İSPANYA SÖMÜRGE İMPARATORLUĞU
İSPANYA Kastilya Kraliçesi İsabel ve Aragon Kralı Ferdinand’ın evliliğinden doğan ülke (1479)
Müslümanlar ve Yahudiler sürüldü
Portekiz’in liderlik ettiği açık deniz seferleri ve Kristof Kolomb
Cenovalı denizci Ege Adaları ve İzlanda seyahatleri
Batıya gidilerek Asya’ya ulaşma fikri.
İtalyan haritacı Toscanelli ve haritası
Marco Polo
Marco Polo, Kubilay Han’ın hizmetinde 17 yıl çalıştı Marco Polo, Kubilay Han’ın hizmetinde 17 yıl çalıştı. Bu süre zarfında özel görevlerle imparatorluğun hemen her yanına gönderildi. Böylece Doğu’nun pek çok yerini görüp tanıma fırsatı buldu. Kitabında, bizzat gördüğü yerler dışında kendisinin gidip görmediği yerler hakkında da bilgiler vardır. Japonya, Hindistan, Sokotra Adası ve hatta Madagaskar hakkında bilgiler bu anlamda dikkat çekicidir. Marco Polo, Hindistan’ın zenginliğinden söz ederken altın, değerli taşlar, baharatın bolluğundan söz eder.
Avrupa’da zengin Doğu imgesinin oluşmasında katkısı olan Marco Polo’nun Zipangu dediği Japonya ile ilgili şu bilgileri vermektedir: “Ülkede altın bolluğu son kertededir, bitmez tükenmez altın madenleri vardır. Kralın sarayına girebilmiş kişilerin anlattıkları doğruysa sarayın bütün çatısı altınla kaplıymış. Salonların tavanları da bu değerli madenden oluşmaktaymış. Sarayın pek çok odasında masalar altındanmış. Adada ayrıca kırmızı, yuvarlak ve çok büyük inciler sayısız denecek kadar çokmuş.”
Avrupa’daki sarayları ziyaret ve projesine destek arayışı.
Portekizliler, Afrika’da belirli oranda mesafe kat etmişti Portekizliler, Afrika’da belirli oranda mesafe kat etmişti. Bu nedenle Kolomb’un teklifiyle ilgilenmediler.
İspanyollar, ilk teklifi reddetmişse de ikinci teklif kabul edilmiştir.
Siz yüce efendimiz, Katolik Hıristiyan oluşları nedeniyle, kutsal dinimize ve onun savunmasına gönül vermeleri, Muhammed inanışına ve her türlü putperestliğe düşman olmaları nedeniyle beni, ben Kristof Kolomb’u adı geçen hükümdarlarla ülkelerini ziyaret edip durumlarını ve bütün başka ayrıntıları incelemek ve onları kutsal dinimize döndürmek için kullanılması uygun düşecek yöntemi araştırayım diye oralara göndermeye karar verdiler.
Karadan doğuya doğru gitmememi, bunun alışılmış bir yol olduğunu, ama bugüne değin kesin tek bir bilgi edinemediğimiz, hiç kimsenin gitmemiş olduğu batı yolunu tutmamı buyurdular. Böylece 1492 yılı mayıs ayının 12’sine rastlayan bir Cumartesi günü Granada kentinden Santa Maria ile yola çıktım.
Kolomb ile yapılan anlaşma: Keşfedilecek bütün adaların ve kıtaların amiralliğine, kral naipliğine ve valiliğine atanacak; ispanya ise keşfedilecek yerlerin sahibi olacaktı. Malların 9/10’unu İspanya kralı alacak.
Yerlilerle temas Gökyüzünden gelen misafir
Kolomb, Hıristiyan değerlerini ve Hıristiyanlığı öne çıkarıyor Kolomb, Hıristiyan değerlerini ve Hıristiyanlığı öne çıkarıyor. Dinin etkisi bu seyahatte dikkatten uzak tutulmamalı.
Hintlilerin her birine ufak tefek bir şeyler verdirdim Hintlilerin her birine ufak tefek bir şeyler verdirdim. Birine ipliğe geçirilmiş dokuz on boncuklu bir gerdanlık, ötekine Kastilya’da çok ucuza satılan iki üç pirinç çıngırak. Bu hediyeler onları mutlu etmeye yetiyor.
Bir inanca bağlı olup olmadıklarını gözlemlemedim Bir inanca bağlı olup olmadıklarını gözlemlemedim. Katolikliğe kolayca dönebilirler sanıyorum. İnsanlara gelince, daha önce de söylediğim gibi hepsi birbirinin tıpkısı. Görünüşleri de aynıydı, boyları da; ötekiler gibi bunlar da çıplaktı. Kendilerine verilen ıvır zıvır şeyler karşılığında neleri var neleri yok hepsini veriyorlardı. Gemiden birkaç miçoyu kırık çanaklar, cam parçaları verip yerine mızrak alırken gördüm.
Adayı dolanıp kralıyla ilişkiye geçme fırsatı kolluyorum Adayı dolanıp kralıyla ilişkiye geçme fırsatı kolluyorum. Elinde altın varsa bunu ne yoldan, ne yöntemle kapabileceğimi görmek istiyorum. Hemen ardından çok büyük bir adaya doğru gideceğim, bunun Cipango olması gerekiyor. Görevim anakaraya, Çin’in başkentine gitmek, Büyük Hakan’a siz yüce efendimizin mektuplarını sunmak.
