İnsan yanılır; çünkü öğrenir. Pierre-Joseph PROUDHON.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
STRATEJİK PLAN STRATEJİK PLANLAMA EKİBİ
Advertisements

İÇ KONTROL STANDARTLARI
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı İÇ KONTROL SİSTEMİ VE İÇ KONTROL EYLEM PLANI.
YENİ MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİNDE İÇ KONTROL
MALİ İSTATİSTİK DEĞERLENDİRME RAPORU
KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU (Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Kanun No : 5018 Kabul Tarihi : 10/12/2003 Değişiklik.
KAMU İÇ KONTROL SİSTEMİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Defterdarlıklar İç Kontrol Eğitimi 10 Mart-27 Nisan 2013
İÇ KONTROL SİSTEMİ VE İÇ KONTROL STANDARTLARI
PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME (PEB) (YAPI-REHBER-PİLOT UYGULAMA)
Ahmet Emre Öz Maliye Uzmanı 21 kasım 2013
Bütçe Sisteminin Yasal Düzenlemesi
İç Kontrol Sistemi ve İç Kontrol Standartları
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL SİSTEMİ VE KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI.
AMASYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ
SUNUM PLANI İç Kontrol Nedir? İç Kontrolün Amaçları ve Temel İlkeleri
KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI
T.C. NEVŞEHİR ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı İÇ KONTROL SİSTEMİ VE İÇ KONTROL EYLEM PLANI.
İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI
KONTROL ORTAMI Defterdarlıklar İç Kontrol Eğitimi 10 Mart-27 Nisan 2013 Strateji Geliştirme Başkanlığı 1.
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ İç Denetim Birimi Başkanlığı
KAMUDA İÇ KONTROL SİSTEMLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Yrd. Doç. Dr. Fevzi ENGİN A.İ.B.Ü.İ.İ.B.F
1) İÇ DENETİM KAVRAMI İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına.
GELENEKSEL KAMU YÖNETİMİ ANLAYIŞI
ERZURUM BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İÇ DENETİM BİRİMİ
İç Kontrol Ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar
İÇ KONTROL SİSTEMİ ve KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI
T.C. ORDU ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İç kontrol Bilgilendirme Toplantısı 10 Nisan 2014 Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
KIRIKKALE İL ÖZEL İDARESİ
Genel İdari Yapı Ferhan ERGÜN –Maliye Uzmanı
MALİYE BAKANLIĞI TÜRKİYE’DE ÇOK YILLI BÜTÇELEME SÜRECİ
SUNUŞ KAPSAMI KAMU YÖNETİMİ ANLAYIŞINDAKİ DEĞİŞİM KAMU MALİ YÖNETİMİ GELİŞMELERİ STRATEJİK YÖNETİM ANLAYIŞI DIŞ DENETİMİN ROLÜ.
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI.
“İYİ YÖNETİŞİM SİSTEMİ” GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI ÖRNEĞİ
5018 Kapsamında Stratejik Planlama
İÇ KONTROL STANDARTLARI. İÇ KONTROL 5018 sayılı Kamu Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun 55. maddesinde İç Kontrol idarenin amaçlarına, belirlenmiş.
YENİ MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİNDE İÇ KONTROL 08-09/09/2006-Kızılcahamam M. Sait ARCAGÖK MALİYE BAKANLIĞI BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ.
KAMUDA İÇ DENETİM (5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu)
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı İÇ KONTROL SİSTEMİ VE KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI.
İç Kontrol Nedir? İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin; - etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini,
İÇ KONTROL SİSTEMİ VE KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI 27 Ekim 2009 Mehmet BÜLBÜL Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı.
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve Temel Kavramlar
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İÇ DENETİM VE İÇ KONTROL SİSTEMİ
Öznur OKAY Mali Hizmetler Uzmanı
Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde İç Kontrol ve Ön Mali Kontrol
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ
PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIK SÜRECİ Nisan, Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Üzerine Genel Bir Değerlendirme Ana Hatlarıyla Performans Programı Performans.
İÇ KONTROL UYUM EYLEM PLANI VE YOL HARİTASI. İÇ KONTROL İç kontrol genel olarak idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak;
İç Kontrol: İç kontrol, idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini,
Performans Esaslı Bütçeleme Harcama Yetkilileri ve Yetki Devri
Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIKLARI VE İZLEME SÜRECİ 25 Kasım 2014 Antalya Coşkun KARAKOÇ İl Planlama Uzmanı.
Harcama Süreci VE ÖN MALİ KONTROL
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanması
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ BİRİMLERİ KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANININ HAZIRLANMASI BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ BİRİMLERİ KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA.
Kamu mali yönetim ve kontrol sistemini yeniden düzenleyen 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kamu idarelerinde iç kontrol sistemlerinin.
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
FAALİYET RAPORLARI ve HAZIRLAMA ESASLARI
HARCAMA.
KAMU YÖNETİMİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİ ve İÇ KONTROL EYLEM PLANININ UYGULANMASI KAMU YÖNETİMİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİ ve İÇ KONTROL EYLEM PLANININ UYGULANMASI.
SUNUM PLANI Bazı tanımlar ve kavramlar İç Kontrol,
MERKEZİ BÜTÇELEME SÜRECİNDEKİ DENETİM (İÇ DENETİM)
SAĞLIK, KÜLTÜR VE SPOR DAİRE BAŞKANLIĞI
PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME VE FAALİYET RAPORU
Faaliyet Raporları Demet ARSLANTAŞ
MERSİN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI
Sunum transkripti:

