Nefes alamayan Türkiye Prof.Dr.Kayıhan Pala Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı kpala@uludag.edu.tr @KAYIHANPALA

Bursa 16 Kasım 2017, saat:20.00 PM10 (24 saatlik ortalama)= 190 µg/m³

199 istasyon yalnızca PM10 ve SO2 tüm il merkezlerinde ölçülüyor… Ne kadar nefes alamadığımızı tam olarak bilemiyoruz… PM2.5 için yasal sınır değer yok Yasal sınır değerler yüksek Temel kirleticiler yaygın olarak ölçülmüyor Sanayi bölgelerinin yol açtığı kirlilik ölçülmüyor Baca gazı emisyon değerlerine erişim olanaksız

SO2 ve PM10 için sınır değerler (2017) Hava kirleticisi Sınır değer ortalama süresi Türkiye sınır değeri (µg/m3) Avrupa Birliği sınır değeri (µg/m3) Dünya Sağlık Örgütü rehber değeri (µg/m3) SO2 1 saat 410 350 500* 24 saat 175 125 20 1 yıl PM10 70 50 48 40 * Dünya Sağlık Örgütü, kısa süreli maruziyet için 10 dakikalık bir süre belirlemiş bulunmaktadır; bu değer 10 dakikadan uzun süre aşılmaması gereken değer olarak belirtilmektedir.

Bursa/Nilüfer, 2007 (yıllık ortalama): PM2 Bursa/Nilüfer, 2007 (yıllık ortalama): PM2.5= 53 µg/m3 PM10= 83 µg/m3 YILLIK ORTALAMA PM2.5/PM10 oranı %64

Türkiye nefes alamıyor… (16.11.2017; 20.00)

Türkiye nefes alamıyor!...

Türkiye nefes alamıyor!...

Türkiye nefes alamıyor!...

Türkiye nefes alamıyor!...

Türkiye nefes alamıyor!...

Türk Toraks Derneği Hava Kirliliği Görev Grubu

Türk Toraks Derneği Hava Kirliliği Görev Grubu

Türk Toraks Derneği Hava Kirliliği Görev Grubu

2014 yılı ortalama PM10 düzeyi en yüksek 10 istasyondaki değişim (2014-2016) DSÖ Rehber Değeri

Türkiye’de PM10 emisyonlarındaki değişim (1990-2015) Kaynak: Avrupa Çevre Ajansı; https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/dashboards/air-pollutant-emissions-data-viewer

Dünya Sağlık Örgütü veritabanında bazı illerin yıllık ortalama PM2 Dünya Sağlık Örgütü veritabanında bazı illerin yıllık ortalama PM2.5 düzeyi (2012, 40 µg/m³ ve üzeri) WHO Global Urban Ambient Air Pollution Database  http://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/cities/en/

Türkiye’de yalnızca 39 istasyonda PM2.5 ölçülüyor.

Yıllık ortalama PM2.5 değerleri (01/11/2016-31/10/2017) µg/m3 DSÖ Rehber Değeri

Kükürt dioksit yıllık ortalama sınır değeri 20 µg/m3'ü aşan iller (2016) Kükürt dioksit için izin verilen yıllık ortalama sınır değer 2014’te 32 ilde, 2015’te 33 ilde ve 2016’da 40 ilde aşılmıştır.

Türkiye nefes alamıyor… Çanakkale’ye yeni termik santraller kuruluyor!... Bursa’da kent merkezinde kömürlü termik santrale Bakanlık onay veriyor!...

Percentage of Attributable Deaths by Risk Factor: Globally, 2013 Sources: World Bank and IHME, using data from IHME, GBD 2013.

Percentage of Total Deaths from Air Pollution by Income Group, 2013 Türkiye üst orta gelir grubunda yer alıyor… Sources: World Bank and IHME, using data from IHME, GBD 2013.

PM2.5 için Türkiye’de yasal sınır değer halen yok!... Percentage of Total Deaths from Ambient PM2.5 Pollution by Income Group, 1990 and 2013 PM2.5 için Türkiye’de yasal sınır değer halen yok!... Sources: World Bank and IHME, using data from IHME, GBD 2013.

KOAH 7’den 3’e Trakea, bronş akc CA 9’dan 7’ye yükselmiş!...

Bursa il merkezinde aylara göre astım başvuru sayıları (2013-2016) Kamu hastanelerine başvuru sayısı Pala, K. ve ark. Bursa’da hava kirliliğinin sağlık etkileri araştırması.

Bursa il merkezinde SO2 düzeyleri ve astım olguları başvuru sayıları (2016) Yıllık ortalama SO2 düzeyi µg/m3 Kamu hastanelerine başvuru sayısı Pala, K. ve ark. Bursa’da hava kirliliğinin sağlık etkileri araştırması.

Bursa il merkezinde PM10 düzeyleri ve astım olguları başvuru sayıları (2016) Yıllık ortalama PM10 düzeyi µg/m3 Kamu hastanelerine başvuru sayısı Pala, K. ve ark. Bursa’da hava kirliliğinin sağlık etkileri araştırması.

Bursa il merkezinde aylara göre KOAH başvuru sayıları (2013-2016) Kamu hastanelerine başvuru sayısı Pala, K. ve ark. Bursa’da hava kirliliğinin sağlık etkileri araştırması.

Bursa il merkezinde PM10 düzeyleri ve KOAH olguları başvuru sayıları (2016) Yıllık ortalama PM10 düzeyi µg/m3 Kamu hastanelerine başvuru sayısı Pala, K. ve ark. Bursa’da hava kirliliğinin sağlık etkileri araştırması.

Bursa il merkezinde SO2 düzeyleri ve KOAH olguları başvuru sayıları (2016) Yıllık ortalama SO2 düzeyi µg/m3 Kamu hastanelerine başvuru sayısı Pala, K. ve ark. Bursa’da hava kirliliğinin sağlık etkileri araştırması.

Kirliliğin Türkiye’ye maliyeti çok yüksek…

Türkiye’de hava kirliliğine bağlı erken ölümlerin %74’ü önlenebilir…

Teşekkürler Ne gün batışı ölümlerin üzüncüne ne tan atışı doğumların sevincine ey bir elinde mezarcılar yaratan, bir elinde ebeler koşturan doğa bu seslenişimiz yalnızca sana yaşamasına yaşıyoruz ya güzelliğini bitmedi daha sürüyor o kavga ve sürecek yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek! Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek, Adnan Yücel Teşekkürler