“Bunlar kötülük nedir bilmeyen insanlar. Hiç savaşmamışlar “Bunlar kötülük nedir bilmeyen insanlar. Hiç savaşmamışlar. Pek yüce hükümdarlar, dinimize baş koymuş kişiler hele dillerini bir öğrensin o gün bütün bu Hintliler Hıristiyanlığa geçer.
Köyün ortasına dev bir haç diktirdim Köyün ortasına dev bir haç diktirdim. Hintliler canla başla yardım ettiler. Görünüşe bakılırsa bu adamların hepsi yakında tanrının izniyle Hıristiyan olacaktır. Hintliler, bazı adalarda çok altın olduğunu ve hatta bir adanın tamamen altından oluştuğunu söylüyorlar.
Geri dönüş İki dünyanın buluşması
Çıplak erkek ve kadınların oluşturduğu şaşkın bir kalabalığın önünde, Cenovalı ile İspanyol kaptanların heyecanı ve sevinçle ağlaması, insanlık tarihinin en büyük karşılaşmasının beklenmedik, olağanüstü anlamını özetler!!.
1494 Papa, Tordesillas Anlaşması’nı ilan etti.
Kolomb keşfedilen yerin bir kıta olabileceğini düşünemedi. Gözden düşmüş şekilde öldü.
Floransalı denizci Amerigo Vespucci, İtalya’ya yazdığı iki mektupta, çıktıkları toprakların yeni bir kıta olabileceğini söyledi.
Hernendo Cortes 1521 Aztek Devleti’ne (Meksika) el koydu.
İspanyol denizci Cortés Meksika’ya ayak bastığında, bir köylü gibi toprakta çalışmaya değil altın aramaya geldiğini söylemiştir.
1000 Peseta üzerinde Cortes
Pizarro, 1532 Peru’daki İnka Devleti’ne İspanyollar adına son verdi.
Üstün silah gücü Altın ve gümüş
Peru, Kolombiya, Paraguay, Arjantin, Amerika’nın büyük kısmı, Şili, Ekvator, Uruguay, Brezilya’nın bir kısmı, Guatemala, El Salvador, Honduras, Kostarika, Nikaragua, Meksika, Venezuela Uzakdoğu’da Filipinler İspanya adeta dünyanın merkezi oldu.
Sömürgecilik nasıl meşrulaştırıldı Sömürgecilik nasıl meşrulaştırıldı? Papa tarafından verilen görevle yerli halk Katolikleştiriliyor
İspanya sömürgeciliği: Dinsiz yerlilere ve Müslümanlara karşı başlatılan haçlı seferi, Denizaşırı toprakların sömürülmesi amaçlarını taşır.
Salgın hastalıklar; veba, çiçek, kabakulak, grip, kızamık +katliam Halkın % 90’ı öldü.
İspanyollar katliamları nasıl savunuyor ve hatta meşrulaştırıyor: insan kurban ediyorlar, yamyamlık yapıyorlar, ensest ilişki ve eşcinsel yaşam var.
Tüm Aztek ve sair yerli kitap ve belgeleri yakıldı. Yerli ahali bir yandan yok edilirken diğer yandan hızla Hristiyanlaştırıldı.
Avrupa’nın gümüş üretimi yıllık 60 Avrupa’nın gümüş üretimi yıllık 60.000 ton iken 1545’te Meksika’da Potosi dağlarında bir yılda 266.000 ton gümüş üretiliyordu. Avrupa’da 1000 ton altın üretilirken, Amerika’dan yılda 5000 ton altın getiriliyordu.
İspanyollar bu serveti değerlendirememiş, yatırıma dönüştürememiştir İspanyollar bu serveti değerlendirememiş, yatırıma dönüştürememiştir. Altın ve gümüş çarçur edildi. Ganimet akışı yavaşlayınca bu durum enflasyon, borç ve vergi olarak geri döndü.
1595 yılında Venedik elçisi mizahî dille durumu şöyle açıklamıştır; “Amerika’dan gelen servet, evlerin damına düşen yağmura benziyor. Çatılara yağan yağmur düştüğü yere hiçbir yarar sağlamadan süzülüp aşağı akar.”
Amerika’daki altın ve gümüşten başlayarak öteki madenleri (özellikle bakır) ve diğer hammaddelerin anavatana gönderilmesi zorunluydu. Bu da, Amerika’da sanayi kurulmasını engellemiştir. Esasında hammaddeler İspanya’da bile işlenmiyordu.
İspanya, sömürgelerden gelen değerli maddelerin sağladığı parayla, durmadan kan verilerek yaşatılan umutsuz bir hasta gibi, şimdilik refah içinde ömür sürüyordu.
İspanya donanmasının İngilizler tarafından yenilgiye uğratılması sonrası (1588) İspanyollar yavaş yavaş Amerika’ya sızmaya başladı. Amerika, Honduras, Panama, Jamaika İngilizlerin eline geçti.
Amerika’nın bağımsızlığı, Fransız ihtilali ayaklanmalara neden oldu. XIX. yüzyılın başında Arjantin, Meksika, Peru ve Şili ayrıldı. 1898’de son topraklar Küba ve Porto Riko elden çıktı.