Az bilinen bir konu ‘ Delüzyonel Parazitoz ’: Bir olgu sunumu , Az bilinen bir konu ‘ Delüzyonel Parazitoz ’: Bir olgu sunumu 1Burak Okumuş, 2Nursel Dilek, 1Çiçek Hocaoğlu 1Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Rize 2Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı, Rize Giriş Delüzyonel parazitoz (DP) tıbbi bir kanıt olmamasına rağmen kișinin parazit ya da yașayan küçük yaratıklar tarafından enfekte olduğu yanlıș ve ısrarlı inancı ile seyreden sanrısal bir bozukluktur. Yüzyıldan uzun zamandır Ekbom hastalığı, psikojenik parazitoz gibi çeșitli isimlerle adlandırılmıștır. Delüzyonel parazitoz birincil veya ikincil olarak sınıflandırılabilir. İkincil delüzyonel parazitozda bulgular genel tıbbi, nörolojik ve psikiyatrik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkar. DP aslında psikotik bir hastalık olmasına rağmen hastalar çoğunlukla dermatolog, dahiliyeci, plastik cerrahlara başvurmaktadırlar. Kadınlar daha fazla etkilenmektedir. 50 yaş altında kadın/erkek oranı 2:1 iken; 50 yaş üzerinde bu oran 3:1 dir. Bu bozukluklar dermatoloji ve plastik cerrahi uygulamaları içinde daha fazla görülürken, psikiyatri pratiğinde fazla dikkat çekmemektedirler. Delüzyonel parazitozlu hastaların çoğu iyi eğitim almış, 50-70 yaş arası kadınlardır. DP evli kişilerde daha yüksek oranda görülmektedir. Delüzyonel parazitozun yavaş ve sinsi başladığı söylenmekle birlikte bazen akut başlangıç da olabilmektedir. Bu nedenle de tanı ve tedavilerinde çeşitli zorluklar yaşanmaktadır. Olgu Sunumu Bu çalışmada dermatoloji servisinde yaygın cilt yaraları nedeniyle yatarak tedavi gören 71 yaşında, dul, dört çocuklu, ev hanımı olan olgu ile tarafımıza konsülte edilmesiyle ilk kez karşılaşıldı. Konsültasyon istem nedeni özellikle akşam saatlerinde olan yönelim bozukluğu, görsel varsanı olması ve gün içinde deri yolmalarının olmasıydı. Hasta ve refakatçileri ile ikili görüşmeler yapıldı. Daha öncesinde olmayan özellikle akşam saatlerinde aniden şaşkın, çevresiyle ilişkisi azalmış bir şekilde dikkati sürdürme yetisi bozukluğu, yer-zaman-kişi oryantasyonu kaybının olduğunu ve 1 yıldır da böceklerle enfekte olduğunu söyleyerek deri yolmalarının olduğunu ifade edildi. Bu yakınmaları 1 yıl öncesinde cildinde yanma ve kaşıntı ile başlamış. Takip eden 2-3 ay içerisinde cildinde siyah böcekler olduğunu belirterek onları cildinden koparmaya başlamış. Cilt parçalarını kibrit kutusu içine koyarak yakınlarına, hekimlere gösteren hasta tedavi arayışını sürdürmüş Özgeçmiş : İki yıldır demans tanısı ile donepezil 5mg/gün kullanıyor. Fizik muayene ve laboratuar bulguları:Vital bulgular: Normal, Nörolojik muayene ve diğer sistem muayeneleri: Normal. (Hastanın yapılan dermatolojik muayenesinde vücudunda yaygın birbirinden farklı çok sayıda farklı çaplarda plaklar mevcut.) Lab bulguları: Hemogram ve Biyokimyasal değerler normal. Hormonlar normal seviyede (tiroid fonksiyon testleri, prolaktin, vit B12, folik asit), MR ‘ ında sol talamus, sol bazal ganglion düzeyinde 6 mm çaplı kronik infarkt alanı, serebral beyaz cevherde kronik iskemik değişiklikler, 3.ventrikül ve lateral ventriküller belirgin, serebral sulkus ve fissürler belirgindi. Ruhsal Durum Muayenesi: Kendine bakımı azalmış, yaşında görünümlü, saygılı, göz teması kuran, görüşmeye istekli kadın hasta, sorulan sorulara verdiği cevaplar probleme dönük ve amaca yönelikti. Affekt anksiyöz, duygudurum çökkün, düşünce içeriği durumu, tedavisi ile ilgiydi. Bilinç açık, koopere, oryante, algılamada görsel varsanılar mevcuttu. Bellek azalmış, zeka düzeyi normaldi. Soyut düşünce yetisi gerçeği değerlendirme yetisi, yargılaması kısmen bozulmuştu. Benlik saygısı azalmıştı, kısmi psiko-motor retardasyon tabloya eşlik ediyordu. Hastanın 2 yıl önce demans tanısı alması ve 1 yıl sonrasında böcekle enfekte olduğu inancıyla deri yolmalarının varlığı ikincil delüzyonel parazitoz olarak değerlendirildi. Hastanın 1 senedir somatik nitelikte olduğu düşünülen sanrılarının olması bununla birlikte başlayan depresif bulgularının olması ve saatler içerisinde değişen dikkat, yönelim bozulması nedeniyle sertralin 25 mg/ gün ve haloperidol 1 mg (10 damla) başlandı. Hastadan izin alınıp tedavi öncesinde ve tedavi sonrasında karşılaştırma amaçlı plak bölgeleri fotoğraflanarak kayıt altına alındı.   .   Tartışma Tüm hastalıklarda olduğu gibi DP hastalarında da öncelikli olan hasta hekim arasında güvenli bir terapötik ilişkinin kurulmasının sağlanmasıdır. Bu terapötik ilişki sağlandıktan sonra hastanın tedavi sürecine uyumu daha kolay olacaktır. DP tedavisinde psikiyatrik ilaçların kullanımı ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Özelikle daha önceleri sıklıkla kullanılan tipik antipsikotiklerle yapılmış az sayıda kontrollü çalışma olsa da atipik antipsikotiklerle ilgili deneyimler olgu bildirimleri şeklindedir. Bu bozukluğun tedavisine yönelik çok geniş ileriye dönük çalışmalara gereksinim olduğu açıktır. Kaynaklar 1.Lepping P, Freudenmann RW. Delusional parasitosis:a new pathway for diagnosis and treatment. Clin Exp Dermatol 2008; 33:113-117. 2.Karakuş G. Delüzyonel parazitoz: klinik özellikleri, tanı ve tedavi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010; 2 :384-­400. 3.Trenton A, Pansare N, Tobia A, Bisen V, Kaufman KR. Delusional parasitosis on the psychiatric consultation service - a longitudinal perspective: case study. BJ Psych Open 2017; 3:154-158. 4.Lepping P, Russell I, Freudenmann RW. Antipsychotic treatment of primary delusional parasitosis: systematic review. Br J Psychiatry 2007;191:198-205. 5.Lee CS. Delusions of parasitosis. Dermatol Ther 2008; 21:2-7.