İletişim becerileri.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Yanlışsız Öğretim Yöntemleri
Advertisements

ÖĞR.GÖR.MURAT VURAL ÖZEL EĞİTİM BÖLÜMÜ
SOSYAL ÖYKÜ TEKNİĞİNİN AKILLI OYUNCAKLAR İLE ÖĞRETİMİNİN OTİZMLİ ÖĞRENCİLERİN SOSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ Meryem Demirkaya Necdet Karasu 2014, Eylül.
3.Hafta: Erken Çocukluk ve Okul Öncesi Dönemlerinde Özel Eğitim
MESLEK TANITIMLARI.
Buluş Yoluyla Öğrenme.
İPUÇLARI VE KULLANIMI Hülya KAYGISIZ
KİŞİLER ARASI İLETİŞİM -1-
Dil ve İletişim Becerilerinin Kazandırılması
İLETİŞİM Varlıkların kendi aralarında anlaşmak için oluşturdukları simgeler sistemine denir. Gergin ortamlarda, kişilerin sağlıklı ve olumlu düşünmesi.
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 2
Farklı Yaşlarda İletişim Özellikleri ve Çocukla İletişim Doç. Dr. Alev Önder.
OTİZM.
Problem Çözme Becerileri
SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM
Öğretim Durumlarını Planlama
Öğretim Teknolojileri ve İletişim Süreci
3-6 Yaş Çocuğunun Gelişim Özellikleri ve Çocukla Etkili İletişim
MİHRİ HATUN ANAOKULU VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
-İLETİŞİM- SUNUSU.
İLETİŞİM - DİL VE KÜLTÜR İLİŞKİSİ
Dil Öğretimi Yöntem ve Teknikleri
UYGUN DAVRANIŞLARIN ARTIRILMASI
Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü
ÇOCUKLARDA DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Öğretim Görevlisi Özge ELİÇİN Uludağ Üniversitesi Üniversitesi
DAVRANIŞ PROBLEMLERİ VE BAŞETME YÖNTEMLERİ
Pozitif psikoloji İletişim becerileri.
SINIF YÖNETİMİ.
Otizmin nedenleri, belirtileri ve tanılama
ZEE 307 – OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU Arş. Gör. Ahmet FİDAN
YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
Otizmin belirtileri, değerlendirilmesi ve tanılama
YANLIŞSIZ ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Öğr. Gör. Fidan Özbey
GÖKKUŞAĞI ÖZEL EĞİTİM UYGULAMA MERKEZİ (I. ve II. KADEME)
Ö.T.M.T Öğr. Gör. Özlem BAĞCI.
Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylerin Öğretimi Görsel Destekler
Gündem  Eşzamanlı İpucuyla Öğretim (EİÖ)  EİÖ’de karşılaşılan olası öğrenci tepkileri  EİÖ ile öğretilebilen davranışlar  EİÖ’nün basamakları 6/2/2016.
Basamaklandırılmış Yöntem
OKUL ÖNCESİNDE KAYNAŞTIRMA PROGRAMLARI
Ders 14: Eğitsel ve Davranışsal Değerlendirme
SOSYAL BİLGİLERDE BECERİ EĞİTİMİ
AZE216 KÜÇÜK ADIMLAR ERKEN EĞİTİM PROGRAMI
DOÇ. DR. HATİCE BAKKALOĞLU
DOÇ. DR. HATİCE BAKKALOĞLU
12. Ders Bilişsel becerilere hazırlık öğretimi
Ders 4 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri
İletişim insan etkileşiminin temelinde yer alan, deneyimlerin, duygu ve düşüncelerin, ihtiyaçların başka insanlarla paylaşılması süreci olarak tanımlanabilir.
Ders 5 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri
ETKİLİ DERS DİNLEME VE ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ
ÖĞRENMENİN AŞAMALARI Sezgin Kartal
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ROGRAMLARI-I
ZEE 307 – OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU Arş. Gör. Ahmet FİDAN
DİL VE İLETİŞİM BECERİLERİ Dil ve İletişim Becerilerinin Kazandırılması... "Dil ve İletişim Becerilerinin Kazandırılması"— 11 Dil ve İletişim Becerilerinin.
DİL VE İLETİŞİM BOZUKLUKLARI Sağlık Bilimleri Fakültesi
Otizmin nedenleri, belirtileri ve tanılama
OSB’Lİ ÇOCUKLARIN EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER
Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP)
Ortak Dikkat Becerilerinin Özellikleri ve Öğretimi
OSB’Lİ ÇOCUKLARIN EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER
OYUN BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİ
RİTİM ÇALGISI İLE KISA VE UZUN SESLER
UYGUN DAVRANIŞLARIN ARTIRILMASI
ÖZGEÇMİŞ-MÜLAKAT işsizlik KUYUMCU -TASARIMCI tezgahtarlık
OSB’Lİ ÇOCUKLARIN EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER
Eşleme becerilerinin özellikleri ve önemi
Spor hareketleri dönemi
Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP)
İletişim becerileri.
Çağdaş Gelişmeler Işığında Ana Dili Öğretimi
Sunum transkripti:

