AN / İNORGANİK KİMYA Kim351 / Kim207 An / İnorganik Kimya PROGRAMI 28.11.2018 AN / İNORGANİK KİMYA Kim351 / Kim207 An / İnorganik Kimya PROGRAMI 1. Hf - 07 / 08.02.08 - Atomik yapı……...........................20 2. “ - 14 / 15.02.08 - Periodik Özellikler………...….…..40 3. “ - 21 / 22.02.08 - Molekül Yapısı.............……….….60 4. ” - 28 / 29.02.08 - Kovalent Bağ ve DBT……………90 5. “ - 06 / 07.03.08 - Molekül Orbital Teori….…….…125 6. ” - 13 / 14.03.08 - İyon Bağı...……….......................135 7. “ - 20 / 21. MART.2008- VİZE-1 8. ” - 27 / 28.03.08 - İyonik Kristaller…......................145 9. “ - 03 / 04.04.08 - Metal Bağı……………......…….....160 10.“ - 10 / 11.04.08- Taneciklerarası Etkileşimler……180 11.” - 17 / 18.04.08- Asit-Baz-Çözeltiler......................215 12.” - 24 / 25.NİSAN.2008- VİZE-2 13.” - 01 / 02.05.08 -Koordinasyon Bileşikleri…….…240 14.” - 08 / 09.05.08 -Koordinasyon Bağı yapısı..…….285  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 Çarşamba

İÇİNDEKİLER 28.11.2018  ⇥ → ⇄ ⇌   Δ δ σ│║~ ≡ ∓ ± ≈ ≠ √ ∛ ∜ ∑ π τ t t ζ α β ω ψ Ψ Ω α β σ ε δ γ υ φ ψ η μ Χ υ Ψ λ ‾       — ∞ « » ∞ ~ ½ ¼ ¾ ‾ + ***** KOVALENT BAĞ TEORİLERİ ***** 1 BİR BAĞ KURAMI NASIL OLMALIDIR? 436 2 DEĞERLİK BAĞ (VALENS BAĞ) (DB=VB) KURAMINA GİRİŞ 437 3 ATOM ORBİTALLERİNİN MELEZLEŞMESİ 439 4 KATLI KOVALENT BAĞLAR 447 5 MOLEKÜL ORBİTAL (MO) KURAMI 451 6 DELOKALİZE ELEKTRONLAR (BENZEN) 460 7 METALLERDE BAĞ OLUŞUMU 464  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

KİMYASAL BAĞ-II : BAĞ KURAMLARI 28.11.2018 Bağ oluşumu Potensiyel Energi Diyagramı 2 Atomun birbirine etki etmediği mesafede etkileme etkisi (çekim ) sıfırdır. 2 atom birbirini etkileyince potansiyel enerjide 2 değişim oluşur, itmelerin etkili olduğu halde enerji devamlı yükselir (ANTİBAĞ TESİRLERİ), çekmelerin etkili olduğu halde enerji devamlı düşer (BAĞ TESİRLERİ). Potansiyel Enerjinin minumuma ulaştığı hal en kararlı, en sağlam yapının yani bağın oluşmasına tekabül eder.Enerjinin düşme miktarı (BAĞ ENERJİSİ) dir. Bundan sonra itme tesirleri daha etkin olarak ortaya çıktığından enerji aniden yükselir. KİMYASAL BAĞ ÇEŞİTLERİ : 1-Kovalent Bağ, 2-İyonik Bağ, 3-Metalik Bağ, 4- Koordinasyon Bağları  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

28.11.2018 VB (Valens Bağ = Değerlik Bağ) TEORİSİ sp Hibriti oluşumu (Lineer -Doğrusal Yapı) Berilyum Orbitalleri VB (Valens Bağ = Değerlik Bağ) TEORİSİ Atom orbitallerinin (girişimi) örtüşmesiyle kovalent bağlar oluşur. Bunun için örtüşen atom sayısı kadar yarı dolu HİBRİT orbitali oluşur. Bazan dolu orbitallerde bu Hibritleşmeye katılır fakat o zaman düzgün geometrik yapılar bozulur.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

sp2 Hibridizasyonu ÜÇGEN YAPI oluşumu -BOR Orbitalleri 28.11.2018 Bor Orbitalleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

sp3 hibriti oluşumu -TETRAHEDRAL YAPI- C Orbitalleri 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

ÖRNEK Identify valence electrons: 28.11.2018 Using the Valence-Bond Method to Describe a Molecular Structure. Describe the phosphine molecule, PH3, by the valence-bond method.. Identify valence electrons: sp3 Hibriti oluşumu (3+1) yapısı = ÜÇGEN PRAMİT (1 Bozuk Tetrahedral yapı)  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

sp3 (2+2) yapısı Açısal Yapı (H2S / H2O yapıları) 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ Bonding atomic orbitals are shown in grey. 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

sp3d Hibriti ÜÇGEN-BİPRAMİDAL YAPI (P orbitalleri) sp3d2 Hibriti OKTAHEDRAL YAPI (S Orbitalleri) 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

