerek yabancı bir devletin mahkemesinin m.a. yetkili kılınmasına ilişkin taraf anlaşması hakkındadır. 27.12.2018

MÖHUK m.48 (1) Türk mahkemesinde dava açan, davaya katılan veya icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleriyle karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. (2) Mahkeme, dava açanı, davaya katılanı veya icra takibi yapanı karşılıklılık esasına göre teminattan muaf tutar. Hüküm, yabancılık sıfatına bağlı (yabancı kişiler için) teminat mükellefiyetini düzenler. 27.12.2018

Yabancı devletin yargı muafiyeti bulunmayan davalar MÖHUK m.49 Yabancı devletin yargı muafiyeti bulunmayan davalar (1) Yabancı devlete, özel hukuk ilişkilerinden doğan hukukȋ uyuşmazlıklarda yargı muafiyeti tanınmaz. (2) Bu gibi uyuşmazlıklarda yabancı devletin diplomatik temsilcilerine tebligat yapılabilir. Buna göre, yabancı devletin, özel hukuk tüzel kişisi gibi giriştiği işlem ve fiiller ile hukuki ilişkilerden (temşiyet tasarrufları) doğan ihtilâflarda, yargı muafiyeti yoktur; bu ihtilâflar Türk mahkemelerinde görülebilir. 27.12.2018

Yabancı mahkeme kararlarına Türkiye’de hukuki sonuç bağlanması: Tanıma/ Tenfiz Yabancı mahkemelerin kararları Türkiye’de kendiliğinden hukukȋ sonuç doğuramaz. Yabancı mahkeme kararlarına Türkiye’de hukukȋ sonuç bağlanabilmesi için Türk mahkemesine tanıma veya tenfiz talebiyle başvurulmalıdır. 27.12.2018

MÖHUK m.50-59 arasındaki hükümler uyarınca, yabancı mahkemelerin hukuk davalarına ilişkin kesinleşmiş ilâmları ile kişisel haklar (tazminat) içeren kesinleşmiş ceza ilâmları, tanıma veya tenfiz şartlarını (MÖHUK m.54, m.58) taşıdıkları yetkili Türk mahkemesi tarafından tespit edildiği takdirde, Türkiye’de hukukî sonuç doğurabilir. 27.12.2018

Yabancı mahkeme kararı, Türkiye'de icraî hukukȋ sonuç doğurmayacaksa, TANIMA usulünden geçirilmesi, Türkiye'de hukukȋ sonuç (kesin hüküm-kesin delil etkisi) doğurması için gerekli ve yeterlidir. Örneğin, icraȋ hükümler taşımayan boşanma kararları (nafaka, çocuk teslimi ve tazminata ilişkin hükümler taşımayan kararlar) 27.12.2018

Yabancı mahkeme kararı, Türkiye'de icraî hukukȋ sonuç doğurabilecek ise, bu kararların kesin hüküm-kesin delil ve icrai etkisinin ülkeye taşınması için yabancı mahkeme kararının TENFİZ şartlarını taşıdıklarınınyetkili Türk mahkemesi tarafından tespiti gerekir. Örneğin, alacak davası sonucu verilen kararlar; nafaka kararları, tazminat kararları; nafaka-tazminat- çocuk teslimine ilişkin hükümler taşıyan boşanma kararları gibi. 27.12.2018

Yine, tarafların üzerinde tasarruf edebileceği tahkim edilebilir konularda verilmiş, kesinleşmiş ve icra kabiliyeti kazanmış veya taraflar için bağlayıcı olan yabancı hakem kararlarının da Türkiye'de hukukî sonuç doğurabilmesi, bunların tanıma veya tenfiz usulünden geçirilmesini gerektirir (MÖHUK m.60-63). 27.12.2018