İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİM BURHAN YENTÜRK A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI

RİSK ETMENLERİ RİSK GRUPLARI -Biyolojik riskler -Psiko-sosyal riskler -Kimyasal riskler -Fiziksel riskler -Ergonomik riskler

RİSK ETMENLERİ Biyolojik riskler Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen mikroorganizmalar ve insan endoparazitleri   4 grupta toplanır: İnsanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan İnsanda hastalığa neden olan, topluma yayılma ihtimali olmayan, tedavisi olan İnsanda ağır hastalığa neden olan, topluma yayılma riski olan, tedavisi olan İnsanda ağır hastalığa neden olan, topluma yayılma riski yüksek, tedavisi bulunmayan (3 ve 4. Gruba giren malzemeleri kullanmadan önce yetkili kuruluşlara bilgi verilir)

RİSK ETMENLERİ Psiko-sosyal riskler Mühendislik tanımı: İş çevresinin nesnel olarak ölçülebilen bir boyutu olarak ele alınır. Bir semptomlar dizisi değil, nedenler dizisidir.   Fizyolojik tanım: Biyolojik sistemde özgül olmayan değişiklikleri kapsayan özgül bir sendrom ile ortaya çıkan durum. İç ve dış çevrelerdeki değişikliklere uyum sağlamaya çalışan insanın psiko fizyolojik etkinlikleri Psikolojik tanım: Kişi ile çalışma çevresi arasındaki dinamik etkileşim

Psiko-sosyal risk etmenleri İşin strese yol açan özellikleri İş koşulları: Örgütsel kültür ve işlev: İletişim, sorun çözme olanakları yetersiz, örgütsel amaç belirsiz Örgütsel rol Kariyer gelişimi Karar Serbestisi/Denetim: yetersiz katılım ve iş üzerinde denetimin olmaması Kişiler arası ilişkiler İş ev çatışması

Psiko-sosyal risk etmenleri İşin içeriği: İş çevresi ve teçhizat Görev tanımı İş yükü/hızı Çalışma saatleri

RİSK ETMENLERİ Fiziksel riskler Gürültü Titreşim Radyasyon Termal Konfor Aydınlatma Basınç

RİSK ETMENLERİ Gürültü İstenmeyen, rahatsız edici ses. İşyerlerinde gürültü ölçümü yapılır. Gürültülü işlerde çalışanların peryodik odyogramları alınır. 80 db den itibaren iş yerlerinde kulak koruyucular bulundurulur 85 db den itibaren kulak koruyucu kullanmak zorunludur. (maruziyet etkin değer) 87 db den itibaren çalışmak yasaktır.

RİSK ETMENLERİ -GÜRÜLTÜNÜN NEDEN OLDUĞU DUYMA KAYBI KALICIDIR -KULAK KORUYUCULAR SESSİZ ORTAMDA TAKILIDIKTAN SONRA GÜRÜLTÜLÜ ORTAMA GİRİLİR

RİSK ETMENLERİ Titreşim Mekanik bir sistemdeki salınım hareketi. Frekans: birim zamandaki titreşim sayısı (Hertz) Şiddet: birim zamandaki akım gücü (W/cm2) İnsanlar 1-1000 Hz arası titreşimi algılar   El-kol titreşimi: 2,5 m/sn2 maruziyet etkin değer, 5 m/sn2 sınır değer Tüm vücut titreşimi: 0,5 m/sn2 maruziyet etkin değer, 1,15 m/sn2 sınır değer

RİSK ETMENLERİ Radyasyon İyonize edici radyasyon: gama, beta, alfa ışınları, x ray İyonize etmeyen radyasyon: Radyo-televizyon dalgaları, baz istasyon dalgaları

RİSK ETMENLERİ Termal konfor (havalandırma/nem/sıcaklık) Hafif işlerde Sıcaklık hava hızı m/sn Bağıl nem 19-21 C 0,1 19,5-21,5 0,2 21,5-23,5 0,5 % 30-60 23,5-25 1

RİSK ETMENLERİ Faaliyetin şekli %50 nemde sıcaklık Oturarak hafif el-kol işleri 20 Ayakta ağır kol işleri 17 Çok ağır işler 15-16

RİSK ETMENLERİ Sıcaklığa bağlı performans düşmesi: 29 C %5 30 C %10

RİSK ETMENLERİ Aydınlatma Lüx: Aydınlatma şiddeti Lümen: Işık akısı Faaliyetlere göre aydınlatma özellikleri belirlenmiştir: Montaj : 200 lüx Ayrıntıların yakından seçilmesi için: 300 lüx Büro ve benzeri, koyu renk dokuma: 500 lüx

RİSK ETMENLERİ Basınç Atmosfer basıncı 76 cm cıva basıncına eşittir. 4,5N/cm2 ye kadar basınç değişimi sağlık problemi yaratmaz. Yüksek ve düşük basınçta çalışanların işe girişte akciğer ve sinüs grafisi çekilmeli ve yılda 1 kez periyodik olarak tekrarlanmalıdır.

RİSK ETMENLERİ Ergonomik riskler Kişilerle yaptıkları iş, kullandıkları cihaz ve ekipman ve çalıştıkları ortam arasındaki uyum. ERGONOMİK TASARIM: Kullanıcıya uygun Kullanımı kolay Rahatlığı arttırmalı Sağlık ve güvenliği arttırmalı Performansı arttırmalı

RİSK ETMENLERİ Örnek: Ekranlı araçlarla çalışma   -Çalışma sandalyelerinin yüksekliği ayarlanabilir olmalı: -Bacaklar yere paralel. -Boyun düz -Omuzlar gevşek. 90 derece ile klavyeye erişim. -Omurga eğrisi desteklenmiş, dik oturuş. -Ekranın üst kısmı göz hizasında 40-45 cm mesafede. -Ekran ayarlanabilir ayrı bir kaide üzerinde. -Mat teçhizat/ Radyasyon

RİSK ETMENLERİ -Yansıma/Işık -Gözleri yormayan yazı karakteri. Kısa süre göz dinlenmeleri -Uzun süreli çalışmalarda mola ve egzersizler -Klavye ekrandan ayrı ve hareketli -Bilekler desteklenmeli -Çalışma alanı

KKD

RİSK ETMENLERİ elle kaldırma-yük taşıma Aşağıdaki durumlarda risk artar: Yük aşırı ağırsa. Güvenli kabul edilen bir ağırlık limiti yoktur. 20-25 kg birçok insanın kaldıramayacağı bir yüktür.   aşırı geniş veya büyükse kavramak güçse sabit ve dengeli değilse Uzanmak güçse boyutları görüşü kapatıyorsa

RİSK ETMENLERİ DOĞRU TAŞIMA TEKNİKLERİ: Nereye gittiğinizi bilin Hareket alanınızdaki engelleri kaldırın Yükü sıkıca kavrayın Ellerinizin ve tutacakların kaygan olmadığından emin olun Yük kaldırırken: Ayak ve vücudunuzu yükün üstüne gelecek şekilde yerleştirin Bacak kaslarını kullanın Sırtınızı dik tutun Yükü vücuda yakın tutun