Araştırma Problemlere güvenilir çözümler bulmak amacı ile planlı ve sistematik olarak, verilerin toplanması, çözümlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlaştırılması sürecine denir. 2 genel başlık altında toplanabilir: Temel Araştırmalar Uygulamalı Araştırmalar
Temel Araştırmalar Amacı var olan bilgiye yeni bilgi katmaktır. Uygulamadan çok bilgi bilgi içindir anlayışı hakimdir. Düzeyleri: Açımlama Ayrıntı saptama Neden sonuç ilişkisi saptama Kuram geliştirme
Temel Araştırma Düzeyleri Açımlama Problemin ne olduğu, hangi değişkenlerden etkilendiği, problemi çözmek için hangi yaklaşımların ele alınabileceği ana hatları ile belirlenmeye çalışılır.
Temel Araştırma Düzeyleri Ayrıntı Saptama Problemi etkileyen değişkenler tek tek ya da aralarındaki olası ilişkiler tanımlanmaya çalışılır. Değişkenler olabildiği ölçüde sayısallaştırılmaya çalışılır. Örn. Eğitimde fırsat eşitliğini araştıran bir araştırmacı bu probleme etki edebilecek değişkenleri tanımlar ve sayısallaştırılır (cinsiyet, bölge, sosyo-ekonomik düzey vs.).
Temel Araştırma Düzeyleri Neden Sonuç İlişkisi Saptama Bilimsel araştırmaların üst düzey bir etkinliğidir. Değişkenler arası ilişkiler kontrollü ortamlar hazırlanarak betimlenir. Örn. İvme ile kuvvet arasında bir neden sonuç ilişkisinin bulunması için kuvvete etkiyen diğer değişkenlerin kontrol altında tutulması gerekir. Toplum bilimleri ile doğa bilimlerindeki kontrolü karşılaştırınız.
Temel Araştırma Düzeyleri Kuram Geliştirme Düzeyi Bilimsel araştırmaların en üst düzeyidir. Elde edilen veri ve bilgilere göre ilke, model ve kuramlar geliştirilir. Bu düzeye erişebilmek için alt düzey araştırmaların tamamlanmış olması gerekir.
Uygulamalı Araştırmalar Üretilen bilgilerin değerlendirilmesi ile problemlerin fiilen çözümünü gerçekleştirmeyi, bilimin olayları denetim altına alma işlevini gerçekleştirmeyi amaçlayan araştırmalardır. Bu tür araştırmalar üretilmiş ya da üretilmekte olan bilginin denemeli uygulamasıdır. Türleri: Aksiyon Araştırmaları AR-GE Araştırmaları
Aksiyon Araştırmaları Uzman araştırmacıların yürütücülüğünde, uygulayıcıların ve probleme taraf olanların da katılımı ile var olan uygulamanın eleştirel değerlendirmesi yapılarak durumu iyileştirmek için alınması gereken önlemleri belirlemeyi amaçlayan araştırmalardır. Bu tür araştırmaların sonuçları yerel niteliklidir ve genelleme özelliği düşüktür.
AR-GE Araştırmaları
AR-GE Araştırmaları Uzman araştırmacılar sorumluluğunda, üretilmiş bilgilerin denemeli uygulaması ile geçerliği denenmiş somut ürünler geliştirmeyi amaçlayan araştırmalardır. Geliştirilmiş kuramların ‘’araştırma-geliştirme’’ yoluyla uygulamaya aktarılması biçiminde olur.
Bilimsel Araştırmanın Temel Nitelikleri Literatürde mevcut olmayan yeni bilgi toplama amacı ile yapılır. Problem çözmeye yönelik yansız ve sistemli bir süreçtir. Araştırma yapmak uzmanlık işidir. Elde edile veriler nesnel olmalı, sınanabilmeli ya da yanlışlanabilmelidir.
Bilimsel Araştırmanın Temel Nitelikleri Elde edilen sonuçlar literatüre uygun olarak yorumlanır. Araştırma tekrarlanabilir nitelikte olmalıdır. Araştırma sonuçları diğer bilim adamları için anlam taşır. Önemli tüm süreç ve sonuçları ile rapor edilen bir çalışma bütünüdür.
Araştırmaya Karşı Bazı Yanlış Tutumlar Araştırmanın önemini anlayamamadan kaynaklanan yanlış tutumlar Araştırmanın sınırlılıklarını bilememeden kaynaklanan yanlış tutumlar
Araştırmanın Önemini Anlayamamadan Kaynaklanan Yanlış Tutumlar Araştırmanın sonuçlarını reddederek eski uygulamalara olan bağlılık. Kendi kişisel görüşünü üstün tutma. Gelişmenin bilimsel araştırmadan başka nedenlerle olduğu inancı
Araştırmanın Sınırlılıklarını Bilememeden Kaynaklanan Yanlış Tutumlar Araştırmacıya tapma. Çabuk sonuç bekleme. Araştırma deyince doğa bilimlerini anlama.
Toplumsal Bilimler ve Doğa Bilimleri Doğa ve toplum bilimlerindeki araştırmaların gelişmişlik düzeyleri arasında farklılık vardır. Ayrıca toplumda bu iki bilim türünün algılanmasında farklılıklar vardır.
Toplumsal Bilimler ve Doğa Bilimleri Arasındaki Farklılığın Olası Nedenleri Toplumbilim araştırmalarının yeniliği İnsanın kendi türünü inceleme güçlüğü Sonuç alıcı araştırma alışkanlığındaki yetersizlik Araştırmaya karşı geliştirilmiş yanlış tutumların varlığı
Araştırmanın Planlanması Süre ve Olanakların Planlanması Ayrıntılı amaçların ve buna dayalı iş paketleri arasındaki en uygun ilişkilerin belirlenmesi Her iş paketi için gerekli insan gücü, süre, para miktarı ve kaynakların belirlenmesi Araştırmanın gerektireceği toplam süre ve olanaklar ile öngörülen başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirlenmesi
Örnek Kocaeli İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersine olan tutum ve davranışlarının belirlenmesi
Araştırmanın Planlaması İlgili kaynak taraması Ayrıntılı amaçların belirlenmesi Yöntemin belirlenmesi
Araştırmanın Planlaması Anket geliştirme İlk taslağın hazırlanması Taslağın denenmesi ve geliştirilmesi Anketin çoğaltılması
Araştırmanın Planlaması Örneklemin yapılması Ön deneme örnekleminin seçilmesi Araştırma örnekleminin seçilmesi
Araştırmanın Planlaması Anketin Uygulanması Anketin uygulanması Kullanılmayacakların elenmesi
Araştırmanın Planlaması Verilerin Değerlendirilmesi Veri işleme ve çözümleme programının seçilmesi Verilerin bilgisayara girilmesi Verilerin işlenmesi ve istatistiki çözümlemenin yapılması Bulguların yorumlanması
Araştırmanın Planlaması Araştırma Raporunun Hazırlanması Bilimsel araştırma yazımında kullanılan ölçütlere göre araştırma raporunu yazma Araştırmanın özünün yazılması