İnsan yanılır; çünkü öğrenir. Pierre-Joseph PROUDHON

2017 YILI BÜTÇESİ

2017 GELİR TAHMİNİ

Sunum Planı Değişim İhtiyacı Yeni Sistem Fiili Durum Dış Etkenler İç Etkenler Yeni Sistem Fiili Durum

Orta Vadeli Harcama Çerçevesi Çok Yıllı Bütçeleme Stratejik Planlama DEĞİŞİM İHTİYACI/DIŞ ETKENLER MALİ YÖNETİM ALANINDA ULUSLARARASI GELİŞMELER Orta Vadeli Harcama Çerçevesi Çok Yıllı Bütçeleme Stratejik Planlama Performans Esaslı Bütçeleme Hesap verebilirlik Mali Saydamlık

DEĞİŞİM İHTİYACI/DIŞ ETKENLER ULUSLARARASI KURUMLAR Dünya Bankası/PFPSAL Anlaşmaları IMF/Stand-by Anlaşmaları Avrupa Birliği/KOB-Fasıllar-İlerleme Rap. COSO/İç Kontrol Sistemi INTOSAI/Uluslararası Sayıştaylar Birliği IPSAS/Uluslararası Kamu Sektörü Muhasebe Standartları Kurulu

DEĞİŞİM İHTİYACI/DIŞ ETKENLER Uluslararası Standartlar İç Kontrol Standartları Mali Yönetim Alanında Denetim Alanında Bütçe Sınıflandırması/ABS Muhasebe Standartları/ESA95 Mali İstatistikler/GFS2001

DEĞİŞİM İHTİYACI/İÇ ETKENLER TEMEL ELEŞTİRİLER 5018 sayılı Kanun öncesi temel eleştiriler: İhtiyaçlar: Politikaların ve önceliklerin belirlenmesi ve ülke kaynaklarının belirlenen politikalara tahsis edilmesi gerekmektedir. Politika oluşturma süreci zayıftır. Kamu kaynaklarının mevzuata uygun, ekonomik, etkili ve verimli bir şekilde kullanılması, bunu sağlamaya yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması gerekmektedir. Kamu mali yönetim sisteminin kapsamı dardır. Kontrol ve denetim safhası yetersiz ve etkisizdir. Dönem sonunda kamuoyuna ve yetkili organlara etkin hesap verilmesi gerekmektedir. Hesap verme süreci etkin değildir.