İletişim becerileri

İletişim becerilerinin özellikleri ve önemi İletişim: başkalarına istek ve görüş gibi mesajlar iletme ve onlardan gelen mesajları anlama süreci Konuşma, anlama, jest ve mimiklerle mesaj iletme ve anlama Bebekler doğdukları andan itibaren amaçsız da olsa, çevreleriyle etkileşim içindedir. Bebekler 6 aylıkken çevrelerindekilerle istek ve görüş bildirmek üzere sesler ve jestlerle amaçlı olarak etkileşimde bulunmaya başlarlar. Bebekler bir yaşından itibaren ilk sözcükleri kullanmaya başlarlar, nesne ve yetişkin arasında bakış kaydırarak ortak dikkat kurmaya başlarlar (kırcaali İftar ve Odluyurt, 2012).

Dil, iletişim için önemli bir araçtır. Dil, belli bir toplumda yaşayanlar tarafından üzerinde uzlaşmaya varılmış semboller ve bu sembollerin bir araya nasıl getirileceğini gösteren kurallar bütünüdür. Otizmde alıcı ve ifade edici dil sorunları görülmektedir. Konuşma becerileri sınırlı İletişim başlatma ve sürdürmede sınırlılıklar Sözel olmayan iletişim becerilerinde sınırlılıklar Dilin bağlama uygun bir şekilde kullanımında sınırlılıklar

Alıcı ve ifade edici dil öğrenilmemesi durumunda alternatif ve destekleyici iletişim (ADİ) sistemlerinden yararlanılmaktadır. Resim ve/veya fotoğraf gibi görseller İşaret dili

Sözel iletişim becerilerini kazandırma Fırsat Öğretimi UDA’ya dayalıdır. İletişimi teşvik edici bir çevre düzenlemesi yapılarak doğal etkileşim bağlamında art arda denemelere yer verilerek uygulanır. Çevresel düzenleme yapılır. Çocuk iletişim girişimini başlatır. Yetişkin çocuktan daha üst düzeyde bir iletişim becerisi bekler. Çocuk istenen beceriyi sergiler. Çocuk doğal olarak pekiştirilir.

Fırsat öğretimi aşamaları 1. Hedef iletişim becerisini belirleme Çocuğun henüz sahip olmadığı ama öğrenmeye hazır olduğu iletişim becerileri arasından hedef beceri belirlenir. Çocuğun günlük yaşamında çevresindeki kişilerle işlevsel olarak kullanabileceği becerilere öncelik verilebilir. Belirli bir zaman diliminde çalışılmak üzere bir/birkaç hedef beceri seçilebilir.

