SERBEST RADİKALLER ve ANTİOKSİDANLAR 3 (5. sınıf) Hazırlayan: Prof. Dr. Bilgehan Doğru
HOCl HOCl çok güçlü bir 2 e- oksitleyici ajandır. HOCl pek çok hedefe atak yapabilir. HOCl proteinlerdeki primer amin, DNA bazlarını ve özellikle primidinleri ve proteinlerdeki tirozin artıklarını klorlamaktadır.
Kükürt radikalleri Til radikalleri (RS.); tiyollerin C, O ve S merkezli radikallerle reaksiyona girmesi ile oluşur,
geçiş metal iyonları ile ve de proteinlerdeki disülfid köprüleri dahil disülfidlerin homolitik fizyonu ile üretilmektedir. Til radikalleri stabil değildir ve O2 varlığında hızla diğer türlerin oluşmasına neden olurlar
Tiyol olan homosisteinin yüksek plazma düzeyleri aterosklerozda bir risk faktörüdür.
Nitrik Oksid Radikalleri NO. yüksek konsantrasyonda hücreye zarar verici etkiye sahiptir. Kanser, enflamasyon ve aterosklerozda rol oynayabilir.
NO. in toksisitesinin O2 . _ ile reaksiyonu ile peroksinitrit ONOO_ vererek oluştuğu ortaya çıkmıştır.
Nitrozoperoksikarbonat ve peroksinitritetkin bir nitrolayıcı ajandır ör.nitroguanin oluşturarak DNA da oksidatif hasara neden oluştuğu gösterilmiştir.
Serbest Radikal Kaynakları Hücresel Çevresel
Hücresel kaynaklar a) aktive olmuş fagositik hücreler Fagositoza başlamak üzere aktive olduklarında bu hücreler O2 tüketimini artırırlar ve hızla O2. _ e redüklerler.
b) Mitokondriel e- transport sistemi Çoğu aerobik hücrede olası en önemli O2 ._ kaynağı e- transport zinciridir.
Fizyolojik O2 düzeylerinde mitokondride redüklenen O2 nin % 1-3 ü O2 Fizyolojik O2 düzeylerinde mitokondride redüklenen O2 nin % 1-3 ü O2. _ oluşturabilmektedir. Mitokondri tarafından e- sızdırılması artmış O2 konsantrasyonunda olmaktadır.
Bu az sızdırmanın nedeni düşük intramitokondrial O2 konsantrasyonu ya da e- taşıyıcılarının kompleksler içinde düzenlenmiş olmalarına bağlıdır ki bu da e-nun O2 ne kaçışı yerine e- zincirinin bir sonraki bileşenine doğru hareketini kolaylaştırır.
Mitokondride ROT (reaktif oksijen türleri) üretimi b-tipi sitokromlar,kompleks I (NADH-koenzim Q), kompleks II (süksinat-koenzim Q ), kompleks III ün (koenzim QH2–sit c redüktazı ) bileşenleri ve koenzim Q dan gelebilir.