Bir psikolojik yapı olarak "zeka" ve madde geliştirme süreci*

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
FAD İ ME AKAGÜNDÜZ SEVG İ SUBA Ş I Aralık OTİSTİK BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ SINIFLANDIRMA TANI DEĞERLENDİRME ARAÇLARI OTİZMİN NEDENLERİ EĞİTİM.
Advertisements

AVRUPA BİRLİĞİ SİSTEMİNDE ENGELLİLER ve ÖZEL EĞİTİM
SPORLA İLGİLİ HAREKETLER DÖNEMİ (7-12 yaş)
PSİKOLOJİYE GİRİŞ ZEKA VE ZEKA ÖLÇÜMÜ
Zihinsel engellilerin sınıflandırılması
DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ
EĞİTSEL OYUNLAR DOÇ. DR. GÜLTEN HERGÜNER BÖLÜM: 2
UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİNİN KÖKLERİ. AÇIKLAMALARIN KULLANIŞLILIĞI Kullanışlı bir kuram; ● Kapsayıcılık ● Doğrulanabilirlik ● Gözleme dayalılık ve ●
Filiz DİKİCİ Psikolojik Danışman ÜSTÜN ZEKALILAR.
Bireyi Tanıma Teknikleri I
ÜSTÜN ZEKALI VE ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLAR
OKUL ÖNCESİNDE KAVRAM KARİKATÜRLERİ
KOHLBERG ve AHLAK GELİŞİMİ Yrd. Doç. Dr. Aysel TOPAN
Sosyal Hizmet Meslek Etiği
OYUN VE OYUNCAĞIN ÇOCUK GELİŞİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ
Erken çocukluk döneminde fen ve matematik kavramlarının gelişimi
Kişisel-Sosyal Rehberlik
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ÜNİTE 3
ÖRGÜTSEL DEĞERLER VE VARSAYIMLARDAKİ DEĞİŞİM
Öğretimin Uyarlanması
TAM ÖĞRENME MODELİ.
Entegre Müfredat Modeli
Bütünleştirme uygulamaları
ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE YARATICILIK VE SANAT EĞİTİMİ
BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR. BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR.
DUYGUSAL ZEKA.
ÖZELLİK FAKTÖR KURAMI.
TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ ve OKUL YÖNETİMİ
İK MAKALESİ.
Okullarda Rehberlik Hizmetleri
Yrd. Doç. Dr. H. deniz gülleroğlu
PISA 2015 Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu.
Geniş Ölçekli Testler Yrd. Doç. Dr .Ömer Kutlu.
Yrd.doç.Dr. H. Deniz GüllerOĞlu
Bir psikolojik yapı olarak "kaygı" ve madde geliştirme süreci
SOSYAL DAVRANIŞ.
Dr. İLKER YAKIN & Dr. HASAN TINMAZ
Üst Düzey Zihinsel Özelliklerin Ölçülmesi
Psikolojik Ölçmelerin Felsefi ve Tarihi Temelleri
EĞİTİME GİRİŞ Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
ZEKA.
BÖLÜM 2 BİLİŞSEL GELİŞİM.
Öğrenci Başarısının Belirlenmesinde Yeni Yaklaşımlar
PROGRAM DEĞERLENDİRME
Geçerlik ve Kullanışlılık
Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu BAŞARI TESTLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
ZEKA BİREYSEL FARKLILIK ALANLARI ZEKÂNIN NİTELİĞİ
MOTOR ÖĞRENME KURAMLARI
ÖĞRENME STİLLERİ.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
SPORDA DİKKAT.
EĞİTİME GİRİŞ Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
ÇOKLU ZEKA TEORİSİ Dr. Gökçe Karaman Benli.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Eğitimde Ölçülen Bilişsel Özellikler
Gelişim ve Temel Kavramlar
2. Isının Işıma Yoluyla Yayılması
DİL GELİŞİMİ KURAMLARI - II
Ölçme Sonuçları Üzerinde Test ve Madde İstatistiklerini Hesaplama
Evren-Örneklem, Örnekleme Yöntemleri 1
Gerçek Yaşama Dayalı Durum Belirleme
Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu BAŞARI TESTLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
6.HAFTA: ARAŞTIRMALARDA ÖLÇME VE ÖLÇEKLERDE GÜVENİLİRLİK
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
TOPLUMSAL TABAKA ve SINIFLAR
TÜRKÇE EĞİTİMİNİN ÖNEMİ
Bir psikolojik yapı olarak "tutum" ve madde geliştirme süreci
Ergenlikte Psikososyal Sorunlar
Bilimsel araştırma türleri (Deneysel Desenler)
Öz, Akran ve Grup Değerlendirmeleri
Sunum transkripti:

Bir psikolojik yapı olarak "zeka" ve madde geliştirme süreci* Yrd. Doç. Dr. Ömer KUTLU *Cohen, R. J., & Swerdlik, M. E. (2013). Psikolojik test ve değerleme-testlere ve ölçmeye giriş. (E. Tavşancıl, Çev.). Ankara: Nobel Akademi (2010). kaynağından alınmıştır.