Hibrit Orbitalleri ve VSEPR 28.11.2018 Uygun Lewis yapılarını yazılması. VSEPR Kurallarıyla elektron geometrisi belirlenir. Elektron grup geometrisine uygun hibrit şekli seçilir. 12-4. Çoklu Kovalent Bağlar H H Etilen ikili Bağa sahiptir ve Lewis yapısı C = C VSEPR ‘e göre 2 üçgen yapıya sahiptir. H H  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Δ ∇ δ π σ υ λ γ ō Ō ≡ | ǁ |│║ │     ↕ ↑↓ ≈      ➪ ➽ ➨ ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ α β ψ Ψ Ω Χ ε φ ω η μ ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

28.11.2018 Etilen C2H4, 2li Lokal π bağa sahiptir ve 2 adet üçgen yapıda M Atomu içerir ASETİLEN C2H2, 3’lü Lokal π bağa sahiptir ve VSEPR’e göre LİNEER yapılıdır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

Molekül Orbital Kuramı 28.11.2018 Molekül Orbital Kuramı HUND ve MULLİKAN tarafından geliştirilmiştir Molekülllerde atom orbitalleri özelliklerini kaybeder ve yerlerini molekül orbitallerine bırakır. Atom orbitalleri gibi dalga fonksiyonları ile tanımlanır, farklı enerji değerleri ve farklı şekillere sahip olabilirler. Kuantum fiziğinden yararlanarak orbitallerin hangi durumlarda bağ oluşturacaklarını veya oluşturamayacaklarını açıklamaya çalışır.Atomik orbitallerin birbirleri ile etkileşimlerini ve bunun sonucu olarak molekül orbitalleri oluşumu üzerine kurulan ve özellikle kovalent bağları açıklamada oldukça başarılı olan bir teoridir. Atom orbitallerinin elektron dizilişinde kullanılan gibi Pauli ilkesi ve Hund Kuralı geçerlidir.Orbital en fazla zıt spinli iki elektron alabilir Elektronlar en düşük enerji seviyeli orbitale yerleşir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

MO ( Moleküler Orbital Teori) 28.11.2018 Molekülü oluşturan Elementlerin Atomik Orbitalleri, sağda olan sağa , solda olanda sola yazılır ve ortada LCAO (Linear combination of atomic orbitals) kurallarına göre birleştirilir. Ψ1= φ1+φ2 , Ψ2= φ1 - φ2  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

Hidrojen (H2 ) Molekülü 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

28.11.2018 MO teorisi hem iyonik hem kovalent etkileşimi dikkate alır. e.g. hidrojen molekülü 1s 1s H atom H2 molekülü 1s karşıbağ orbitali bağ orbitali  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

MO’ lerinin Basit olarak oluşturulması 28.11.2018 Elementlerin AO sayısına eşit MO oluşur Oluşan MO yarısı AO’lerden daha düşük enerjili Bağ MO’leridir. Oluşan MO yarısı AO’lerden daha yüksek enerjili * işaretli Antibağ MO’leridir Pauli ekskulizyon prensibi -Hund ve Aufbau Kurallarına göre en düşük enerjiliden en yükseğe doğru sıralanan Bağ ve Antibağ MO leri, AO’lerdeki toplam e sayısı kadar e’la en düşük enerjiliden başlayarak en yükseğe doğru doldurulur. Eş enerjili MO dolumunda Hund Kuralı uygulanır. BAĞ DERECESİ = Bağ MO e- sayısı - Antibağ MO e- /2 olur. BDH2+=(1-0)/2= ½ BDH2 = (2-0)/2 = 1 BDHe2 = (2-2)/2 = 0 BDHe2+ = (2-1)/2 = ½  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ Pauli – maximum number of e- in an MO is two Degenerate orbitals are filled singly before e- pair up . 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

28.11.2018 Molekül Orbital Teori Eş enerjili molekül orbitali mevcut ise her biri birer birer parelel spinli olarak dolar. Atom orbitalleri s, p, d, f gibi harflerle adlandırılırken, moleküler orbitaller σ, π , δ gibi sembollerle gösterilir..  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

İkinci Periyot Elementlerinin Molekül Orbitalleri 28.11.2018 İkinci Periyot Elementlerinin Molekül Orbitalleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

p orbitallerinin örtüşmesi 28.11.2018 p orbitallerinin örtüşmesi  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

Atom Orbitalleri Önemli Örtüşme Türleri 28.11.2018 Atom Orbitalleri Önemli Örtüşme Türleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

Paramanyetik ve Diyamanyetik C2 molekülü MO Enerji Diyagramı 28.11.2018 Paramanyetik ve Diyamanyetik C2 molekülü MO Enerji Diyagramı  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 12 Slide

