AÇIK TARLA ORGANİK SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİ
ORGANİK SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ İnsan sağlığı beslenme kaynakları Vitaminler Mineraller Karbonhidratlar Proteinler Yağlar Sebzeler
Beslenme şekline bağlı olarak son yıllarda insanlarda ortaya çıkan hastalık sayısı oldukça artmıştır. Bu hastalıkların başlıcaları; Kalp damar rahatsızlıkları, Obezite Şeker hastalığı Gut Not: Her hastalığın ortaya çıkmasında genetik faktör en etkili etmendir. Önemli Not : Bu hastalıklardan korunmada en önemli yol sebze ağırlıklı dengeli beslenmedir.
Organik (Ekolojik, Biyolojik) Tarım En önemli not: Tüketilen sebzenin üretim tekniği ve üretimde kullanılan girdiler önemlidir. ÜLKEMİZDE SEBZE ÜRETİM TEKNİKLERİ Konvansiyonel Tarım Sürdürülebilir Tarım Organik (Ekolojik, Biyolojik) Tarım
ORGANİK SEBZE YETİŞTİRME KURALLARI Fazla enerji tüketen ve çevre kirliliği yaratan hiçbir girdi kullanılmamalıdır. Üretim materyali bölgeleye adapte olmuş dayanıklı çeşitler olmalı, Çevrede, konvansiyonel tarım faaliyetleri sürdürülüyor ise; bu sebepten olabilecek kirlenmeyi önlemek için üretim alanları arasında yeterli izolasyon mesafesi bırakılmalıdır. Konvansiyonel olarak üretilen sebzeler; hasat, ön işleme, ambalajlama, depolama, taşıma ve pazara arz aşamalarında hiçbir şekilde organik olarak üretilen sebzeler ile karıştırılmamalıdır.
Üretim materyali (Tohum, Fide, Arpacık, Yumru, Baş-Diş) SEBZE ÜRETİMİNDE KULLANILAN GİRDİLER Üretim materyali (Tohum, Fide, Arpacık, Yumru, Baş-Diş) Bitki besin maddeleri Pestisitler Büyümeyi düzenleyici maddeler Hasat sonu ürünün muhafaza ömrünü uzatmaya yönelik uygulamalar
Sebze Üretimini Etkileyen Ana Faktörler: İklim Koşullar, Toprak şartları Organik Sebze Üretimine Başlama: Üretim alanının, kontrol ve sertifikasyon firmasınca, uygunluğunun belirlenmesi=onaylanması Dikkat!
Başlangıç için tek yıllık bitkilerde ekim tarihi esas alınır. Geleneksel Tarım Organik Tarım Başlangıç için tek yıllık bitkilerde ekim tarihi esas alınır. Geçiş sürecini etkileyen faktörler: Arazinin önceki yıllardaki kullanım durumu, Yapılan uygulamalar, Bölgedeki genel durum, Yetiştirilen ürünler, Risk durumları, Geçiş Süreci-2 Yıl
Sebze Bahçesinde Yıllık Bakım İşleri: Toprak İşleme Üretim Materyali Temin -Üretme Ekim-Dikim Sulama Gübreleme Çapalama-Boğaz doldurma Terbiye ve Budama Hastalık-Zararlı ve Yabancıot Yönetimi Hasat ve Hasat Sonu İşlemler
Toprak İşleme: Organik bitkisel üretimde, gereksiz ve toprakta erozyona neden olacak şekilde toprak işleme yapılmamalıdır.
Üretim Materyali Temini-Üretme Sebze Üretim Teknikleri Tohumla üretim Fide ile üretim Çelik ile üretim Soğan ve yumru ile üretim
Tohum, Genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, döllenmiş hücre çekirdeği içindeki DNA dizilimine dışarıdan müdehale edilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik özellikte ve Organik Tarım Yönetmeliğine uygun olarak üretilmiş olmalıdır.
domates, hıyar, kavun, kabak, karpuz Tohum ile Üretilen Sebzeler Soğan, ıspanak, turp, roka, tere, bezelye, fasulye, bakla, börülce, bamya, havuç, maydanoz, dereotu, semizotu, domates, hıyar, kavun, kabak, karpuz
Tohum Ekim işinde başarılı olmak için? Tohum yatağı iyi hazırlanmalı, Toprakta nemin uygun olduğu zaman ekim yapılmalı, Tohum cinsine uygun ekim makinesi seçilmelidir.
FİDE: Organik tohum veya ana bitkiden elde edilmiş, OTY’ne uygun olarak üretimi sırasında sentetik besleme ve büyütme maddeleri ile hormonların kullanılmadığı, toprak ve iklim koşullarına uygun olmalıdır. Topraklı Fide Topraksız Fide
Üretimde sağlıklı fideler kullanılmalıdır
Organik Sebze Üretiminde Sulama Kuralları Sanayi ve şehir atıkları ile drenaj sisteminden elde edilen drenaj suları organik tarımda kullanılamaz, Gerekli hallerde, suyun uygunluğuna yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yapılacak kontrollerde karar verilir, Sulama suyu çevre kirliliğine yol açmamalıdır, Sulama, toprak yapısında bozulmaya ve erozyona yol açmamalıdır.
Gübreleme: OTY esaslarına göre yapılmalıdır toprağın sürdürülebilirliği esas olmalıdır.
BUDAMA : Domateste budama, yaprak diplerinden çıkan ve koltuk adı verilen sürgünlerin bitkiden koparılması ile yapılır. Örtü altında yetiştirilen hıyar çeşitlerinde de budama, tepe alma ve sürgün koparılması şeklinde uygulanır.
YABANCI OT KONTROLÜ: Elle mücadele, Malçlama, İyi bir ekim nöbeti programı uygulamak, ZARARLI KONTROLÜ Biyolojik mücadele, Bacillus thuringensis, Entegre Mücadele Metodlarının kullanımı, Organik preperatların kullanımı (Azadiachtin-NeemAzal), Ekim nöbeti, Ekim-dikim tarihlerini kaydırmak, Konukçu bitkilerin ekim nöbetinde yeri iyi ayarlanmalıdır.
HASTALIK Yönetimi Kültürel Önlemler-Ekim Nöbeti -Sıra-aralık mesafelerinin ayarlanması -Fide dikimlerinin sırta yapılması -İyi bir sulama rejiminin uygulanması Dayanıklı çeşit kullanımı
Hasat ve Hasat Sonu İşlemler: Organik ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve kirlilik oluşturmaması esastır. Elle toplama materyalleri OTY’ne uygun olmalıdır.
Ekim Nöbeti (Rotasyon-Münavebe) 1.Yıl 2. Yıl 3. Yıl
Toprağın verimliliğini sürdürmek Ürünlere besin sağlamak Ekim Nöbetinde Bitkilerin Uyuşumu Ekim nöbetinde, birinci yıl yetiştirilen bitkiye “ön bitki” ikinci yıl yetiştirilen bitkiye ise “art bitki” adı verilir. Rotasyonun Hedefleri Toprağın verimliliğini sürdürmek Ürünlere besin sağlamak Hayvanlara besin sağlamak Yabancı ot, hastalık ve zararlıları engellemek
Sebzelerde ön ve art bitki Tür Ön Bitki Art Bitki Ispanak Patates, Bezelye, Fasulye, Havuç, K.bahar, Lahana ve Salatalar Bezelye, Fasulye, Hıyar, Domates, Patates, Lahana ve Soğan Lahana Lahanalar dışındaki tüm sebze türleri Domates, Fasulye, Salata, Hıyar, Turp, Pırasa, Bezelye Fasulye Patates, Domates, Kırmızı pancar, Maydanoz, Havuç, Ispanak, Lahana, Soğan Bütün sebze türleri En şanslı grup lahanagiller Hıyar, Kavun, Karpuz Domates, Patates, Lahana, Şalgam, Soğan, Ispanak, Turp, Salatalar Salatalar, Ispanak, Lahana, Soğan Domates, Patlıcan Hıyar, Lahana, Kereviz, Şalgam, Baklagiller Ispanak, Havuç, Bezelye, Fasulye, Bakla, Kereviz Biber Kabakgiller, Baklagiller, Salatalar, Ispanak, Turp
Domatesin Organik Tarım Koşullarında Yetiştirilebilirliğinin Araştırılması Uygulamalar; Ön bitki: Yeşil Gübreli (Fiğ) Yeşil Gübresiz Bitki Besin Maddeleri: Tavuk Gübresi Sığır Gübresi Koyun Gübresi Odun Talaşı Deniz Yosunu Bioplazma NPK Kontrol Çeşit: H2274 Tohuma Uygulaması: Trichoderma harzianum rifai KLR-AG2 (T22) (Ruhsat tarihİ: 28/12/1999 3704) Fide Toprağı: Buharla sterilize edildi
Elde Edilen Bulgular Verim: Sığır, Tavuk, Koyun gübreleri ile NPK uygulamasının verimi aynı bulunmuştur: 6 ton/da Bioplazma, odun talaşı ve deniz yosunu uygulamalarından çeşidin ortalama veriminin altında verim elde edilmiştir (3,5-4 ton/da) Zararlılar: Yaprak biti ve yeşil kurt zararı görüldü. Yaprak biti ile NeemAzal (Ruhsat tarihi: 20/06/2000 3792) ile mücadele yapıldı. Yeşil kurt?...... Hastalıklar: Sclerotinya
SONUÇ Tek başına bitki besin maddesi olarak, tek bir uygulama yeterli değildir. Birbiri ile kombine edilmelidir. İşletmede kompost yapımına önem verilip, kullanılmalıdır. Her bölge ve her tür için standart yetiştirme reçetelerinin geçerliliği söz konusu değildir. Bölgelere uygun programların oluşturulması faydalıdır.
Organik Tarım esasları çerçevesinde sebze ekim nöbetleri, sebze türlerinin özellikleri ve üretim bölgeleri dikkate alınarak hazırlanıp uygulanır ise; gelecek nesillerden ödünç alınıp kullanılmakta olan bu topraklar, gerçek sahiplerine yapısal bozukluğa uğratılmadan teslim edilebilecektir. TEŞEKKÜR EDERİM