KATI MADDELER 103-105 oC de buharlaştırma-kurutma sonrası geriye kalan maddelerin tümüne KATI MADDE denir. Yüksek konsantrasyondaki KATI MADDE içerikli atıksular alıcı ortamda çökelerek dip çamuru oluştururlar. Bu nedenle arıtma prosesleri nden geçen atıksuların Katı Madde içeriklerinin sınırlı olması istenir. Örnek: SKKY, Tablo I – Atıksuların Atıksu Altyapı Tesislerine Deşarjında Öngörülen Askıda Katı Madde (AKM) Standardı; Kanalizasyon sistemleri Tam Arıtma ile sonuçlanan Atıksu Altyapı Tesislerinde: 500 mg/L Kanalizasyon sistemleri Derin Deniz Deşarjı ile sonuçlanan Atıksu Altyapı Tesislerinde: 350 mg/L

Yer altı suları doğal filtre zeminden süzüldüğü için Katı Madde içeriği düşüktür. Yüzeysel suların ise Katı Madde içeriği yüksektir.

Orta Kuvvetteki Evsel Atıksu içindeki Katı Madde dağılımı

filtrasyon ile katı maddeler Çözünen+Kolloidal ve Askıda+ çökelebilen katı maddeler olarak ayrılır. Yaklaşık olarak 1 mikrondan küçük boyutlu katı maddeler filtrasyon ile giderelemeyen kolloidler ve çözünmüş maddelerden oluşur. Uçucu (Organik) ve Uçucu olmayan (İnorganik) Maddeler de 550-600 oC de kül fırınında yakma işlemi ile ayırdedilir. Bu sıcaklıkta inorganik tuzların ayrışması önemsizdir ancak, istisna olarak MgCO3 bozunur. AKM için bu ihmal edilebilir bir durumdur. Çünkü fitrasyon sırasında bu tuzlar süzüntüye geçmektedir. MgCO3 350 oC MgO + CO2 Çamur analizlerinde ise, NH4HCO3 tamamen buharlaştırma ve kurutma işlemleri esnasında uçar. NH4HCO3 NH3 + H2O + CO2

İçme suyu temin edilen yüzeysel suların Katı Madde içeriğinin < 500 mg/L olması istenir. Üst limit 1000 mg/L dir. Yüksek kons. Katı Madde içeren sular müshil etkisine sahiptir (Ör. Kızılırmak suyu tartışması). Filtre edilen Atıksu miktarı (L) Filtre kağıdı (yaklaşık 0,45 mikron) darası Filtrasyon sonrası 103-105 oC de etüvde kurutma, desikatörde soğutma (sabit tartıma kadar). AKM 550-600 oC kül fırınında yakma. UAKM Süzüntü: Porselen kroze darası Su banyosunda buharlaştırma, etüvde kurutma, desikatörde soğutma (sabit tartıma kadar).TopÇöz.Madde Kül fırınında yakma. Çözünmüş Organik, İnorganik(Kül).

KATI MADDE VERİSİNİN ÇEVRE MÜH. DEKİ UYGULAMALARI Suyun, su temini için potansiyelinin uygunluğunu belirlemede kullanılır. Su yumuşatma yöntemlerinin seçiminde önemlidir. Çökeltim metotları Katı Madde içeriğini azaltırken, iyon değiştirme metodu Katı Madde içeriğini arttırır ( Ca2+ =2 Na+). Çökebilen Katı Madde hacmi, arıtma tesislerinin projelendirilmesinde çökeltim tanklarının boyutlandırılmasında kullanılır. AKM ve UAKM tayinleri atıksuların kirlilik kuvvetini değerlendirmede kullanılır. Ön çökeltim sonrası Biyolojik arıtmaya gelecek kirlilik yükünü belirlemede, Aktif çamur proseslerinde havalandırma havuzundaki katı madde konsantrasyonu kontrolünde kullanılır. Bu tayinler arıtma tesisinin arıtma verimini belirlemek amacı ile de yapılmaktadır. Nehir kirlenmesi kontrolü açısından AKM giderimi BOİ giderimi kadar önemlidir. Toplam ve Uçucu Katı Madde testleri çamur çürütme, vakum filtreleri ve yakma ünitelerinin projelendirilmesinde ve bu ünitelerin işletilmesi esnasında kontrolü gerekli parametrelerdir.

ToplamÇözünmüşMadde - İletkenlik 1- Moleküler yapıda Çözünmüş Madde 2- İyonik yapıda Çözünmüş Madde (Elektriksel Tabiat; Na+,Cl-,H+,OH- gibi) Suyun iyonik gücü elektriksel tabiatıyla, iletkenliği ile alakalıdır. İletkenlik birimi; µmho/cm = µs/cm olarak ifade edilir. Langelier’e göre iyonik güç (µ); µ = 2,5.10-5 x TÇM olarak, Russel’a göre ise, µ = 2,6.10-5 x İletk. Olarak tanımlanmıştır. İletk. = 1,5625 x TÇM olarak yazılabilir ve bu ifade iletkenlik ve çözünmüş madde ilişkisini yaklaşık olarak bize vermektedir.

100 ml evsel atıksu 0,45 µm gözenek çaplı bir filtre kağıdından süzülüyor. Kurutma (105 oC) sonrası filtre bakiyesi 0,140 g, yakma sonrası (550 oC) bakiyesi 0,101 g. Kurutma (105 oC) sonrası süzüntü bakiyesi 270,180g olduğuna göre, bu atıksu için AKM, UAKM ve UOAKM değerlerini mg/l olarak, TÇM ve yaklaşık iletkenlik değerilerini hesaplayınız. µ(iyonik güç): 2,5.10-5 x TÇM (mg/l) µ(iyonik güç): 1,6.10-5 x iletkenlik (µmho/cm) Filtre darası: 0,093 g (filtrenin 550 oC’de yanmadığını kabul ediniz). Kroze Darası: 270,110 g

sonuçlar AKM: 470 mg/L UOAkm: 80 mg/L UAKM: 390 mg/L TÇM: 700 mg/L İletkenlik: 1093,75 µmho/cm