HOMONUKLEER 2 ATOMLU MOLEKÜLLER Homonükleer atomların molekül orbitallerine yerleşmesinde 2 tür yaklaşım vardır: 1) Li - N2 sırası (diyamanyetik) 2) O2 - F2 sırası (paramanyetik) Bu 2 tür arasındaki farkın kaynağı: Periyodik cetvelde soldan sağa gidildikçe atom yarıçapı azalır ve etkin çekirdek yükü s ile p orbitallerini etkiler. Toplam valens elektron sayısı 10’un altında olan moleküller için farklı bir Aufbau sırası, toplam valens elektron sayısı 10 ve üstünde olan moleküller Için farklı bir Aufbau sırası vardır. 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

2. Periyot Elementlerinin Diatomik yapıda MO Enerji Diagramı 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

Heteronükleer Diatomik Bileşiklerin MO Energi Diagramı 28.11.2018 Heteronükleer Diatomik Bileşiklerin MO Energi Diagramı CN Ve=4+5=9 ⇅ ⇅ ⇅ ⇅ ↑ ______ __ CN- Ve=4+5+1=10 ⇅ ⇅ ⇅ ⇅ ⇅_ ______ __ CN+ Ve=4+5-1=8 ⇅ ⇅ ⇅ ⇅ __ ______ __ BN Ve=3+5=8 ⇅ ⇅ ⇅ ⇅ __ ______ __ σ2s σ*2s π2p σ2p π2p σ*2s  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ⇄    ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈ ⇅  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

LCAO Yöntemi Atom Orbitallerinin Doğrusal Birleşiminin kısaltılmışıdır 28.11.2018 LCAO Yöntemi Atom Orbitallerinin Doğrusal Birleşiminin kısaltılmışıdır Schrödinger denkleminde potansiyel enerijinin hesaplama zorluğundan ötürü ortaya çıkmıştır Bu yöntemde, bir moleküldeki elektronların belirli atomlar üzerindeymiş gibi davrandıkları varsayılır  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

LCAO MO dalga fonkisyonu AO dalga fonksiyonlarının doğrusal birleşimi olarak yazılabilir. 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

Heteronükleer 2 atomlu moleküller 28.11.2018 Heteronükleer 2 atomlu moleküller 2 farklı atom, molekül oluştumak için biraraya gelirse (A-B); 1) elektronegativiteleri arasındaki fark az ise molekülü oluşturan atomlar arasındaki bağlar polar kovalent bağdır. 2) elektronegativiteleri arasındaki fark fazla ise molekülü oluşturan atomlar arasındaki bağlar iyonik bağdır. Molekül orbital diyagramına bakılarak bileşiklerin tepkimeye girme yatkınlığı hakkında bilgi edinebiliriz. Özellikle asit-baz tepkimelerinde MO yardımıyla reaksiyon hakkında bilgi ediniriz. Bir baz, elektronu en yüksek dolu MO’den verir --> HOMO Bir asit, aldığı elektronu en düşük MO’e yerleştirir --> LUMO  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 28 Kasım 2018 Çarşamba

Delokalize π Elektronlar : Benzen’de bağ oluşumu 28.11.2018 Benzen Molekülünün Rezonans ve Kekule’ yapıları a) Benzenin sıra ile değişken -C=C- tek-çift bağlarının Lewis yapısı b) Benzenin iki Eşdeğer Kekule’ yapısı c)Benzenin Uzay dolgu modeli Benzendeki bağların VB’a göre gösterimi : a) Her C Atomu sp2 ve p orbitalleriyle 2’si komşu C’la, 2σ -1 π bağı, 1 H’le de 1σ bağı oluşturur. b)2p orbitallerinin yandan örtüşmesiyle 3 π bağı oluşur. Bu 3 π bağı benzen halkası içinde delokalize olduğu için molekülün altıgeni içinde daire şeklinde gösterilir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾    ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

Benzen’deki π bağlarının MO diyağramı 28.11.2018  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo    ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002

OZON O3 MOLEKÜLÜNÜN YAPISI 28.11.2018 O=O-O  O-O=O  O=O=O (Açı 117o) olan sp2 hibriti düzlem üçgen yapı oluşturur. Ve=18,Oe=24, Be=6, Bo=3, Bσ =L=2 , Bπ=1, Ne=12 M Atoma göre (2+1) üçgen yapı oluşur. Burada 3 O atomu aralarında 2σ + 1 π bağı oluşturur. Bu molekülde düzgün bir dağılım yaptığı için 2 O arasında 1σ + 1/2 π bağı varmış gibidir, ölçülen bağ uzunluğuda bunu gösterir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ 28 Kasım 2018 Çarşamba28 Kasım 2018 ÇarşambaPrentice-Hall © 2002