Farklı Zeka Tanımları Zeka bilim insanları tarafından farklı şekillerde tanımlanmıştır. Francis Galton: Zekanın kalıtsallığı konusunda ilk yayınları yaparak kalıtım-yetişme tartışmasını ilk biçimlendiren kişidir (McGue, 1997). Galton(1888), en zeki insanların en iyi duyusal özelliklerle donanmış olduğuna inanmaktaydı.

Alfred Binet: Binet zekanın açık bir tanımlamasını yapmamasına rağmen zekanın öğeleri hakkında bazı açıklamalar yazmıştır. Binet’e göre, bu öğeler akıl yürütme, yargılama, bellek ve soyutlamadır. David Wechsler: Zekanın işe vuruk tanımlamasında, bireyin amaçlı olarak davranma, mantıklı düşünme ve çevresiyle etkili olarak baş etmesi ile ilgili genel kapasite veya toplam kapasitesi olarak ifade etmiştir.

Jean Piaget:Piaget zekayı, biyolik olarak evrimleşmiş dış dünyaya bir tür adaptasyon olarak kabul etmiştir. Bilişsel beceriler kazanıldıkça, adaptasyon artar (sembolik düzeyde), zihinsel deneme yanılma, fiziksel deneme yanılma ile yer değiştirir. Binet, Wechsler ve Piaget’nin kuramlarında sürekli yer alan ve odaklanılan en önemli konu etkileşimdir. Etkileşim, çevre ile bireyin doğuştan katılsak özelliklerinin etkileşimde bulunmasıdır. Faktör analitik kuramlarda odak noktası yeteneklerin tanımlanmasında veya zekayı oluşturduğu kabul edilen yeteneklerin gruplanmasıdır.

Faktör Analitik Zeka Kuramları İngiliz psikolog Charles Spearman 1904’te testler arası korelasyonları hesaplayan yeni tekniklerin önderliğini yapmıştır. Spearman (1927) yaptığı araştırmalar sonucunda, bütün zihinsel yeteneklerde belli ölçüde etkili genel bir faktörün (g faktörü) olduğunu, genel faktörden kalan değişkenliği açıllayan spesifik faktörler olduğunu savunmuştur ve bu kurama da iki faktör kuramı adını koymuştur.

İki faktör kuramının aksine zekanın ikiden fazla faktörle tanımlanacağını savunan bilim insanları da olmuştur. Guilford (1967), g faktörünü yok saymadan ve g faktörüne bir atıfta bulunmadan önemini küçültürek zihinsel faaliyetleri açıklamaya çalışmıştır.

Gardner (1983, 1994) çoklu zeka (son durumda yedi) kuramını geliştirmiştir. Son yıllarda ilk kez Raymond B. Cattel(1941, 1971) tarafından önerilen ve daha sonra Horn tarafından (Cattel& Horn, 1978; Cattel& Horn, 1966, 1967) değişimler yapılan zeka kuramı test geliştiriciler tarafından ilgi görmüştür.

Cattel tarafından geliştirilen kuramın orijinal halinde başlıca iki tür bilişsel yetenek olduğu öne sürülmüştür: Birikimli Zeka, kazanılmış becerileri kapsar. Bireyin bulunduğu kültüre dayalı yeteneklerdir. Kristalize Zeka ise sözel olmayan, görece kültürden bağımsız belli bir kapsamdan arınıktır.

Faktör analitik yeteneklere dayalı geliştirilen bir diğer önemli çok faktörlü zeka modeli ise Üç Katmanlı Bilişsel Yetenekler modelidir (Carroll,1997). CHC Modeli: Cattel Horn ve Carroll modelleri çeşitli bakımlardan benzerlik gösterir. Kapsamlı yetenekleri (Carrol’un kuramındaki ikinci katman düzeyi) daha dar kapsamlı bazı yetenekleri içerecek biçimde (Carrol’un kuramındaki birinci düzey) içerecek biçimde düzenlemeleri gibi.

KAYNAKLAR Cohen, R. J., & Swerdlik, M. E. (2013). Psikolojik test ve değerleme- testlere ve ölçmeye giriş. (E. Tavşancıl, Çev.). Ankara: Nobel Akademi (2010).