Örnek beceriler: Bir nesneyi almak istediğini ya da bir etkinliği yapmak istediğini jestlerle belirtmek: nesneyi parmağıyla işaret etmek, trambolinde zıplama jesti yapmak vb. Nesneye ya da etkinliğe karılık gelen sözcüğün ilk seslerini çıkarmak: şapka için “şşşş”, salıncak için “saaa” vb Nesnenin ya da etkinliğin adını söylemek: “şapka”, “salıncak”.. Bir şey yapmak istediğini, eylemi söyleyerek belirtmek: şapka için “giy”, salıncak için “sallan”.. Bir şey yapmak istediğini, bir cümlecik ile belirtmek: “şapka giy”, “salıncakta sallan”…

2. Önkoşul becerileri belirleme: Çocuğun sahip olduğu ve gelişimsel açıdan hedef iletişim becerisinden daha alt düzeyde olan bir iletişim becerisi belirlenir. Nesnelere doğru uzanmak Nesneleri parmakla işaret etmek Nesnelere doğru uzanıp bir şeyler söylemek: “oğda” Yetişkinin elinden tutup nesnelere doğru götürmek Sözcük benzeri sesler çıkarmak: “dop” Eylem adı söyleyerek istek bildirmek: “al” Nesne adı söyleyerek istek bildirmek: “top” İki-üç sözcüklük cümlelerle istek bildirmek: “kutu aç”

2. Öğretim ortamını hazırlama (çevresel düzenleme) Çocuğun ulaşmak isteyeceği nesneler ve yapmak isteyeceği etkinlikler belirlenir. Ortamın çocuğun etkileşim başlatmasına zemin hazırlayacak şekilde düzenlenmesi önemlidir.

Ulaşılmaz hale getirme Çocuğun ulaşmayı çok isteyeceği pekiştirici özellikteki bazı nesneler (yiyecek, içecek, oyuncak, vb…) belirlenir ve çocuğun görebileceği ama ulaşamayacağı yerlere konur. Çocuğun bu nesneleri alma girişiminde bulunması beklenir.

Az miktarda verme Çocuğun ulaşmak istediği pekiştirici özellikteki nesnelerden az miktarda verilip çocuğun daha fazla isteme girişiminde bulunması beklenir. Örneğin, çikolata, cips, su, lego parçaları…

Eksik bırakma Bir etkinlik için gerekli nesnelerin bazıları verilmez ve çocuğun bu eksikleri giderme girişiminde bulunması beklenir. Boya verilip fırça verilmez. Bardak verilip su doldurulmaz….

Çocuğun ortamda bir zorlukla karşılaşıp bu zorluğu yenmek için bir iletişim girişiminde bulunması beklenir. Örneğin, Müzik aletinden ses çıkarmaması, kalemin ucunun kırık olması, oyuncak kutusunun açılmaması….

Örnek: Hedef iletişim becerisi: “u” sesiyle başlayan sözcükleri söyleme Önkoşul beceri: “u” sesini çıkarma Adı “u” sesiyle başlayan bir nesne (uçak) çocuğun ulaşamayacağı bir yere (rafa) konur. Çocuğun onu işaret etmesi ya da yetişkini oraya doğru itmesi beklenir. Yetişkin “uçak de” ya da “uçak” deyip çocuğa kullanması için model olur. Çocuk aynı sözcüğü söylediğinde ya da benzer bir sesletim yaptığında uçağı çocuğa verir. Çocuğun söylediği sözcüğün “uçak” sözcüğüne daha çok benzemesi hedeflenir.

Örnek: Hedef beceri: “uçak” sözcüğü ile iki sözcüklü cümleler kurma Önkoşul beceri: “uçak” sözcüğü söyleme Oyuncak uçak, kapalı bir şeffaf kutunun içine konur. Çocuk uçakla oynamak isteyip kutuyu açmak ister. Açamadığında yetişkine bakarak, kutuyu göstererek açmasını ister. Yetişkin “uçağı ver”, “uçağı çıkar”, “uçakla oynayacam” gibi cümleler için model olur ve çocuğun söylemesini ister.. Çocuk bu cümleyi söylediğinde yetişkin kutuyu açar.

