OKUL AİLE İŞBİRLİĞİNDE OKULA VE AİLEYE DÜŞEN GÖREVLER

Eğitim kurumlarında uygulanan programlar ne denli etkili olursa olsun, aile tarafından desteklenmediği sürece istenilen sonucu vermeyecektir. Okul ile ailenin iş birliği içinde olması kaçınılmazdır

Çocuğun içinde yaşadığı topluma uyumunu sağlayacak olan toplumsal ve ahlaki değerlerin aktarımı, yaşamın ilk yıllarında ailede başlar ve yaşam için gerekli temel bilgi ve beceriler bu dönemde kazanılır

çocuğu besleyip büyütmek, korumak ve barınak sağlamak gibi pek çok işlevinin yanı sıra Aile, toplumsallaştırma ve eğitme görevini de üstlenmektedir

Ana babalar çocuğun ilk 4-5 yıllık yaşamında hem ilk öğretmenleri hem de en önemli kişilerdir. Bir insanın tüm yaşamı boyunca elde edeceği bilgi ve becerilerinin %90’ını bu dönemde öğrendiği göz önüne alınınca ana babaların nitelikli öğretmenliklerinin önemi ortaya çıkmaktadır

Eğitim kurumlarının yaygınlaşması ve çocuğun eğitimi işlevinin aileden eğitim kurumlarına geçmesi, gelişen teknoloji ve endüstrileşme ile birlikte zorunlu hale gelmiştir.

Çocuğun eğitimi açısından okulun ve ailenin rolüne bakıldığında, aile çocuğun informal eğitiminin gerçekleştirildiği, okul ise formal eğitimin verildiği kurumlar

OKULUN GÖREVLERİ NELERDİR? BEYİN FIRTINASI

Okulun görevleri “sosyal”, “politik” “ekonomik”

Okulun toplumsal görevi toplumun kültürel mirasını bireye aktararak bireyi toplumsallaştırmaktır

Okulun politik görevi Ülkenin anayasal yapısına uygun, lider tipli, girişimci bireyler ve bilinçli seçmen yetiştirme olarak özetlenebilir.

Okulun ekonomik görevi Bilinçli üretici ve tüketiciler yetiştirerek toplumun kalkınmasına katkı sağlamaktır.

OKULLAR bedensel, zihinsel ve ruhsal yapısını geliştirecek Bireylerin durum ve ortamları sunarak bireyin her yönden gelişimine katkı sağlama görevini de üstlenmektedirler

Ailelerin okula ve okulla iş birliğine yönelik tutumları, Sosyo ekonomik düzeyleri, Sahip oldukları çocuk sayısı, Öğretmenin tutumları, İşbirliği konusunda bilgi ve becerisi gibi ve daha pek çok etken işbirliğinin sağlıklı şekilde işlemesinde önemlidir.

Bunların dışında okul-aile iş birliğinde ilgili tarafların üzerlerine düşen görev ve sorumlulukların neler olduğunun bilinmesi de iş birliğinin etkililiğinin artırılmasında önemli bir etkendir.

Okul-aile iş birliğinin gerçekleştirilmesi, öğretmenleri ailede yapılanlar hakkında, anne babaları okulda yapılanlar hakkında bilgilendirerek birbirlerini tanıma olanağı vermektedir

Her çocuk okula aile ortamından izler taşıyarak gelir. Bu nedenle okul eğitim ve öğretimi gerçekleştirirken ailenin çocuk üzerindeki etkilerine dayanmak ve onlardan hareket etmek durumundadır

Ailenin Görev ve Sorumlulukları daha yakın sıcak güven verici olduğu Aile, çocuk için ilişkilerin bir ortam olmanın yanı sıra çocuğun zamanının çoğunun geçtiği yerdir

OKULLA ETKİLİ BİR İŞ BİRLİĞİ SAĞLAMAK İÇİN AİLEDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER HANGİLERİDİR?

Temel özellikler olarak şunları sayabiliriz duyarlılık, tutarlılık, iletişim kurma becerisi, olumlu benlik algısı, özyeterlik ve kişiler arası etkili ilişki kurma becerisi olarak belirlenmektedir

Bunlara Ek Olarak Öğretmeni çocuk hakkında bilgilendirme Okulla etkili iletişim kurma Ev ortamını düzenleme Okul etkinliklerine katılma İş birliğine ilişkin olumlu tutum geliştirme

Öğretmeni Çocuk Hakkında Bilgilendirme Aile, öğretmeni çocuğun yemek yeme durumu, Oyun isteği, ev içi etkinliklere katılımı, TV izleme alışkanlıkları, arkadaşlık ilişkileri, ilgi ve eğilimleri, geçirdiği hastalıklar ve özel durumlar hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirmelidir

Ayrıca Çocuk yetiştirme konusundaki yaklaşımları, Disiplin yöntemleri, Çocuğa ilişkin beklenti ve hedefleri konusunda öğretmenle samimi ve açık bir iletişim sağlaması da önemlidir

Okulla Etkili İletişim Kurma İletişim kurmanın değişik yolları; çocuğun okula bırakılması ve okuldan alınması sırasında görüşme fırsatlarının yaratılması, telefonla görüşülmesi, öğretmenin ev ziyaretinde bulunması ya da düzenlenen veli toplantıları biçiminde olabilir

Ev Ortamını Düzenleme Ailelerin öncelikle, çocuklarının eğitiminde tek sorumluyu okul olarak görmemeleri, bu konuda kendi sorumluluklarının da farkında olmaları gerekmektedir

çocuğun okulda hangi konuları öğrendiği, neleri öğrenmesi gerektiği, Ailelerin, okuldaki eğitimin sürekliliğini sağlama bakımından, çocuğun okulda hangi konuları öğrendiği, neleri öğrenmesi gerektiği, çocuğa hangi durumlarda nasıl yardımcı olabileceği gibi konularda okulla bağlantı kurarak bilgi alması ve okulun önerilerini dikkate alarak bunları uygulaması önemlidir.

Ailenin çocukla okulda öğrendikleri ilgili olarak; iletişim kurması, yapılanları tartışma olanağı sağlaması, çocuğun öğrenmesine ilgi gösterdiğini ve önemsediğini göstermesi gerekir

Okuldaki Etkinliklere Katılma eğitsel soysal kültürel etkinliklerde ya da sınıf içi etkinliklerde doğrudan görev almaktan, (öğretmenin yardımcısı gibi) düzenlenecek etkinliklere izleyici olarak katılmaya kadar değişik biçimlerde gerçekleşebilir. Moral ve motisyon için önemlidir

İş Birliğine İlişkin Olumlu Tutum Geliştirme Aile, öğretmenin gerek çocuğun eğitimiyle gerekse aile ile iş birliği konusundaki çabalarını takdir ettiğini ve desteklediğini hissettirmelidir.

Okulda çocuğun güven içinde olduğundan emin olmalı, Öğretmene güvenmeli, Öğretmenin çocuğun gereksinimlerini karşılamada yeterli olacağına inanmalı, Çocuğun evle ilgili yaşantılarını öğretmenle açık biçimde paylaşmalıdır

Okulun Görev ve Sorumlulukları

Yapılan pek çok araştırma, öğretmen ve eğitim yöneticilerinin aileleri etkin olarak çocuklarının eğitimine katmaya çalıştıklarında, çocuklar için akademik sonuçların oldukça olumlu olduğunu kanıtlamaktadır

Bazı kurumlar velilere açık, olumlu ve sıcak bir etkileşim izlenimi verirken Bazı kurumlar da kapalı ve savunmacı bir yapı içinde olarak ailelere okulda istenmedikleri mesajını verebilmektedirler

Eğitim kurumlarının çocuğun eğitimi konusunda aileye destek görevini yerine getirmelerindeki en önemli etken öğretmendir

bir yaklaşımla gereksinim alanlarını belirlemesi Öğretmenin açık, tutarlı ve kararlı bir yaklaşımla gereksinim alanlarını belirlemesi tüm aileleri kapsayacak etkinlikler planlaması ve ailelerle ilişkilerde olumlu tavır takınması, iş birliğini sağlamada etkili olabilmektedir

Comer ve Haynes’e göre aileler etkili iletişim kurmada öğretmenden; sıcaklık, duyarlılık, açıklık, güvenirlik ve tutarlılık, öğrenci merkezlilik gibi özellikler beklemekte, Galinsky ise bunların yanı sıra öğretmenin gelişime açık olması ve kişisel yeteneğinin de önemli olduğunu vurgulamaktadır

Öğretmenin görev ve sorumlulukları; iş birliğine yönelik olumlu tutuma sahip olma, aileleri okulda yapılanlar ve çocuk hakkında bilgilendirme, aileleri destekleyici hizmetleri araştırma, planlama uygulama, ailenin desteğini alma ailelerle etkili iletişim kurma olarak gruplandırılabilir

Öğretmenin Görevleri Biraz Açalım

İş birliğine Yönelik Olumlu Tutuma Sahip Olma Öğretmenin, iş birliğinde öncelikle çocuklara ve anne babalara önem verdiğini hissettirmesi gerekir Bunun için öğretmenin çocuklar okula geldiğinde her birini güler yüzle ve hoş karşılamak ve anne baba ile dostça konuşmak üzere hazır olması gerekir

Aileleri Bilgilendirme Okulda uygulanan program hakkında aile bilgilendirmeli, hatta aileye bununla ilgili yazılı dokümanlar vermelidir Çocuk hakkında bilgi toplamak, çocuğun gelişimini izlemek ve kayıt altına almak gibi amaçlarla dönem içinde değerlendirme etkinliklerine yer vermelidir.