5018 SAYILI KANUNUN GETİRDİKLERİ

5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU Temel Amaç; Kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması

5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU İş ve İşlemler İtibarıyla 5018 Sayılı Kanunun Kapsamı Kamu mali yönetiminin yapısı ve işleyişi Kamu bütçelerinin hazırlanması ve uygulanması Tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanması Mali kontrol

5018 SAYILI KANUNUN KAPSAMI/KURUMSAL GENEL YÖNETİM MERKEZİ YÖNETİM SOS. GÜV. KUR. IV Sayılı Cetvel MAHALLİ İDARELER İl Özel İdareleri Genel Bütçeli İdareler I Sayılı Cetvel Özel Bütçeli İdareler II Sayılı Cetvel Belediyeler Düz. ve Den. Kurumlar III Sayılı Cetvel Mahalli İdare Birlikleri

HESAP VERME SORUMLULUĞU 5018 sayılı Kanun, kamu mali yönetim ve kontrol sistemini hesap verme sorumluluğu üzerine kurmuştur. Hesap verme sorumluluğu, Hükümetin, bakanların, kamu idarelerinin ve mali yönetimde görevli olanların; kamu kaynaklarının elde edilmesi, yönetimi ve kullanılmasında yürüttükleri faaliyetler ile iş ve işlemleri nedeniyle yetkili mercilere, parlamentoya ve kamuoyuna hesap vermelerini ifade eder.

HESAP VERME SORUMLULUĞU/Temel Sorular Kimler hesap vermelidir ? Yetki kullananlar, kamu kaynağı kullananlar Kime hesap vermelidir ? Siyasilere, vatandaşlara, yargı ve diğer yetkili organlara Neyin hesabını vermelidir ? Mali, süreçler, programlar, öncelikler(tercihler) Nasıl hesap vermelidir ? Reaktif, proaktif, interaktif Hesap verme sonunda neler olmalıdır ? Sorumluların belirlenmesi, performansı artırma, güven vermek, demokratik kontrolü sağlamak, açıklık ve diyaloğu sağlamak, etik ve temel değerleri ayakta tutmak

HESAP VERME SORUMLULUĞU 5018 sayılı Kanunun hesap verebilirliği sağlamaya yönelik temel araçları; Mali Saydamlık Raporlamalar

HESAP VERME SORUMLULUĞU Mali Saydamlık; Görev, yetki ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması, Kamu mali yönetiminin bütün aşamalarının kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, Teşvik ve desteklemelerin kamuoyuna açıklanması, Kamu hesaplarının standart ve genel kabul görmüş prensiplere göre oluşturulması, Tüm gelir ve giderlerin bütçelerde yer alması, öngörülen bütçeler dışında bütçe yapılmaması.

HESAP VERME SORUMLULUĞU-Kime ? Raporlamalar Kamuoyuna raporlama TBMM’ye raporlama Bakana/Üst yöneticiye raporlama

HESAP VERME SORUMLULUĞU Kamuoyuna raporlama Kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyunun zamanında bilgilendirilmesi.(5018/7-Mali Saydamlık) Amaçlar, hedefler, stratejiler, varlıklar, yükümlülükleri ve yıllık performans programları konusunda kamuoyunun bilgilendirilmesi. (5018/10) Dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yapılan yardımların kamuoyuna açıklanması.(5018/29)

HESAP VERME SORUMLULUĞU Kamuoyuna raporlama Bütçelerin ilk altı aylık uygulama sonuçlarının, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedeflerin kamuoyuna açıklanması. (5018/30) Maliye Bakanlığınca, gelir politikaları ve uygulamaları konusunda ilkelerin, amaçların, stratejilerin ve taahhütlerin  kamuoyuna duyurulması.(5018/36) Faaliyet Raporlarının kamuoyuna açıklanması.(5018/41) Mali istatistiklerin yayımlanması.(5108/53)

HESAP VERME SORUMLULUĞU TBMM’ye raporlama İdare faaliyet raporları, genel faaliyet raporu ve mahalli idareler genel faaliyet raporunun Sayıştay tarafından değerlendirilerek TBMM’ye sunulması.(5018/41) Kesin hesap kanunu tasarısının hazırlanarak TBMM’ye sunulması.(5018/42) Sayıştay tarafından hazırlanan genel uygunluk bildiriminin TBMM’ye sunulması.(5018/43)

HESAP VERME SORUMLULUĞU Faaliyet Raporları Faaliyet raporları; üst yöneticiler ve harcama yetkilileri tarafından yıllık olarak hazırlanır.(5018/41) Niçin faaliyet raporu hazırlıyoruz? Performans esaslı bütçelemenin bir unsuru Amaç ve hedeflere ilişkin sonuçların raporu Hesap verebilirliğin sağlanmasında kullanılan bir araç

PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME STRATEJİK PLANLAMA PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME Stratejik Plan İlgili mevzuat çerçevesinde misyon ve vizyonların oluşturulması Stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedeflerin saptanması Performansın önceden belirlenmiş göstergelere göre ölçülmesi Sürecin izlenmesi ve değerlendirilmesi

STRATEJİK PLANLAMA Stratejik plan şunları içerir: Neredeyiz? Durum Analizi Nereye Ulaşmak İstiyoruz? Misyon, Vizyon ve İlkeler Stratejik Amaçlar ve Hedefler Varmak İstediğimiz Yere Nasıl Ulaşabiliriz? Faaliyet ve Projeler: Yöntemler, ayrıntılı iş planları, insan kaynakları planlaması, bütçeleme Başarımızı Nasıl Takip Eder ve Değerlendiririz? İzleme: Raporlama, karşılaştırma Değerlendirme ve Performans Ölçümü

MALİYE BAKANLIĞI MİSYONU Ekonomik ve sosyal hedeflere ulaşmak amacıyla, iyi yönetişim ilkeleri gözetilerek, maliye politikalarının hazırlanmasına katkı sağlamak, belirlenen maliye politikalarını uygulamak, uygulamayı takip etmek ve denetlemek. (2008-2012) Maliye politikasını tüm paydaşlarla birlikte katılımcı bir anlayışla geliştiren, uygulayan ve izleyen bir Maliye Bakanlığı. (2013-2017) Teşkilat Kanunundaki bütün görevleri kapsıyor mu?

MALİYE BAKANLIĞI VİZYONU Hızlı ve kaliteli hizmet sunan, saydam, hesap verebilir, öncü bir Maliye Bakanlığı. (2008-2012) Güçlü ve sürdürülebilir bir büyüme ortamını desteklemek üzere mali disiplinden taviz vermeyen, mali yüklerin seviyesi ve dağıtımında adalet içinde optimali gözeten, kamu kaynaklarının kullanımında toplumsal faydayı artıran, saydamlığı ve hesap verebilirliği sağlayan, proaktif ve örnek bir Maliye Bakanlığı. (2013-2017) Belirlenen vizyon misyona ait gelecek öngörüsünü içeriyor mu?

Maliye Bakanlığı’nın Amaçları Amaç 1. Sürdürülebilir Maliye Politikalarının Bütüncül Bir Yaklaşımla Belirlenmesine Öncülük Etmek ve Kaynakları 3E Temelli Yönetmek Amaç 2. Kayıtlı Ekonomiyi Genişletmek ve Mali Suçları Azaltmak Amaç 3. Etkin, Etkili ve Çözüme Odaklanmış Hukuki Danışmanlık ve Muhakemat Hizmeti Sunmak Amaç 4. Kurumsal Kapasiteyi Artırmak Amaçlar bütün ana görevleri kapsıyor mu? Misyonla uyumlu mu?

PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME Bütçelerin stratejik planlara dayandırılması Bütçelerin stratejik planlarda yer alan misyon, vizyon ve stratejik amaçlarla uyumlu olması Bütçelerin performans göstergelerine göre değerlendirilmesi Performans denetimlerinin bu göstergeler çerçevesinde gerçekleştirilmesi Raporlama

PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME Performans Programı; Stratejik planlarda yer alan amaç ve hedeflere ulaşmak için program dönemine ilişkin performans hedefleri Bu hedeflere ulaşmak için gerçekleştirilecek faaliyetler ve projeler Bunlar için kaynak ihtiyacı Performans hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığını ölçmeye yarayan performans göstergeleri

PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME Faaliyet Raporları: Kullanılan kaynaklar, Stratejik plan ve performans programları uyarınca yürütülen faaliyetler, Performans hedeflerine ulaşma düzeyi, Hedeflere ulaşma düzeyinde ve göstergelerin sağlanamaması hallerinde oluşan sapmaların nedenleri,

ÇOK YILLI BÜTÇELEME Amaç: 5018 sayılı Kanunda, merkezi yönetim bütçesinin orta vadeli program ve orta vadeli mali planlar çerçevesinde diğer bir ifadeyle çok yıllı olarak hazırlanması öngörülmektedir. Amaç: Mali disipline uymak konusunda kamu idarelerini yönlendirmek. Kamu kaynaklarının tahsis edileceği öncelikli alanları belirlemek ve ilgili kurumlara, kamuoyuna ve piyasalara göstermek. Hükümet öncelikleri ve hedefleri ile kurumsal öncelikler ve hedefler arasında uyumu bütçeler aracılığıyla sağlamak. Kurumlara ve uygulayıcılara bu çerçevede uzun süreli plan ve program yapma imkanı sağlamak.

PLANLAMA-BÜTÇELEME İLİŞKİSİ Kalkınma Planı Yıllık Program Stratejik Plan Orta Vadeli Program Orta Vadeli Mali Plan Performans Programı Yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminlerini içeren üç yıllık bütçe

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE HAZIRLIK SÜRECİ - I Orta Vadeli Program –Kalkınma Bakanlığı hazırlar, Bakanlar Kurulunca onaylanır, En geç Eylül ayının ilk haftası sonu Resmi Gazetede yayımlanır. Orta Vadeli Mali Plan –Maliye Bakanlığı hazırlar, YPK tarafından karara bağlanarak, En geç Eylül 15 RG’ de yayımlanır. Bütçe Çağrısı ve Bütçe Hazırlama Rehberi–MB hazırlar, En geç Eylül 15 RG’ de yayımlanır. Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi –KB hazırlar, En geç Eylül 15 RG’ de yayımlanır. Teklif performans programları ile bütçe tekliflerinin sunulması –MB’ ye, En geç Eylül ayı sonu Yatırım tekliflerin sunulması –KB’ ye, En geç Eylül ayı sonu Tekliflerin görüşülmesi –MB ve KB ile, Teklifler verildikten sonra

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE HAZIRLIK SÜRECİ - II TBMM, Sayıştay ve DDK bütçelerinin gönderilmesi –TBMM ve MB' ye, Eylül sonu Makroekonomik göstergeler ve bütçe büyüklüklerinin görüşülmesi–YPK da, En geç Ekim ilk hafta Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısının sunulması –Bakanlar Kurulunca TBMM’ ye, En geç 17 Ekim Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri –TBMM’ de, En fazla 55 gün Genel Kurul görüşmeleri –TBMM’ de, Aralık ayı Oylama ve Kabul –TBMM’ce, En geç 31 Aralık Onaylanma –Cumhurbaşkanı tarafından, En geç 31 Aralık Yayımlanma –Resmi Gazete, En geç 31 Aralık

ANALİTİK BÜTÇE SINIFLANDIRMASI(ABS)   KİM? HANGİ İŞLERİ? HANGİ KAYNAKLARLA? NASIL? KURUMSAL FONKSİYONEL FİN. TİPİ EKONOMİK DÜZEY I II III IV KOD XX X

BÜTÇENİN UYGULANMASI 5018 Sayılı Kanun Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Bütçe Uygulama Talimatları/Tebliğleri

MUHASEBE SİSTEMİ Genel yönetim kapsamındaki tüm kamu idarelerinde aynı muhasebe sisteminin kullanılması Tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi, tüm hesapların konsolide edilebilmesi ve uluslar arası karşılaştırmalar yapılabilmesine imkan vermesi Genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygunluk Yöneticilerin yönetim ihtiyaçlarına uygun bilgi üretilebilmesi MUHASEBE

MUHASEBE SİSTEMİ Kamu gelir ve giderlerinin tahakkuk esasına göre, bütçe gelir ve giderlerinin nakit esasına göre muhasebeleştirilmesi Muhasebe hizmetinin sertifikalı muhasebe yetkilileri tarafından yapılması Muhasebe ve raporlama standartlarının “Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu “ tarafından belirlenmesi

İÇ KONTROL SİSTEMİ İç Kontrol; (5018/ 55) İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, Varlık ve kaynakların korunmasını, Muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, Mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan; organizasyon, yöntem, süreç, iç denetim, mali ve diğer kontroller bütünüdür.

5018 SAYILI KANUNDA İÇ KONTROL İç kontrolün amaçları (5018/ 56) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini sağlamak. Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini sağlamak. Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini sağlamak. Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini sağlamak. Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını sağlamak.

İÇ KONTROL SİSTEMİN BİLEŞENLERİ Kontrol Ortamı Risk değerlendirme Kabul Etmek Kontrol Etmek Önleyici Kontroller Yönlendirici Kontroller Tespit Edici Kontroller Düzeltici Kontroller Devretmek Kaçınmak Kontrol Faaliyetleri Bilgi ve İletişim İzleme

USUL VE ESASLARDA İÇ KONTROL İç kontrolün temel özellikleri İç kontrol faaliyet ve düzenlemelerinde öncelikle riskli alanlar dikkate alınır. İç kontrole ilişkin sorumluluk, işlem sürecinde yer alan bütün görevlileri kapsar. İç kontrol malî ve malî olmayan tüm işlemleri kapsar. İç kontrol sistemi yılda en az bir kez değerlendirilir ve alınması gereken önlemler belirlenir. İç kontrol düzenleme ve uygulamalarında mevzuata uygunluk, saydamlık, hesap verebilirlik ve ekonomiklik, etkinlik, etkililik gibi iyi malî yönetim ilkeleri esas alınır.

5018 Sayılı Kanun Maliye Bakanlığının Rolü İç Kontrol süreçlerine ilişkin standart ve yöntemler ‘‘merkezi uyumlaştırma görevi’’ çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir, geliştirilir ve uyumlaştırılır. Maliye Bakanlığı iç kontrol sisteminin koordinasyonunu sağlar ve kamu idarelerine rehberlik hizmeti verir. Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği (26/12/2007)

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI Kamu İç Kontrol Standartları COSO modeli çerçevesinde hazırlanmıştır. 5 bileşen 18 Standart 79 Genel Şart

Kamu İç Kontrol Standartları I. Kontrol ortamı standartları Etik değerler ve dürüstlük Misyon, organizasyon yapısı ve görevler Personelin yeterliliği ve performansı Yetki devri II. Risk değerlendirme standartları Planlama ve programlama Risklerin belirlenmesi ve programlanması III. Kontrol faaliyetleri standartları Kontrol stratejileri ve yöntemleri Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi Görevler ayrılığı Hiyerarşik kontroller Faaliyetlerin sürekliliği Bilgi sistemleri kontrolleri IV. Bilgi ve iletişim standartları Bilgi ve iletişim Raporlama Kayıt ve dosyalama sistemi Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesi V. İzleme standartları İç kontrolün değerlendirilmesi İç denetim

İÇ DENETİM İç Denetimin Amacı İç denetimin amacı, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmaktır. İç denetim; - Bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. -Sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir. -Mali, uygunluk, sistem, performans ve bilgi teknolojileri denetimini kapsar.

İÇ DENETİM İç Denetçilerin Fonksiyonel Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı; Bakanlıklar ve bağlı idarelerde, üst yöneticilerin teklifi üzerine Bakan, diğer idarelerde üst yöneticiler tarafından sertifikalı adaylar arasından atanır ve aynı usulle görevden alınır. İsteği dışında başka bir göreve atanamaz. Doğrudan üst yöneticiye bağlıdır. Bireysel denetim faaliyetinin planlanması, uygulanması ve raporlanmasında bağımsızdır. Raporunu doğrudan üst yöneticiye sunar. İç denetçilere iç denetim görevi dışında başka görev verilemez ve yaptırılamaz.

DIŞ DENETİM 5018 sayılı Kanunda dış denetim(Madde 68) Dış denetim; Genel kabul görmüş uluslararası denetim standartlarına uygun olarak, Kamu idarelerinin hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, Mali faaliyet, karar ve işlemlerinin kanunlara, kurumsal amaç, hedef ve planlara uygunluğu yönünden incelenmesi ve sonuçlarının TBMM’ne raporlanması olarak düzenlenmiştir. Sayıştay’ın üç tür denetim yapması öngörülmüştür: Mali denetim: Kamu idaresi hesapları ve bunlara ilişkin belgeler esas alınarak mali tabloların güvenilirliği ve doğruluğu Uygunluk denetimi: Kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin mali işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğu Performans denetimi: Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi, faaliyet sonuçlarının ölçülmesi ve performans bakımından değerlendirilmesi

Dış Denetim/Sayıştay Düzenlilik Denetimi Performans Denetimi* Mali Denetim Uygunluk Denetimi *Sayıştay tarafından gerçekleştirilen performans denetimleri mali ve hukuki sorumluluk doğurmaz.

DIŞ DENETİM Denetimin Kurumsal Kapsamı Denetim Konusu Yargılama Fonksiyonu Anayasa Madde: 160, 5018/68) Genel Yönetim (Merkezi Yönetim + Sosyal Güvenlik Kurumları + Mahalli İdareler) Genel yönetimin bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetlemek Sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak

Mali Yönetim Ve Kontrol Sistemi Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı- BÜMKO) İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı-İDKK) Bakan Üst Yönetici Strateji Geliştirme Birimi İç Denetim Birimi Ön mali kontrol Muhasebe Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Gerçekleştirme görevlisi Gerçekleştirme görevlisi Gerçekleştirme görevlisi Fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim Yönetim sorumluluğuna dayalı mali yönetim ve kontrol İç Kontrol

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Bakan: Hükümet politikalarının uygulanmasından, Stratejik plan ve bütçelerin kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından Diğer bakanlıklarla koordinasyon ve işbirliğinden Kaynakların kullanımından Kamuoyunun bilgilendirilmesinden sorumludur.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Üst Yönetici: Kamu idaresi bütçesinin sorumlusu üst yöneticidir. İdarenin stratejik planının ve bütçesinin kalkınma planı ve yıllık programa uygun hazırlanmasından ve uygulanmasından, Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, Kayıp ve kötüye kullanımın önlenmesinden, MYK sisteminin işleyişinin gözetilmesi ve izlenmesinden Bakana karşı, mahalli idarelerde ise meclislerine karşı sorumludur.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Harcama yetkililerinin sorumluluğu Harcama yetkilileri yıllık birim faaliyet raporları ile iç kontrol güvence beyanlarını imzalamak suretiyle yönetim sorumluluklarını ortaya koyarlar. Harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur. Harcama yetkilileri, mali yönetim ve kontrol alanındaki görevlerini yerine getirmekten üst yöneticiye karşı sorumludurlar.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Gerçekleştirme Görevlileri: Harcama talimatı üzerine; İşin yaptırılması, Mal veya hizmetin alınması, Teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, Belgelendirilmesi, Ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Muhasebe Yetkilisi; Gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleri muhasebe hizmeti, bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Genel bütçeli idarelerde muhasebe yetkililiği Maliye Bakanlığı tarafından, diğerlerinde ise ilgili kamu idaresi tarafından yürütülür.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Muhasebe yetkilisi Muhasebe kayıtlarını usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak ve raporlamak. Ödeme kontrolü yapmak; Ödeme belgelerinde yetkililerin imzası İlgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olması Maddi hata bulunup bulunmadığı Hak sahibinin kimliği Muhasebe yetkilisi, mali yönetim ve kontrol alanındaki görevlerini yerine getirmekten strateji geliştirme birim yöneticisine (genel bütçeli idarelerde Maliye Bakanlığına) karşı sorumludur.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Strateji geliştirme birimleri (mali hizmetler birimi) Koordinasyon Konsolidasyon Veri toplama İzleme Kontrol Muhasebe (Genel bütçeli kamu idareleri dışında) Raporlama Danışmanlık

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR İç Denetçi: İç denetim, yönetim tarafından yürürlüğe konan iç kontrol sistemlerinin yeterliliğini değerlendirir. İç denetçi doğrudan üst yöneticiye rapor verir, ancak denetimi nasıl yapacağı konusunda yöneticinin görüşlerinden bağımsızdır. İç denetçilere yönetsel görevler verilmemelidir. İç denetçi değerlendirme yapar ve önerilerde bulunur. Denetçinin önerilerine uyulup uyulmayacağına üst yönetici karar verir.

MYK SİSTEMİNDE ROL VE SORUMLULUKLAR Merkezi Uyumlaştırma Birimleri : MALİYE BAKANLIĞI MALİ YÖNETİM VE KONTROL MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA BİRİMİ (BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ) İÇ DENETİM (İÇ DENETİM KOORDİNASYON KURULU)

MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA BİRİMLERİ Temel fonksiyonları Düzenleme yapmak, yöntem ve standartlar belirlemek Kapasite geliştirmek, rehberlik yapmak Eğitim programlarını hazırlama İzlemek ve değerlendirmek Uyumlaştırmak İyi uygulama örneklerini yaygınlaştırma Uluslararası ilişkileri yürütmek

MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ . Stratejik Plan Misyon Vizyon Stratejik amaçlar Stratejik hedefler Performans Programı Öncelikler Performans hedefleri Faaliyet/projeler Kaynak ihtiyacı Performans göstergeleri İdare Bütçesi Harcama birimleri Kaynak tahsisi Temel performans göstergeleri UYGULAMA Faaliyet Raporu Faaliyet/proje sonuçları Performans hedef ve gerçekleşmeleri Sapmalar ve nedenleri Öneriler ve tedbirler Denetim ve Değerlendirme İç ve dış denetim Değerlendirme TBMM/Yerel Meclis Kesin hesap Hesap verme sorumluluğu

Özetle Kıta Avrupası modelinden Anglosakson modele Devletten özele geçiş/Devleti özelleştirme Maliye Bakanlığından idarelere yetki aktarımı Merkezi planlamadan idare bazlı planlamaya Siyaset-Bürokrasi dengesi Merkezi teftişten idare bazlı iç denetime 5018 ile ilk defa yönetsel bir araç kullanımı Statü hukukundan esnek çalışma modellerine Dikey hiyerarşiden yatay hiyerarşiye