İklim Değişikliğinin Tarıma Etkileri/ MERSİN Ali Ekber Yıldırım Dünya Gazetesi Tarım Yazarı www.tarimdunyasi.net @tarimyazari

Küresel sorunlar İklim değişikliği Kuraklık Su Gıda güvencesi/güvenliği Açlık- obezite Yaşlanan nüfus

Dış ticaret

Avrupa Kalkınma Bankası(EBRD) üreticilere yönelik araştırması/ İklim değişikliği yok

Türkiye

Yeni Zelanda

Kavram karışıklığı var İklim değişikliği Küresel ısınma Mevsim değişikliği Kuraklık Bu kavramlar çoğu zaman birbiriyle karıştırılır,birbirinin yerine kullanılır İklim değişikliği,doğal afet değil, insanların neden olduğu çok boyutlu bir sorun

İklim değişikliğinin nedenleri Özellikle sanayi devrimi sonrası üretimin artması, benzin, mazot, doğal gaz, kömür tüketiminin yaygınlaşması Nüfusun, dolayısıyla tüketimin artması, Ormanlık alanların azalması, tarım alanlarının tarım dışına çıkması gibi faaliyetler, sera gazı emisyonlarını artırması iklim değişikliğine neden oluyor

İklim değişikliğinin yarattığı sonuçlar Sera gazı artışı ise, dünyada sıcaklıkların yükselmesine,yağış rejiminin değişmesine, karla kaplı alanların azalmasına, buzullarda erimelere, deniz seviyesinin yükselmesine, mevsimlerde kaymalara ve kuraklık, sel gibi afetlerin artmasına neden oluyor

Tarıma etkileri Tarımsal üretim büyük oranda iklim koşullarına bağlı olarak yapılıyor Bu nedenle iklim değişikliğinden doğrudan ve en çok etkilenen sektörlerin başında geliyor Bitkisel ve hayvansal üretim için belirli bir sıcaklık ve su gerekiyor. İklim değişikliği ile sıcaklığın artması,yağışın azalması verimi olumsuz etkiliyor

Tarıma etkileri Bitki büyüme dönemlerinin değişmesi, erken çiçeklenme, üretim deseninin değişmesi, Hayvancılıkta üreme dönemlerinde değişiklikler, yavru atma ve ölümler Yem tüketiminin azalması, yemin ürüne dönüşümünde azalmalar gibi etkiler yaşanıyor

Yağış rejimi değişiyor Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne göre,Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yüzde 20 ile 40 İç ve Batı Anadolu bölgelerinde ise yüzde 40’ı aşan oranlarda yağışlar azalacak Gelecekte bugünkünden daha uzun ve şiddetli kuraklıkların sıklıkla yaşanması olasılığı var

Ekim ve hasat dönemi değişiyor Son yıllarda bir çok üründe ekim ve hasat döneminde kaymalar var Fındık,zeytin ve daha bir çok üründe hasat geçmiş yıllara göre neredeyse 1 ay daha geç olmaya başladı Meyvelerde çiçeklenme döneminin değişmesi, soğuk,don riskine veya aşırı sıcaklara maruz kalmasına neden oluyor

Verim kaybı İklim değişikliğine neden olan fosil yakıtların tüketimi ciddi miktarda azaltılmazsa,uzun vadeli sıcaklık artışlarının 5-7 derece civarında olacağı öngörülüyor Her 1 derecelik artış buğdayda yüzde 6’lık kayba neden olacağı,tahıl dışında, meyve-sebze üretimi ve havancılık,diğer tüm ürünler de doğrudan etkilenecek

Suyun önemi Türkiye’de 24 milyon hektar tarım alanının, yaklaşık 5-6 milyon hektarı sulanıyor Tarım alanlarının yüzde 80’ninde üretim yağışa bağlı gerçekleştiriliyor Alanlarının sadece yüzde 20’sinde sulama yapılmasına rağmen,toplam su kaynaklarının yüzde 70’inden fazlası tarımsal sulama için kullanılıyor

Su sorunu Yağışların azalması yer altı sularının da azalmasına neden oluyor Suyun yüzde 73’ü tarımda kullanılıyor Verimli ve doğru ürünlerde kullanılması çok önemli Su tasarrufu “diş fırçalarken musluğu açık bırakmamak” değil,tarımda verimli kullanmakla olur Tarla içi sulama tasarısı Meclis’te

Gıda güvenliği için tehdit Tarımsal üretim miktarındaki düşüş, gıda arzını,fiyatını, gıda talebini etkiliyor Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO’ya göre en çok düşük ve orta gelirli grupların gıdaya erişiminde sorunlar yaşanıyor Ayrıca, iklim değişikliğinden en çok etkilenenler tarımdan geçimini sağlayan yoksul küçük aile işletmeleri oluyor

Göç Dünya Bankası’nın “Dip Dalgası-İç İklim Göçüne Hazırlık “ raporuna göre, İklim değişikliği nedeniyle ülke içi göçler yaşanması bekleniyor Araştırmalara göre, su kıtlığı, ürün kıtlığı,fırtınalar,sel ve diğer felaketler nedeniyle 2050 yılına kadar yaklaşık 140 milyon insan göç etmek zorunda kalacak