Çocuğun öğretmen tarafından fark edilen özel yetenekleri, okul dışında desteklenmesi gereken alanlar, öneriler ve çözüm yolları ile ilgili ailelere bilgi verilmelidir

Aileleri Destekleyici Hizmetleri Araştırmak, Planlamak ve Uygulamak Aile yaşam düzeneği oluşturma, öğrenme isteği geliştirmede model olma, başarı için gerçekçi hedefler belirleme, çocuğun bütünsel gelişimine katkıda bulunma ve aile üyeleri arasında sürekli etkileşimi sağlama olabileceği gibi okulda öğrenilenleri pekiştirme, cinsel eğitim

Ebeveynlerle yapılacak özel görüşmeler, onlara gereksinim duydukları konularda rehberlik etmenin yollarından biridir. Ancak özel görüşmeler sırasında karşılıklı takınılacak tavırlar, ortamı gerginleştirmemelidir.

Toplantı eğer problemlerin görüşülmesi amacıyla yapılıyorsa öğretmenin ebeveynlere çocuklarının zayıf yönleri için yüklendiği izlenimini vermekten kaçınması gerekir öğretmen ev ziyaretleri yaparak da aile çocuk ilişkilerini gözlemleyebilir, ailelere bu konularda önerilerde bulunabilir.

Ailelerin Desteğini Almak Öğretmenler, ebeveynleri birer kaynak olarak görmeli, çocuğun gelişimi ile ilgili temel konularda aile ile görüş alışverişi içinde olmalı, ailelerin öneriler sunmasına, eğitim ve karar verme süreçlerine etkin olarak katılmasına olanak tanınmalıdır.

Aileler bilinçlendirilerek ailelerin evde öğrenme etkinliklerinde (örneğin, oyun oynama, kitap okuma, etkili çalışma becerileri vs.) görev ve sorumluluk üstlenme becerilerini geliştirmelidir

Aile ile Etkili İletişim Kurma Aile ile iş birliğini sağlamak adına öğretmen, iletişim için yeterli zaman ayırmalı, çocukların okula giriş çıkışlarında bile anne babalarla ayak üstü sohbet olanaklarını değerlendirmelidir.

Öğretmen, aileden yansıyan sorunları etkin biçimde dinlemeli, görüş ve önerilerini kararlı bir dille ve empatik bir anlayışla dile getirmelidir

sorumlulukları yerine getirirken Öğretmen sorumlulukları yerine getirirken anne babanın çocuk için önemli kişiler olduğunu bilmeli, ailenin güvenini kazanarak çocukla ilgili doğru bilgileri edinmeli, aileyi doğru ve zamanında bilgilendirmelidir

Okul-aile iş birliği etkinliklerinin planlanması ve uygulanmasında rol oynayan etkenlerden biri de okul yöneticisidir.

ETKİLİ BİR OKUL-AİLE İŞ BİRLİĞİ İÇİN OKUL YÖNETİCİSİ NE YAPMALI Araştırmacı olmalı yeniliğe açık olmalı ve aile katılımının önemine inanmalı açık iletişim kurmalı aile katılımını engelleyici bir tutum sergilememeli uygulanacak programı sene başında öğretmenlerle birlikte belirlemeli dönem başında ailelerle toplantı yaparak okulun aile katılım programı ile ilgili bilgiler vermeli programın uygulanma sürecinde gerekli durumlarda aileler ve öğretmenlere rehberlik yapmalıdır

Anne babalar okula geldiklerinde genellikle ilk karşılaştıkları ve iletişime girdikleri kişiler okuldaki yardımcı personel olmaktadır.

YARDIMCI PERSONEL NE YAPMALI Nazik, güler yüzlü, iletişim becerilerine sahip bireyler olması Aile okula geldiğinde güler yüzle karşılaması, onlara uygun bir yer göstermesi ikramda bulunması Öğretmenle ya da yöneticiyle görüşme konusunda engelleyici bir tutum sergilememesi, Her konuda anne babaya yardımcı olması önemlidir