Bankacılıkta ETİK 2018 R. Hakan ÖZYILDIZ Web: www.hozyildiz.com Blog: www.hakanozyildiz.com E-posta: hakanozyildiz@gmail.com

Suç, ceza, yanlış, etik, ahlak vs. Ahlak (Türk Dil Kurumu): Bir toplu içinde kişilerin benimsedikleri, uymak zorunda bulundukları davranış biçim ve kuralları; iyi nitelikler, güzel huylar. Bir toplumda genel kabul görmeyen davranışlar; şartlara, zamana ve mekana göre: yanlış, ahlak dışı, etik dışı veya suç olarak tanımlanabilir. Evde etik olan bankada da etik olmalı mı? www.hozyildiz.com

Etik !? Etos = Karakter Etik: doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı, iyiyle kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek ve doğru haklı, iyi ve adil olduğuna inanılan şeyleri yapmak. Etik ilkeler ve kurallar toplumun birleştiricileri olarak ortak yaşamı mümkün kılar, toplum düzenini sağlar. İş etiği ise etiğin bir alt kümesi olarak, iş dünyasındaki etik sorunları inceler, davranışlara rehberlik etmek üzere kurallar geliştirmeyi amaçlar. www.hozyildiz.com

Neyin etik olduğuna nasıl karar vereceğiz? Eğer banka müşterisinin mutluluğunu artırıyorsa, (müşterinin mutluluğu göreli kavram. Herkese göre değişir) Sonuç kredi müşterisine bağlıdır. Asıl olan bankanın «iyi niyetle» borç vermesidir. (!?) Kanunlara uymak yeterlidir. Banka yasal çerçevede işle yapıyorsa etik davranışı yeterlidir. Gerisi önemli değildir. Peki, etik anlayış ile piyasa gerçekleri çelişiyorsa ne olacak? Hangisi öne geçecek? www.hozyildiz.com

Para, para, para ! 1996 yılında Wall Street te yapılan bir ankette; çalışan insanların çok para kazanacaklarını ve yakalanmayacaklarına inansalar yasaları çiğnemeyi istekli olacakları ve yalnızca para kazanmakla ilgili oldukları; başka hiçbir şeyin umurlarında olmadığı fikrine katıldıkları görülmüş. www.hozyildiz.com

Bankacılık ve güven Sorun ilkeler demeti yayınlamakla çözülebilir mi? Güven üç temel unsurdan oluşuyor: Tahmin edilebilirlik, (sürprizlerle karşılaşma olasılığı) Güvenilirlik, (kişinin veya kurumun nasıl davranılacağını bilme) Sözünde durma, (Kişinin/kurumun tahmin edilebilir ve güvenilir davranmaya devam edeceğine inanç) www.hozyildiz.com

Genel ilkeler Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması, Mali piyasalarda güven ve istikrarın sağlanması, Mevduat, kredi ve ödeme sistemlerinin etkin bir şekilde çalışmasının sağlanması, Ekonomide önemli zararlar doğurabilecek işlem ve uygulamaların önlenmesi Toplumsal yararın gözetilmesi ve çevrenin korunması, www.hozyildiz.com

İlkeler Dürüstlük, (nedir? İkiyüzlüler dürüst olabilir mi? Bilgi gizleme, bariz bir biçimde yanlış ve yanıltıcı beyan) Tarafsızlık, (Önyargı, çıkar çatışması, ticari yargılar) Hukuka saygı, Güvenilirlik, Şeffaflık mı gizlilik mi? Nereye kadar gizlilik olmalı? Toplumsal yararın gözetilmesi ve çevreye saygı, Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele (MASAK?) Çalışma ortamı ve çalışanlar, Siyasi partilerle İlişkiler, Bilgi elde etme, suiistimali, kullanma ve saklama, www.hozyildiz.com

Immanuel Kant – Deontoloji www.hozyildiz.com

www.hozyildiz.com

Ombdusman (!) Kim olacak? Nasıl denetlenecek? Patron ve üst yönetim mi? Yoksa bağımsız kişi veya kişiler mi? İnsan kaynakları yönetiminde etik öne çıkarılıyor mu? Etik eğitimi gerekli mi? Kim verecek? Yoksa hedef/performans/kar her şeyden önce gelebiliyor mu? www.hozyildiz.com

Etik ve yasallık (TÜSİAD Raporu) www.hozyildiz.com

Etik ve din Dinler de toplum yaşamını düzenleme iddiasındadırlar. Bu bağlamda pek çok etik ilkeyi içerirler. Dinlerin uhrevi tarafının dünyevi tarafıyla uyumu/çatışması. Piyasaların dinamik yapısına karşın, durağan konuları aşmak için dinde reform vs. gibi bizi aşan konuların devreye girmesi. www.hozyildiz.com