Kendine yeterlilik İklim değişikliğinin tarıma olumsuz etkilerinden korunmak için kendine yeterlilik çok daha önem kazanıyor İthalata dayalı tarım politikası ile iklim değişikliğine uyum sağlanamaz Yem, hayvancılık,hububat,bakliyatta dışa nbağımlılığın faturasını ödüyoruz Rusya,ABD, Sudan,Cezayir,Gürcistan herkes kendine yeterli olmaya çabalıyor

İklim değişikliği anketi Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof.Dr. Gökhan Özertan ile Doç.Dr.Barış Karapınar’ın 700 çiftçi ile yaptıkları anketin sonuçlarını açıkladı Türkiye’de üç şehirde 700 çiftçiyle yaptığımız anket, çiftçilerin yüzde 90’ının iklim değişikliğinin bilincinde olduğunu gösterdi.  

Çiftçiler değişimin farkında Çiftçiler, sıcaklık artışları, sıklaşan kuraklık, yağış zamanı ve miktarındaki değişiklikler gibi iklim olaylarını ve bunların tarımda neden olduğu olumsuz etkilerini doğrudan gözlemliyorlar Çiftçilerin yaklaşık yüzde 80’i kendi imkanlarıyla değişen iklim koşullarına uyum yöntemleri geliştirmeye çalışıyor

Çiftçiler uyum için ne yapıyor? Tohum ve gübrede değişiklik yapan çiftçilerin oranı yüzde 71 Ekim ve hasat zamanı değişimine yönelik uygulamaların oranı yüzde 64 Doğrudan ekim,toprak ve su koruma tekniklerine yönelik yüzde 47 Ürün çeşitlendirmesi ve gelir çeşitlendirmesi gibi risk yönetimine dayalı önlemler ise yüzde 43 oranında

Uyum çalışmaları ve verimlilik Buğday üreticileri uyum çalışmaları yapmasa verimleri yüzde 20 daha düşük olacağını gösteriyor Buğdayda sadece tarla işleme, ekim ve biçim gibi temel uygulamaların zamanlamasını yeni iklim şartlarına yönelik değiştirmek yüzde 16 kadar verim kazancı (ya da verim kaybında azalış) sağlıyor.

Mersin nasıl etkileniyor? Mersin’de son yıllarda sel,fırtına,hortum gibi felaketler daha sık yaşanmaya başlandı Bu tür olumsuzluklardan daha az etkilenmek için seraların modernizasyonu gerekiyor Devlet seraların modernizasyonuna düşük faizli kredi desteği sağlıyor

Mersin’de afetler arttı

Meyvecilik Kurak geçen kış ayları sonrasında yaşanan don, dolu,fırtına,aşırı yağışlar meyve üretimini olumsuz etkiliyor Üretimdeki miktar olarak düşüşün yanı sıra ürün kalitesinde de bozulmalara neden oluyor Üretim düşüşü ve kalitenin bozulması fiyat artışına ve ihracatın da olumsuz etkilenmesine yol açıyor

Narenciye Bölgenin en önemli ürün grubu olan narenciye üretimi de iklim değişikliğinden olumsuz etkileniyor 2007-2008 sezonunda yaşanan kuraklık nedeniyle limon üretimi yüzde 40, mandarinde yüzde 25 üretim düşmüştü Bu risk kuraklığın olduğu yıllar her zaman olabilir

Sorunlar teknolojiyi zorunlu kılıyor Yüksek girdi maliyetleri İklim koşullarından olumsuz etkilenme Yaşlanan nüfus, işçilik-emek sorunu Verimlilik Sağlıklı ve güvenilir gıda temini için teknolojiyi daha çok ihtiyaç var

Teknoloji kullanımı Hava durumu,kayıt sistemleri Nem,sıcaklık,ısı kontrolü Uzaktan algılama teknikleri/rekolte Sensörler İlaçlama,gübreleme,sulama Seracılık,depolama Hayvancılık-adım sayar,kümes takibi, balık çiftliği takibi vb. sağım robotları

Ne yapmalı? İklim değişikliğinin tarımda etkisinin bölgesel, yerel ve ürünler itibariyle belirlenmeli Olumsuz etkileri azaltacak uyum çalışmalarının bilimsel temelli yapılmalı Tarım kaynaklı emisyonların azaltılmalı Doğal kaynakların korunması, çevre bilincinin geliştirilmesi, iklim değişikliği konusunda eğitim çalışmaları yapılmalı

Ne yapmalı? İklim değişikliğine uyum sağlayacak çeşitler geliştirilmeli Tarım-gıda arz zincirinde, kayıp ve israflar önlenmeli Tarımda iklim değişikliğine uyum strateji ve hedefleri belirlenmeli, izlenmeli ve değerlendirilmeli

TEŞEKKÜRLER .