Iqtisadi sistemlərin idarə edilməsində korrelyasiya və reqressiya təhlili metodunun tətbiqi Plan. Sistemlərdə asılılıqların tipləri. Funksional asılılıqlar və korrelyyasiya asılılıqları. Korrelyasiya və reqressiya təhlili nəzəriyyəsinin predmeti. Cüt korrelyasiyanın xətti və qeyri-xətti modelləri. Ən kiçik kvadratlar metodu. Korrelyasiya asılılıqlarında sıxlığının qiymətləndirilməsinin statistik əmsalları. Xətti və qeyri-xətti çoxkorrelyasiyalı modellər. İstehsal funksiyaları. İqtisadi inkişafın proqnozlaşdırılmasının metod və modelləri.

Funksional asılılıqlar Maddi aləmin sistemlərində rast gəlinən asılılıqlar Korrelyasiya asılılıqları

Funksional asılılıq dedikdə - hər bir müşahidə zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıq başa düşülür. Korrelyasiya asılılığı dedikdə - orta hesabla, ümumi şəkildə və yalnız kütləvi müşahidələr zamanı ödənən asılılıq başa düşülür.

Cüt korrelyasiyada iqtisadi sistemin iki göstəricisi arasındakı korrelyasiya asılı-lığı öyrənilir: Sərbəst dəyişən – Asılı dəyişən – Korrelyasiya asılılığının əlaqə tənliyi:

Cüt korrelyasiyada əlaqə tənliyinin ən sadə ifadə forması: (düz xətt tənliyi) Bu reqressiya tənliyi göstəricilər arasındakı elə bir əlaqəni ifadə edir ki, göstəricilərdən birinin müəyyən bir sabit kəmiyyət qədər dəyişməsi zamanı digər göstərici başqa bir sabit kəmiyyət qədər dəyişir.

Korrelyasiya asılılığının mövcudluğunun qrafiki ekzpertizası Illər İst.həc-mi(min man) 2002 48 2003 51 2004 50 2005 52 2006 55 2007 53 2008 2009 58 2010 56 2011 60 İst.həc. 60 55 50 45 zaman 02 04 06 08 10 11

İst. həcmi faktiki hesabi İllər

Reqressiya tənliyinin əmsallarının qiymətləndirilməsi üçün ən kiçik kvadratlar metodunun tətbiqi. Bu metoda görə reqressiya tənliyinin əmsalları üçün elə ədədi qiymətlər tapılmalıdır ki, asılı dəyişənin faktiki qiymətlərinin onun hesabi qiymətlərindən kənarlaşmalarının kvadratları cəmi minimum olsun: reqressiya tənliyi üçün normal tənlik- lər sistemi

Determinasiya əmsalı Korrelyasiya əmsalı Elastiklik əmsalı Korrelyasiya asılılıqlarında əlaqənin sıxlığının qiymətləndirilməsi əmsalları. Determinasiya əmsalı Korrelyasiya əmsalı Elastiklik əmsalı Styudent əmsalı t-statistika Fişer əmsalı və s.

Determinasiya əmsalı Korrelyasiya əmsalı Elastiklik əmsalı

Cüt korrelyasiyanın qeyri-xətti modelləri (İkinci tərtib parabola tənliyi) (Üçüncü tərtib parabola tənliyi) (n-ci tərtib parabola tənliyi)

reqresiya tənliyi üçün normal tənliklər sistemi

Xətti və qeyri-xətti çoxkorrelyasiya modelləri Çoxkorrelyasiya əmsalı:

İstehsal funksiyasının ümumi ifadəsi Multiplikativ istehsal funksiyası Kobb-Duqlas funksiyası:

Neoklassik istehsal funksiyasının xassələri: