Bölüm 3 Bilişim Teknolojilerinin Stratejik kullanımı Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Bilişim Teknolojilerinin Stratejik Kullanımı Porter ve Millar, Değer zinciri Kavramı ile işletmeye ait etkinlikleri ve bilişim Teknolojilerinin kullanımını değerlendirmeye yarayan araçları tanımlamışlar ve oluşturmuşlardır. Örnek olarak: Amerikan Hastane Tedarik Sistemi – elektornik bir arayüz ile hastaneler için tedarik işlemleri kolaylaştırılmıştır. Amerikan Havayolları’nın SABRE sistemi (bu sistem diğer bölümlerde ayrıntıları ile incelenecektir) Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Porter ve Millar’ın Değer Zinciri Değer etkinlikleri (Faaliyetleri) = Bir firmanın iş yapmak için yapması gereken etkinlikler. Birincil etkinlikler yaramak, pazarlamak, tedarik ve ürün sunma etkinlikleridir. Destek etkinlikleri ise birincil etkinlikleri mümkün kılan etkinliklerdir. Örneğin bilişim sistemleri bir destek etkinliğidir. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş Değer Zinciri (Devam) Zincirdeki bir etkinliğin uygulanış biçimi diğer etkinliklerin başarımını etkileyebilir. Örnek: yüksek kaliteli tasarım satış sonrası hizmetlerin maliyetini azaltabilir. Etkinlikler birbiri ile ilintilidir. Bilişim sistemleri yöneticilerin etkinlikler arasındaki bağlantıyı yönetebilmesine yardımcı olur. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Değer Zinciri: Birincil Etkinlikler İçsel (Inbound) Lojistik: malzeme yönetimi, lojistik. Operasyon: Üretim, parça montajı. Dış (Outbound): sipariş prosesi, sevkıyat. Pazarlama ve Satış: reklam, tutundurma. Hizmet: satış sonrası hizmet ve onarım. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Değer Zinciri: Destek Etkinlikleri Örgütlenme: Genel Müdürlük, muhasebe, yasal işlemler. İnsan Kaynakları: şirket için doğru personelin istihdamı. Teknoloji: son teknoloji donanımların kullanılması. Satın alma: ham maddelerin tedarik edilmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Değer Etkinliklerini Teknoloji Nasıl Destekler -- Örnekler İç Lojistik: Tam Zamanında Tedarik ve Envanter Operasyon: Proses Kontrol. Dış Lojistik: Müşterilere çevrim içi bağlantılar Pazarlama: Doğrudan Satış için Dizüstü Bilgisayar Kullanımı Satış Sonrası Hizmet: Teknik Desteğin Elektronik olarak sağlanması. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Teknoloji Destek Etkinliklerini Nasıl Destekler – Örnekler Yönetim: Elektronik Posta. İnsan Kaynakları: Çevrimiçi Personel Veritabanı Teknoloji: CAD/CAM (Bilgisayar Destekli Tasarım veya Üretim). Tedarik: Tedarikçilerin envanterine çevrim içi erişim Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Bilişim Teknolojilerini Rekabette Avantaj için Kullanmak Parsons’un ilgili kaynağında (1983) bilişim teknolojilerinin mevcut ve olası etkilerine değer biçmeye yönelik olarak yöneticilere yardımcı olabilecek ve üç düzeyden oluşan bir çatı önermektedir: Piyasa (industry) düzeyi etki Firma düzeyi etki Strateji düzeyi etki Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş Piyasa Düzeyi Etkiler Üretim ve hizmet: BT üretim ve hizmetin doğasını üretim geliştirme hayat döngüsünü değiştirmek yoluyla ya da dağıtım hızını artırmakla değiştirebilir Üretim Ekonomisi: Örnek olarak, BT bölgesel dağıtım merkezlerinin yönetimine yardımcı olabilir. Pazarlar: Bir çok pazarda artık firmalar ancak elektronik hizmetler sunarak ayakta durabilmektedir. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş Firma Düzeyi Etkiler Porter (1980) bir piyasada karlılığı etkileyen beş ana rekabetçi kuvvetin bulunduğundan bahsetmektedir. Rekabetçi kuvvetler geleneksel rakiplerden fazlasını içermektedir. Bir stratejistin amacı firmasının piyasa içinde rekabetçi kuvvetlere karşı durabileceği en iyi konumlanmasını sağlamaktır. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Porter Rekabet Analiz modelinin Etmenleri Yeni girenlerin Tehditi Müşterilerin pazarlık gücü Tedarikçilerin pazarlık gücü İkame ürünlerin rekabet gücü. Beklenen geleneksel rekabet. Mikrobilgisayar piyasası için bu etmenlerin her birine ait beyin fırtınası gerçekleştirin. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Porter’ın Genel Stratejileri Düşük Maliyet ile Liderlik: Maliyetleri azaltma veya üretkenliği artırma yeteneği. Ürün Farklılaştırma: bir ürüne benzerssiz bir nitelik veya değer katma. Pazarda Uzmanlaşmak: özel bir pazara veya ürüne yoğunlaşmak. BT bu stratejilerin herbirinde nasıl kullanılabilir? Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

BT Düşük Maliyetli Liderliği Nasıl Kazandırır? Uzman Sistemleri Kullanan Kredilendirme Olanakları. Disket, CD veya web üzerinde kataloglar. Tedarikçi merkezli Tam Zamanında (JIT) Tedarik ve Elektronik Veri Takası. Bilgisayar Destekli Tasarım (BDT) ve Bilgisayar Destekli Üretim (BDÜ) CAD/CAM. İş Akış Otomasyonu Yazılımı. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

BT Ürün Farklılaştırmaya Nasıl Yardım Eder? Yardım Hatları (Çağrı Merkezleri). Uzaktan ürün tanılama ve onarım. Teslimat izleme bilgi sistemleri. Müşteri merkezli elekrronik veri takası (EVT) [EDI]. Kalite Kontrol bilgi sistemleri. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

BT Pazarda Uzmanlaşmaya Nasıl Yardım Eder? Çevrim içi veya CD-ROM kullanan demografik veritabanları. Çevrim içi veya CD-ROM kullanan iktisadi veritabanları. Satış haritalama sistemleri. Müşteri veritabanları. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş Yeni İş Olanakları Yeni Bilişim Teknolojileri yeni iş fırsatları doğurmaktadır: örneğin videokonferans toplantılar için bir alternatiftir. BT yeni ürün ve hizmetlerin pazarlanmasını sağlar. Bknz. Sears büyük veritabanı örneği. BT Pazar araştırması yapılmasını sağlar: satış noktasında doğrudan veri toplama, barkod tarama, kasa terminalleri. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Müşteri Hizmetlerini Geliştirmek için Teknoloji Kullanımı Müşteri hizmetlerinin iyi olması rekabette üstünlük sağlar. Müşteri tercihlerini izlemek için veritabanı kullanılabilir. Bir bilgisayar sistemi ile müşterilerin daha önceden istediği bir ürün satışa sunulmuşsa müşteriler otomatik olarak bilgilendirilebilir. Bilişim Teknolojisi ile bir ürüne değer katmak. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Müşteri Hizmetlerini Geliştirmek için Teknoloji Kullanımı (devam) Örgütlerarası sistemler Bu sistemler firmaları bir değer zinciri içinde birbirine bağlar –Böylece firmalar rekabet için gereksinim duydukları bilgileri takas ederler. Bilişim Ortaklığı: elektronik hizmetlerde nadir bulunur bir sistem sunmak için Sears ve Prodigy bağlantı kurmuşlardır. Elektronik Pazar Ortamı: Alıcılar ve satıcılar satışları elektronik olarak yönetmek için bağlanırlar. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

İnternet ve Elektronik Ticaret’in Stratejik Etkisi İnternet elektornik ticarette birincil etmendir. Yöneticiler İnternet’i kullanarak nasıl bir stratejik avantaj elde edeceklerini bulmak istemektedirler. İnternet 25.000’den fazla bilgisayar ağının birleşmesinden oluşan ve veri aktarımını amaçlayan bir bilgisayar ağıdır. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

İnternet Uygulamalarına bir bakış Elektronik ticaret için internet kullanımına ait örnekler: Grup konferansları ve tele toplantılar. Bilgi aktarımları – eposta, haber grupları, ilan tahtaları, Elektronik Veri Aktarımı. Bilişim veritabanları – veb tarayıcılar, veb arama motorları. FTP ile bağlanma ve dosya indirme / yükleme. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

İş Dünyası İnternet’i Kullanıyor Firmaların İnternet’i kullanmasının Nedenleri: Küreselleşme: Küresel ölçekte iş yapabilme imkanı. Rekabet Avantajı: bir pazarlama aracı. Bilgiye erişim. Maliyet Azaltma: bu yolla iş yapmak daha ucuzdur. Satış ve Pazarlama: Ürün hakkında bilgi verir. Elektronik iletişim: hızlı paylaşım Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Elektronik Pazarlama ve Sanal Alemdeki Çevrim İçi Topluluklar İş Toplulukları: ürün ve hizmetlerin alım satımını kolaylaştırır. İlgi toplulukları: katılımcılar birbirleri arasında bilgiyi paylaşırlar. Bağlantı Toplulukları: bireyler çevrimiçi tartışma gruplarına katılırlar. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Stratejik Bilişim Sistemlerinin Riskleri Rekabetteki Dengenin Değişimi. Stratejik sistemlerin Yeteneklerinin Yükseltilmesindeki Başarısızlıklar. Rekabetçi Zorlama mı yoksa rekabetçi avantaj mı? Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Bilişim Sistemleri Gerçekten Rekabette Avantaj Sağlar mı? Firmalar BT konusunda sektördeki önder kuruluşların yaptıklarını kolayca kopyalayabilirler. Firmalar rekabete yönelik yeteneklerini artırma konusuna odaklanmalıdır. İş süreçlerinin geliştirilmesi rekabette üstünlüğü sağlar. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

SABRE’nin Güncellenmesi SABRE (American Airlines çevrimiçi rezervasyon sistemi) rekabet üstünlüğü sağlayan ilk bilişim sistemlerinden biridir. Saniyede 2000 ileti/saniye, 300.000 yolcu kaydı/gün. Ayrıca uçuş planları üretir, yedek parça takibi sağlar, uçuş mürettebatı programı oluşturur ve diğer özelliklere de sahiptir. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

SABRE Güncellenmesi (Devam) Firmalar artık rekabet üstünlüğünü BT’yi kullanmada ellerinde tutamazlar. Bu nedenle sistemlerinin BT tabanlı olarak kurulması ve diğer firmalarla gerektiği biçimde rekabet etmesi gerekmektedir. Kuruma özel yazılım geliştirmek çok pahalıdır, üçüncü taraf üreticilerin yazdığı yazılımlarla çözümler satın almak daha uygundur. Bütün türdeki firmalar için artık Bilişim Sistemleri başarının vazgeçilmez bir gerekliliği olmuştur. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş

Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş Özet Bilişim Teknolojisi rekabette üstünlük sağlayabilir. BT ayrıca piyasada rekabetin temellerini değiştirmiş ve farklı biçimlere dönüştürmüştür. Günümüzde bir çok firma elektronik Pazar ortamını kullanarak iş yapmaktadır. BT iş yapmanın gerekli bir kısmıdır. Yönetim Bilişim Sistemleri Sistem ve Örgüt Kavramlarına Giriş