Çocuğun “hadi, salla, gıdıkla, devam et” gibi sözel ifadeler ve jestler kullanarak çeşitli eylemlere ilişkin iletişim girişiminde bulunması hedeflenebilir. Çocuğun keyif alacağı etkinlikler seçilir. Çocuğu salıncakta sallarken durun, çocuğun devam etmek için bir iletişim girişiminde bulunması beklenir. Bu girişim, göz teması kurma, başını “hadi” diye hareket ettirmesi ve/veya belirlenen belli bir sözcüğü söylemesidir. Çocuk iletişim başlatır başlatmaz etkinliğe devam edilir.

4. Fırsat öğretimi denemelerini yürütme: Çocuğu gözle. Çocuğun iletişim girişimini kabul et ve daha üst düzeyde bir iletişimsel davranış iste. Bekle. Doğru tepki geldiğinde doğrula ve pekiştir. Yanlış ya da eksik tepki geldiğinde/hiç tepki gelmediğinde ipucu sun. Doğru tepki geldiğinde doğrula ve pekiştir; yanlış ya da eksik tepki geldiğinde ya da hiç tepki gelmediğinde ipucu sun. Bir sonraki denemeye geç.

5. Yeni kararlar alma: Çocuklar ilerleme gösterdikçe bekleme süresi artırılır ve ipuçları silikleştirilir. Uçak de U-çak Uuuuçççç Uuuuuu Edinimde ölçüt karşılanınca genelleme çalışılmalıdır. Günlük rutinler sırasında çocuğun iletişim girişimlerini teşvik edin.

Günlük rutinler sırasında iletişimsel girişimleri artırmaya yönelik öneriler Yiyecek ve içecekleri az miktarda vererek, çocuğun biraz daha istemesi için zemin hazırlamak, yiyecek ve içeceklerin geri kalanını, çocuk uygun bir iletişimsel beceri (göz kontağı, jest, sesletim) sergilediğinde vermek

Talep etme-model olma Fırsat öğretiminin bir uyarlamasıdır. Etkileşim, yetişkin tarafından başlatılır. Yetişkin, çocuktan bir iletişim becerisi talep eder. Kendiliğinden iletişim başlatmada yetersizliği olan çocuklar için önerilmektedir.

Aşamaları 1. iletişimi teşvik edici bir ortam düzenleme: Öğretim fırsatları oluşturulur. Çocuk için çok ilgi çekici olan ve istediği şeye ulaşması için iletişim girişiminde bulunmasını sağlayıcı bir ortam oluşturulur. Amaca uygun çevresel düzenleme yapılır.

2. Çocuktan bir iletişim becerisi talep etme: Çocuk ortamdaki nesnelerle/etkinlikle ilgilenmeye başladığında, çocukla göz kontağı kurularak bir iletişim girişiminde bulunması talep edilir. Çocuk televizyonun üzerindeki kediye baktığında ve televizyona doğru yürüdüğünde, siz de yürüyün. Çocuk durduğunda göz kontağı kurarak çocuğa ne istediğini sorun.

3. Çocuğa model olma: Çocuk kendisinden beklenen iletişim girişimini kendiliğinden göstermezse, yeni kediyi istediğini sözel ve/veya jest olarak belirtmezse, iletişim becerisine model olunur. Kedi, bunu istiyorum, kedicik, miyav, pisicik..çocuğa hangisi uygunsa sözel olarak model olunur. Gerekirse ek olarak jest ipucu (parmakla işaret etme) kullanılabilir. İpuçları zamanla silikleştirilmelidir.

4. Çocuğun sergilediği iletişim becerisini doğrulama ve pekiştirme: Çocuk modelden ya da ipuçlarından yararlanarak kendisinden beklenen iletişim becerisini sergilerse, tepkisi doğrulanarak pekiştirilir. Evet, al bakalım kediciği…

Talep etme, model olma uygulaması sırasında kendisinden beklenen iletişim becerisini çocuğun göstermemesi durumunda, ipucu sunularak, bekleme süresi verilerek, daha sonra doğrulayıp pekiştirerek devam edilir. Gün içinde çocuğun çeşitli istekler bildirebileceği ortamlar oluşturulmalıdır.